Raylı sistemde sorun yerli üretimle çözülecek

MEHMET KUMCAĞIZ- Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümünce yürütülen proje kapsamında, Türkiye'nin birçok şehrinde toplu taşımacılıkta kullanılan hafif raylı sistem ulaşım araçları ile hızlı trenlerde elektrik enerjisini ulaşım aracına aktaran ve yurt dışından ithal edilen pantograf adı verilen malzemenin üretiminde başarı sağlandığı belirtildi.

Proje Yürütücüsü ve OMÜ Makina Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Kemal Yıldızlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ''Raylı sistem araçlarında pantograf kömürü dolgu malzemesi üretimi'' adı altında hazırlanan projede başarı sağladıklarını söyledi.

Toplu taşımacılıkta raylı sistemlerin kullanımının ekonomik yararlarının yanı sıra atmosfer ve çevre kirliliği açısından büyük katkılar sağladığını ve bu nedenle de birçok şehirde kullanımının yaygınlaştığını belirten Yıldızlı, projeye ilişkin şu bilgileri verdi:

''Raylı sistem ulaşım araçlarında elektrik enerjisini, ulaşım aracına aktaran sistemde bulunan ve sürtünmeden dolayı sürekli aşınan pantograf adı verilen malzemeyi yerli kaynaklarla üretmeyi başardık. Raylı sistem araçlarında ve hızlı trenlerde elektrik enerjisini tellerden alan sistem üzerinde bulunan ve pantograf kömürü olarak adlandırılan malzeme, sürekli sürtünmeden dolayı aşınıyor. Çevresel etkilerden dolayı 2 ila 4 yıl içinde de tamamen kullanılmaz hale geliyor. Dolayısıyla bu malzemenin tanesi yurt dışından yaklaşık 280 ile 350 avro arasında ithal ediliyor. Ülkemiz, çok basit gibi görünen ama ulaşım aracının enerjisini sağlayan bu malzeme için her yıl yüklü miktarda döviz ödüyordu. Proje kapsamında daha dayanıklı ve sürtünmelerden daha az aşınacak bir malzeme geliştirdik."

- ''Üretimini sanayiciler gerçekleştirecek''

Proje çalışmasına 4 yıl önce başladıklarını ve tamamlanması için 2 yıl daha gerekli olduğunu vurgulayan Yıldızlı, bu süre içinde geliştirdikleri malzemeleri hafif raylı sistem araçlarında kullanacaklarını açıkladı.

Geliştirdikleri malzemenin daha düşük maliyetli olduğuna da dikkati çeken Yıldızlı, şunları söyledi:
''Projenin ilk aşamasında gereken malzemenin üretimini sağladık. Sürtünmelerden dolayı daha az aşınan ve daha çok dayanıklı bir malzemeyi çok daha düşük bir maliyetle elde ettik. Ancak ilk etapta mevcut raylı sistem araçlarında kullanılan ve sürtünmeden dolayı aşınan pantograf kömürlerinin üzerine dolgu malzemesi olarak kullanacağız. Böylece sistemin değiştirilmeden daha uzun kullanımını sağlamış olacağız. Böylelikle çok daha masrafsız bir sistem haline gelecek. İkinci aşama ise kömür, grafit karbon ve başka katkı maddeleri kullanarak geliştirdiğimiz pantograf kömürü malzemesinin dolgu malzemesi olarak değil de tamamen kendisini üretimini kapsıyor. Ancak bu üretimi sanayicilerimiz gerçekleştirecek. İki yıl sonra ülkemizi bu konuda dışa bağımlı olmaktan kurtarmış olacağız.''

Yıldızlı, Samsun'da SAMULAŞ tarafından kullanılan raylı sistem araçlarında yaşanan sorun nedeniyle böyle bir proje gerçekleştirdiklerini ancak geliştirilen malzemenin bütün ülkedeki raylı sistem ulaşım araçlarında kullanılabileceğini de sözlerine ekledi.