Dededen kalma evin altından 2 bin yıllık şehir çıktı
Bu tür yapıların Anadolu ve dünyada dikkat çekici olduğunu aktaran Prof. Dr. Özsoy; "Ağırnas'tayız, malum yer altı şehirleriyle, taşıyla meşhur bir yer. Özellikle eski Ağırnas'ta, Mimar Sinan'ın evinin bulunduğu bölgede, yukarıda harmanlar ile aşağıda Koramaz Vadisi seviyesi arasındaki bu yükseklik, hemen hemen belki 3-5 katı içinde barındıran yer altı şehirlerine sahip. Kapadokya'nın klasik bir görüntüsüne sahip Ağırnas. Taşından dolayı oyması kolay, dolayısıyla içinde her türlü yaşamın olduğu, hayvanların beraber bulunduğu, mutfağının, tuvaletinin, uyumanın, oturmanın hepsinin ortak olarak kullanıldığı mekânlar bunlar. Şimdi biz buradaki kesitleri görünce, aslında sanki çok uzun yıllardır gerçekten bu yaşamın hâlen devam ettiğini hissedebiliyoruz. Burada yaşayan vatandaşlar için de çok sıradan bu görüntüler olmasına karşın, hem tüm Anadolu'da hem dünyada oldukça ilgi çekici. Ama Ağırnaslı için yaşamın bir parçası. Zaman içerisinde evlerin yukarıya çıkması, aşağılarda insanların burada yaşam bulması, hayatlarının tamamını burada geçirmeleri, neredeyse hayatın bir parçası, sıradan bir kültürü yansıtıyor. Bununla beraber, 'Bu ne kadar geriye gidiyor?' diye genelde sorulan sorulardan bir tanesi bu. Yani bütün Kapadokya için tarih ne kadar geriye gidiyorsa, biz de o kadar geriye gidiyoruz aslında. Zaman içerisinde başka insanlar tarafından burayı ziyaret edenler tarafından kullanılmış. Üst katmana çıkınca veya güneşi gören yere çıkınca ise aşağı kısımlar bu defa hayvanlar için veya kiler için kullanılmış mekânlar" ifadelerini kullandı.
"2 BİN YILA TARİHLENDİRMEK MÜMKÜN"
Yer altı şehrini 2 bin yıla tarihlendirmenin mümkün olduğunu da sözlerine ekleyen Prof. Dr. Osman Özsoy; "Buralarda, özellikle Ağırnas'ın bu eski bölgesinde, tüm şehri aşağıdan gezebiliriz. Arada mahremiyet ve güvenlikten dolayı kapatılan kısımlar mevcut. Bunları kaldırdığımız zaman bütün beldenin, şehrin kat kat birbirine bağlı olduğunu göreceğiz. Hiç güneş görmeden buradan camiye ulaşmanız veya Hanönü Meydanı'na çıkmanız ya da Koramaz Vadisi'ne inmeniz mümkün. Böyle bir özelliğimiz var. Kapadokya'nın dikey ve yatay yer altı şehirlerinin örneğine rastlıyoruz. Daha çok yatay yer altı şehirleri burada karşımıza çıkmakta. Kaya oyma dini yapıların ön plana çıktığını, insanların ailesine mahsus veya bulunduğu topluma uygun bir cemaatinin olduğunu, kendi evinin altında hatta aynı köyde yan yana, karşı karşıya kaya oyma dini yapıların olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla 2 bin yıl gibi tarihlendirme söylenebilir" diye konuştu.
