"Kirli toplanan pamuğun yüzde 15'i ziyan oluyor"

RAUF MALTAŞ - Türkiye'nin pamuk üretiminin hemen hemen yarısının karşılandığı Şanlıurfa'da, hasat döneminde yaşanan kirlilik üründe yüzde 15 kayba neden oluyor. 

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamındaki yatırımlarla ekim alanı her geçen yıl artan ve "beyaz altın" olarak nitelendirilen pamuk, bölge çiftçisinin temel geçim kaynağını oluşturuyor.

Tekstil sektörüne katkı sunan pamuğun hasadı, önemli üretim merkezlerinin başında yer alan Harran Ovası'nda sürüyor.

Makineli tarım yeterince uygulanmadığı için pamuk bölgede yaygın olarak elle toplanıyor. Elle toplanan pamukta ise gerekli özen gösterilmediğinden dolayı ürün kalitesine bağlı maddi kayıp oluşuyor. 

Hasat döneminin devam ettiği bölgede çiftçiler genellikle ürünün girdi fiyatlarından sanayiciler ise temiz toplanmayan pamuktan şikayetçi.

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Şanlıurfa Şube Başkanı Ali Rıza Öztürkmen, AA muhabirine yaptığı açıklamada pamuğun, Türkiye ve bölge çiftçisi açısından stratejik öneme sahip olduğunu söyledi.

Bu yıl bölgede yaklaşık bir milyon ton pamuk rekoltesi beklendiğini anımsatan Öztürkmen, hasat döneminde yaşanan ürün kirliliğinin sektörü zora soktuğunu belirtti. 

Elle toplanan pamukta yeterli özenin gösterilmediğine dikkati çeken Öztürmen, "Gerek pamuk üreticileri gerekse sivil toplum kuruluşları bu sorunun çözümü için çeşitli çalışmalar yapıyor ancak şimdiye kadar istenilen seviyeye gelinemedi. Maalesef, ürün daha ağır gelsin diye koza, yeşil yaprak ve sapıyla toplanıyor" dedi.

Öztürkmen, daha dikkatli pamuk toplayarak pazardaki yerin sağlamlaştırabileceğini vurguladı. 

Girdi maliyetlerinden şikayetçi olan üreticilerin bu problemin üzerine daha fazla durması gerektiğinin altını çizen Öztürkmen, şöyle konuştu:

"Bugün kirli pamukla temiz pamuk arasında 4-5 randıman oynuyor ki bu toplamda çok ciddi para demek. Yani orta ölçekli bir üretim yapan çiftçinin yakıt ve gübre bedeline karşılık geliyor. Eğer biz yakıttan dolayı problem yaşıyor maliyet girdilerinin yüksekliğinden şikayet ediyorsak temiz toplayıp o farkı kapatabiliriz."

Öztürkmen, temiz pamuğun daha kolay satıldığını söyledi.

Temiz pamuğun şu an piyasada 1 lira 80 kuruştan alıcı bulduğunu dile getiren Öztürkmen, "Temiz toplanmayan ürün ise bundan 40 kuruş daha aşağıya satılıyor. Dolayısıyla bölgemizdeki pamuğun yüzde 15'i kirli toplandığı için ziyan oluyor" şeklinde konuştu. 

Bu problemin çözümünde üreticilere büyük görev düştüğünü anlatan Öztürkmen, "Bu konuda işçiler eğitilmeli ve günlük yevmiyeler bir miktar artırılmalı. Onca verilen emeğin heba olmasını kimse istemez" ifadelerini kullandı.

Şanlıurfa Ziraat Odası Başkanı Ahmet Eyyüpoğlu da bölgede üretilen pamuğun çok kaliteli olduğunu ancak toplama ve depolamadaki sorunlar nedeniyle randımanının düştüğünü söyledi.

Çiftçileri ve sanayicileri bu anlamda uyardıklarını anlatan Eyyüpoğlu, "İşçiler pamuğun daha ağır gelmesi için kozayla, yeşil yaprakla ve sapıyla topluyor. Bu nedenle Urfa pamuğu kalitesiz olarak ilan ediliyor. Halbuki pamuğumuzun kalitesi diğer pamuklara göre yüksek. Bölgemizdeki pamuk toplanmadan önce 42 randıman veriyor ancak hem toplama hem de depolama sırasındaki yanlış uygulamalar randımanı, kaliteyi ve fiyatı düşürüyor" dedi.