2 bin 500 yıllık sütunlar için "temizlik" zamanı

EMRE SAÇLI - Antik çağda Lidya Krallığı'nın başkenti Sard Antik Kenti’ndeki kazılarda ortaya çıkarılan sütunların orijinal görünümüne kavuşması için temizlik çalışması yürütülüyor.

Ayakta kalan yapılarıyla dikkati çeken Sardes Antik Kenti'nde, 13 metre genişliğinde giriş takı ve caddelerin ortaya çıkarılması hedefleniyor. Kazıların devam ettiği antik kentte gün yüzüne çıkartılan sütunlardaki kararmalar özel kimyasallarla temizleniyor.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Nicholas Dunlop, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Lidya Krallığı'nın başkenti Sardes Antik Kenti’nde 2016 yılı kazı sezonunun başladığını bildirdi.

Sardes Antik Kenti'nde kazı çalışmalarına 1854 yılında başlandığını, belirli aralıklarla devam eden çalışmaların 1958 yılından itibaren bilimsel nitelik kazandığını dile getiren Dunlop, 5 bin yıllık antik kentin Lidya Krallığı'nın yanı sıra Pers, Helenistik Yunan, Roma ve Bizans kültürünün izlerini taşıdığını söyledi.

Paranın basıldığı ilk yer olması nedeniyle Sardes Antik Kenti'nin ticari hayata yön veren bir bölge olduğuna işaret eden Dunlop, kazı anlamında büyük zenginliğe sahip kentin, bugüne kadar ancak yüzde 3’lük bölümünün ortaya çıkarılabildiğine dikkati çekti.

Kentte "Gymnasium" denilen hamam ve iyi korunmuş yapılar arasında yer alan ve M.Ö. 5'inci yüzyılın sonlarına tarihlenen Artemis Tapınağı'nda 5 yıllık çalışma programı hazırlandığını bildiren Dunlop, şöyle konuştu:

"Artemis Tapınağı’ndaki temizleme çalışmaları ile mermer sütunlar ve yerleşkedeki yapıların kararan kısımlarında temizleme çalışmalarına başladık. Kazılarda ortaya çıkarılan sütunlarda yosunlaşma ve hava şartları gibi etkenlerle kararmalar meydana geliyor. Sütun ve mermerlerin daha fazla kararmasını önlemek, gerçek renklerine döndürmek için temizleme çalışmasına ağırlık verdik. Özel olarak hazırlanan ilaçlarla sütunlar ve mermerler üzerindeki kararmalar mevcut yapıya zarar vermeden tamamen temizleniyor. Temizleme işinde görev alan kadınlar sütunları ilaçlı fırçalarla hassas bir şekilde temizliyor."

- Şehrin ana giriş kapısı ortaya çıkarılacak

Prof. Dr. Dunlop, şehrin Lidya dönemine ait giriş bölümündeki kazılarda da ikinci yıla girdiklerini, Roma ve Lidya dönemlerine ait bölümlerde çalıştıklarını belirterek, "Şehrin ana giriş kapısını ve caddelerini tamamen ortaya çıkartmaya çalışıyoruz." dedi.

Kazılar sırasında ortaya çıkarılan giriş takının 13 metre genişliğiyle benzer antik kentlere göre oldukça büyük olduğu gözlemini aktaran Dunlop, şu bilgileri aktardı:

"Kazı çalışmaları sırasında sürpriz bir şekilde Roma dönemine ait 3 geçişli anıtsal bir taka ait kalıntılara ulaştık. Yerdeki blokların bu 3 geçişli taka ait olduğunu düşünüyoruz. Bugüne kadar ortaya çıkarılan ve bildiğimiz takların en genişi 9,7 metre idi. Anladığımız kadarıyla anıtsal takın orta geçişi bugüne kadar bulunan en geniş tak, ölçüleri orta geçişi 13 metre."

- 5 bin yıllık yerleşim yeri

Salihli ilçesi Sart beldesinde bulunan Sardes, M.Ö. 7'inci yüzyıldan başlayarak M.S. 7'inci yüzyılda erken Bizans dönemine kadar çok sayıda medeniyete ev sahipliği yaptı.

Antik çağda Lidya Krallığı’nın başkenti olan, tarihte devlet güvencesinde paranın ilk basıldığı yer olarak bilinen şehir, tarım, hayvancılık, ticaret ve altın madenciliği sayesinde zenginleşti.

Hıristiyanlığın batıya yayılmasında önemli rol oynayan yedi kiliseden birine de ev sahipliği yapan Sardes'deki kazılarda bulunan eserlerin bir bölümü Manisa Müzesi’nde sergileniyor.