HABER7 - ÖZEL

Dünyanın en büyük savunma sanayisi buluşmalarından olan Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF) başladı.

TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen IDEF fuarında Haber7 muhabiri Yavuz Selvi'ye konuşan TEI Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit önemli açıklamalarda bulundu.

BAYRAKTAR KIZILELMA'YA SES HIZINI AŞIRTACAK MOTOR

TEI-TF10000 ve TF-6000 motorlarıyla ilgili açıklamada bulunan Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, şunları söyledi:

“Malumunuz pistonlu motorlarda bir dizel ailesi ürettik. Aslında bir 155 beygirlik yapmıştık. O pek bilinmiyor ama seri imalat geçti. 9 tane üretmiştik. Sonra 170 beygir yaptık. Daha sonra 225 beygir yaptık biliyorsunuz. Bu gördüğünüz TF-6000 ile TF10000 aynı seriden iki motor. Aradaki fark: TF10000 tam anlamıyla artyakıcılı bir askeri küçük savaş uçağı motoru. O yüzden 10 bin libre etki veriyor. TF-6000 de aynı motorun, aynı aile, aynı çekirdekten türetilmiş ama artyakıcısız bir motor. İkisinin de kullanım yerleri farklı. Bu sınıftaki motorlar daha çok Kızılelma, Anka-3 gibi bu tip araçlara 7 ile 10 ton arasındaki yüksek hızlı araçlara uygun bir sınıf. Aslında şu anda biz BOTAŞ'la milli doğal gaz kompresörü konusunda da çalışıyoruz. BOTAŞ'la başka bir konuda anlaşmamız olacak. Bunun enerji kısmında hatta elektrik üretiminde de başka kullanımları olacağını daha önce de söylemiştim. TF-6000 serisi, mesela Anka-3 gibi uçaklar öyle süpersonik uçuşlar için değil ama daha çok radarda gözükmeyecek şekilde artyakıcı bazı özel görevliler için tasarlanmış. Anka-3 yarasa tipli bir uçak biliyorsunuz. Onun gibi uçaklar radarda görünmemek için artyakıcı gibi şeylere ihtiyaç duymuyor. Daha doğrusu olmaması daha iyi. Çünkü o artyakıcıyı çalıştırdığın zaman ciddi ‘infrared’, yüksek hızla gaz atıyorsunuz. O da direkt gözüküyor. Onun gibi şeylerden dolayı süpersonik uçuş beklenmeyen veyahut da tasarımı icabıyla daha az görünürlükte uçaklar için TF-6000 gibi bir motor daha iyi. Yani kullanım yeri olarak söyleyeyim. Ama şu anda Kızılelma ‘supsonic’ için ses altı bir uçak ama ileride bunun süpersoniği de olacak inşallah diye düşünüyoruz. O şekilde Baykar'ın beyanatları da vardı. Böyle bir durumda TF10000 grubu daha uygun bir motor olacaktır.”

KAAN SAVAŞ UÇAĞININ MOTORU NE DURUMDA?

Türkiye’nin ilk savaş uçağı KAAN’ın motoruyla ilgili de konuşan Akşit, şu ifadelerde bulundu:

"Türkiye olarak genel olarak aslında bu konuda biraz geç kaldık. Motor projesiyle uçak projesi aynı anda başlamadığı için gecikmeler var. Yani bazen ben de ‘Helikopter motorunda geç kaldınız’ diyenlere rastlıyorum. Yok geç kalmadık. Helikopter motoru projesi, helikopter projesi başladıktan 5-6 yıl sonra başladı. İlk helikoptere yetişmemiz zaten imkansızdı. O yüzden mecburen ithal motorla uçtular. Ama gene de biz de 6 yılda ilk insanlı uçuşu başardık ki, yani bu helikopter motorları için rekor bir süre. Milli muharip uçakta da proje başlaya baya oluyor. Ama motor projesinde de hala gecikmeler var. Tam resmi olarak başladığını söyleyemeyiz. O yüzden de daha biraz daha vaktimiz var diyelim. Çünkü şimdi biz bunları kendi imkanlarımızla, kendi bütçelerimizle yapmaya çalışıyoruz ama çok ucuz şeyler değiller. Özellikle milli muharip uçağın motoru milyar dolar seviyesinde ciddi kaynak gerektiren bir proje. Yani ‘Şirketin genel giderlerinden biraz arttırarak yapalım’ diyebileceğiniz bir iş değil. Bütün dünya olduğu gibi devlet destekli... Yani özellikle savaş uçağı motorlarında yüksek teknoloji ve ciddi bir mühendislik gayreti gerektiği, ayrıca motorun kendisi de çok pahalı alaşımlar bir araya getirildiği için ürünler de çok pahalı. Geliştirmesi de çok pahalı. Bunu şirketlerin kendilerinin finanse edip sonra da sattığı motora bedel olarak yükleyip satması diye bir şey mümkün değil. Dünyada da öyle değil zaten. Bunu devletler finanse ediyorlar. Bütün fikri mülkiyet haklarını devlet almış oluyor. Bu da güzel bir şey. Ki, motor satış bedelleri makul olsun. Ama Milli Muharip Uçak motorunda ciddi bir çalışma bizi bekliyor diyelim. Biz şu anda bu TF-6000 ve TF10000 ve serisini hızlı bir şekilde yine kendi imkanlarımızla hızlı bir şekilde çalışıyoruz. Bu tabii ki nispeten daha maliyeti ucuz bir motor. Kısa süre zarfında inşallah ilk prototipi anons ederiz diye düşünüyoruz."

Yorumlar 19 Yorum Var
  • ismailbey 28.07.2023 09:41
    hz allahı yolunuzu açık etsin engelleri kaldırsın ekibinize zihin açıklğı bol bütçeli çalışmalar ve keşfler versin bu millet bu çalışmaları ve çalışanları unutmaz slm ve dua ile
  • Misafir 27.07.2023 14:50
    iyi de ürünler nerede ? sıkıntı var gibi parasını verin sırrını bulun ükle vermiyormuş. çalın bilgiyi getirin mühendis öğretsin rusdan, ukranyadan, hindisni çinini sıkıntı büyük abi bi Bayraktara yetişemiyorlar... daha pırpırlı uçağa dişli ürettik çok zorlandık diyor adam. şaka gibi...
  • Ali 27.07.2023 07:26
    İnşallah maşallah
  • Arif 26.07.2023 23:10
    Ellerinden öperim hocam Allah razı olsun sizden
  • Türk 26.07.2023 21:33
    Elhamdülillah.. Allah'a binlerce şükür etmeliyiz.. Tamamen yerli ve milli olana dek durmak yok yola devam Allah ın izniyle..
Daha fazla yorum görüntüle