Bu haberlere inanamayacaksınız ama hepsi gerçek! (9 Mayıs)

AĞRI İSYANI VE KARDAŞYANLAR İLE BAŞLAYAN ERMENİ LOBİSİ

1926-1930 yılları arasında Ağrı’da kurulmak istenen Ağrı Cumhuriyeti’ne karşı farklı dönemlerde 6’sı büyük olmak üzere onlarca askeri operasyon yapıldı. İran’dan, Ermenistan’dan ve Ağrı’daki Kürt nüfusundan isyancıların toplanmasıyla devlet kurma iddiası güden bu gruplara çok ciddi askeri harekatlar düzenlenmişti. 1929’da ABD’de başlayıp dünyaya yayılan Büyük Buhran’ın da etkisiyle bu operasyonların maliyeti ise Türkiye’yi ekonomik bir darboğaza sürükleyecekti. Ağrı’daki isyanlar ile eş zamanlı olarak Ermeni ve Süryani nüfusunun yoğun olduğu yerlerde de başlatılan ayaklanmalarda çok sayıda isyancı öldürüldü. Gazetede bahsi geçen olay ise Üçüncü Ağrı Operasyonu olarak anılan son harekatın sonuçlarını konu alıyor. Sınır ötesi operasyona çıkan Türk ordusu yıllardır süre gelen bu çıbanın başını tamamen ezmek için 1 Temmuz 1930’da Ağrı Dağı’nı kuşattı ve 1 Temmuz'de Türk Ordusu Ağrı Dağı'nın kuşatmasını tamamlandı ve 7 Eylül 1930'da genel taarruzu başlattı. 25 Eylül'e kadar süren Ağrı Dağı Muharebesi esnasında 14 Eylül'de Kire’de isyancıların başlarından İbrahim Ağa öldü, zamanında bir Türk subayı olan İhsan Nuri ise İran’a kaçtı. Haberde bahsi geçen Adana’daki yargılamalarda idamı istenen 155 hayduttan 34 kişi idam cezasına çarptırıldı. 1938’de ise Karaköse olan ilin adı Ağrı olarak değiştirildi. İsyanın ilk dönemlerinin ise dikkat çeken bir anekdot var. ABD’deki Ermeni lobisinin kurucusu olan Vahan Kardaşyan, Kayseri doğumlu bir Osmanlı vatandaşıydı. Kaliforniya’ya göç ederek günümüzde bilinen Kardaşyanlar haline gelecek ailenin atası olarak da tanınır. Kim Kardaşyan’ın babası Robert’ın büyükbabasıdır. O dönem ABD Dışişleri ile yakın temasları olan Vahan, 1927’de ABD Dışişleri’ne gönderdiği bir mektupta Ağrı isyanlarının başında Ermeni subaylarının eğittiği ve kontrol ettiği bir Ermeni olduğunu yazmıştır.