Emek ve renklerin hikayesi halılar

ZUHAL UZUNDERE KOCALAR - Yüzyıllardır kadınların ve genç kızların elinde binbir emekle, ilmek ilmek dokunarak evleri süsleyen halılar, gelişen teknoloji sonrası makinelerde farklı desen ve ebatlarda dokunarak dünyanın dört bir yanında kullanılıyor.

Binlerce yıl önce rahat ve sıcak bir zemin arayışıyla ortaya çıkan ve dekorasyonda önemli bir yer tutan halılar, bugün de iklim şartları ve kültürle paralel olarak evlere, iş yerlerine renk ve konfor katmaya devam ediyor.

Türkiye'nin makine halısı üretiminin lideri olan ve ihracatın yaklaşık yüzde 70'ini tek başına gerçekleştiren Gaziantep'teki son teknoloji halı fabrikalarında ipliğin halıya dönüşmesi için uzman ekipler 7 gün 24 saat ter döküyor.

Fabrikaların tasarım bölümünde yılın koleksiyonuna uygun tasarlanan halı desenleri, üretim alanındaki makinelere programlar aracılığıyla yükleniyor ve ardından iplik fabrikalarından dokunacak halının rengine, desenine ve kalitesine uygun olarak getirilen iplik bobinleri, halı tezgahının cağ denilen bölümüne diziliyor. Makinenin her ilmek atışında belirlenen desenler yavaş yavaş ortaya çıkıyor.

Halılar dokunduktan sonra konfeksiyon bölümünde kalite kontrol için "çiti" denilen makinelere alınıyor. Burada işçiler ürünün teknik özelliğini bozmayacak şekilde kalite kontrolü yaparak, müdahale edilmesi gereken yerlerde makaslarla düzeltmeler yapıyor.

Çitiden sonra apre bölümünde halıların tabanı ilaçlanarak lateks sürülüyor, böylece ürünün ipliklerinin sabitlenmesi sağlanıyor. Buradan çıkan halılara etiketleri basılıyor. Koleksiyonuna göre saçakları dikilen halılar, son kalite kontrolden sonra paketlenerek mağazalara veya ihraç edilecekleri ülkelere gönderiliyor.

- "Her aşamasında emek var"

Gaziantep 4. Organize Sanayi Bölgesi'ndeki bir halı fabrikasının dokuma yöneticisi Yavuz Batmaz, her aşaması emeğe dayalı halıları tüm dünya için dokuduklarını söyledi.

Halının Ar-Ge, tasarım, desen, planlama, dokuma ve konfeksiyon ana aşamalarından geçerek ortaya çıktığını anlatan Batmaz, şunları kaydetti:

"Tasarım, desen olarak detaylandırılıyor ve ardından dokuma bölümüne geliyor. Makinelerimizde belirlediğimiz kalitelerde dokunuyor. Bundan sonra konfeksiyon aşamasına geçiyor. Bu aşamada kalite kontrol, kenar dokumaları yapılması, halının uçlarına saçak, overlok veya püskülleri takılıyor. Paketlendikten sonra halımız müşterinin kullanımına hazır hale geliyor. Halı 7 aşamadan geçmiş oluyor. Her aşamasında emek var."

Halılar dokunurken uygulanan her aşamanın kendine göre zorlukları bulunduğunu belirten Batmaz, halıları bölgesel olarak farklı kalitelerde ve niteliklerde dokuduklarını aktardı. Batmaz, "Her bölgenin tercihi başka. Ortadoğu ülkelerine gönderdiğimiz halının deseni ve kalitesi, Avrupa veya Amerika'ya gönderdiklerimizden farklı oluyor. Halının rengi, kalitesi, deseni gönderileceği ülkeye göre değişiyor. Avrupa ve Amerika'da daha canlı, daha renkli halılar tercih ediliyor." diye konuştu.