Pekmez üretiminden "yerli turboya"

AHMET BAYRAM - Ticarete kendi ürettiği üzüm ve incir pekmezlerini satarak başlayan, 50 yaşından sonra da sanayiciliğe adım atan ve debriyaj üreten Hasan Dönmez (79), Türkiye'nin ilk yerli turbosunu üretmeye hazırlanıyor. 

İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi'ndeki fabrikasında yaklaşık 20 yıldır debriyaj üreten ve büyük kısmını ihraç eden Dönmez Debriyaj'ın Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Dönmez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, araçlarda motora atmosferik basıncın üzerinde hava vererek küçük hacimli motordan daha yüksek güç alınmasını sağlayan turbo sistemini 2 yıl içinde üretmek istediğini söyledi. 

Ticarete çocukluk yıllarında ürettikleri incir ve üzüm pekmezlerini çevre illerde satarak başladığını anlatan Dönmez, dönüşte de buralarda aldığı çeşitli ürünleri Denizli'de pazarladıklarını, bir dönem otobüs taşımacılığı işine girdiğini, kutsal topraklara hac kafileleri götürdüğünü ve oradan getirdiği hurmaları sattığını belirtti. 

Dönmez, "Türkiye'de dış ticaretin yeni yeni gelişmeye başladığı yıllarda ben Bağdat'tan hurma ithal ediyordum. Otobüs işletmeciliği yaptığım dönemde yedek parça ticaretine de başladım. Yurtdışından yedek parça getirip satarken 'biz bunları neden yapamıyoruz' diyerek sanayiye de girdim. En fazla açık bulunan parçalardan olan debriyajın üretimine başladım. İlk zamanlar çok zorlandık çünkü sanayiyi hiç bilmiyorduk. Mücadele ede ede bir yerlere getirdik işlerimizi, başardık sonunda" dedi.

- "Kendi göbeğimizi kendimiz kesmeliyiz" 

Ürettikleri debriyajların halen Türkiye ve yurtdışındaki bazı markalar tarafından kullanıldığını, yedek parça pazarında da önemli bir konuma ulaştıklarını dile getiren Dönmez, bu aşamayla yetinmediklerini, bünyelerinde sürekli Ar-Ge faaliyetleri yürüterek yeni alanlar konusunda bilgi edinmeye çalıştıklarını belirtti.

Dünyada son dönemde otomotiv sektörüne damgasını vuran turbo teknolojilerinde de önemli bir üretim açığı gördüklerine işaret eden Dönmez, motora atmosferik basıncın üzerinde hava vererek küçük hacimli motordan daha yüksek güç alınmasını sağlayan, hareketini egzoz gazının dışarı çıkma basıncından alan turbo sistemini Türkiye'de üretmek için projeler hazırladıklarını söyledi.

Dönmez, şunları kaydetti:

"Turbo konusunda sanayici arkadaşlarımızla sohbet ederken yüzde 100 yerli olarak Türkiye'de üretilmediğini, bir kısmının Türkiye'de üretilip daha sonra yurtdışında montajlandığını öğrendim. Sanayici arkadaşlara 'kendi göbeğimizi kendimiz kesmeliyiz, bunu kendimiz üretmeliyiz' dedim. Benim orada aklıma geldi araştırdım, fizibilite çalışmaları yaklaşık 5 yıl sürdü. Turbo yapımını araştırdık, projelendirdik, gerekli altyapı çalışmalarını yaptık. Bu şekilde deneme amaçlı 80-100 turbo ürettik. Mecbur kaldığımız 1-2 parçayı yurtdışından aldık ancak bu parçalar üzerinde de araştırmalarımız devam ediyor. Kısa vadede yüzde 100 yerli üretime geçeceğiz. Projemiz hazır hatta bazı makinelerini de alındı."

Artık hemen her araçta turbo bulunduğuna dikkati çeken Dönmez, Türkiye'nin yıllık 150 milyon dolarlık turbo sistemi ithalatı yaptığını, bunu üretebilen yerli bir firma da olmadığını ifade etti.

Dönmez, "Biz bu işte varız, bu işler medeni cesaret ve risk almak işi. Bizde de bu var çok şükür, her şeyimiz hazır, en geç 2 sene sonra turbo üretimine geçeceğiz" diye konuştu.