İranlı sanatçı halkların dramını insanlığa aktarıyor

GÜLCAN KAPLAN - Sergi, grafik ve tasarım alanlarında çok sayıda ödüle sahip İranlı grafiti sanatçısı Touraj Saberivand, dünyanın dört bir yanında gerçekleştirdiği enstalasyonlarla (yerleştirme sanatı) savaşlar, fakirlik ya da yoksunluklar nedeniyle başta çocuklar olmak üzere yaşamlarını yitiren insanların dramını “insanlığa” anlatıyor.

Avusturalya, İtalya, Almanya, Amerika ve Yunanistan gibi ülkelerde grafiti sergileri gerçekleştiren Saberivand, başta Suriyeliler olmak üzere çıktıkları göç yolculuğunda Ege Denizi'nde yaşamını yitiren binlerce sığınmacıya dikkati çekmek için düzenlenen etkinliğe katılmak amacıyla geldiği İzmir'de, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Saberivand, savaş yüzünden hayatta kalmak için ülkelerini terk etmek zorunda kalan insanların, yeni bir yaşam hayaliyle çıktıkları denizlerde boğulduğunu, yine Gazze'de sahilde oyun oynayan çocukların hava saldırısı sonucu yaşamlarını yitirebildiğini belirtti.

Bu ölümlerin çokluğuyla insan yaşamının sayılara indirgendiğine işaret eden Saberivand, şunları söyledi:

"Her gün dünyanın her yerinde sığınmacıların ölüm haberlerini alıyoruz. Sayılarla ifade ediliyor. Biz bu haberleri duyuyoruz ve sonra unutuyoruz. Etki yapmıyor, çünkü alışmışız. Onların anısını canlı tutmak için bu ölümlerin sayıdan ibaret olmadığını, gerçek ölümler olduğunu ve bu meselenin gerçek yüzünü göstermek için etkinlikler yapıyorum.”

Saberivand, 2014 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Tahran Temsilciliği önünde Gazze olaylarını protesto etmek amacıyla ölen çocukların isimlerini ve yaşlarını yazdığı balonları havaya bıraktığı bir enstalasyon gerçekleştirdiğini dile getirerek, şöyle devam etti:

“2014’teki Gazze olaylarında 180 çocuk öldü. Bu olay haberlerle duyuruldu ama yine insanlar bunu duyup unuttu. Yaşamını yitiren bu çocukların tek tek isimlerini balonların üzerine yazıp bu balonları Tahran’da havaya uçurduk. Başta kolay gibi görünse de yazarken çok daha üzücü geldi, hepimiz daha çok üzüldük. Bu ölümleri tekrar yaşadık sanki. Acısını yeniden yaşadık. Asıl olay şu ki, biz haberlerde duyduğumuzda ‘çetrefil politikalar’ aklımıza geliyor. Kim ne hissediyor, hangi grup ne hissediyor? Oysa buradaki çıplak gerçek, orada çocuklar öldü. Bunu hatırlatmak istedim. Politik analizlere gerek yok. Gazze’de çocuklar öldü. Denizlerde suda boğuldular ya da Gazze’de göklere gittiler. İkisi de aynı. İkisinde de insanlar, çocuklar öldü.”

Bir başka ekinlikle de Batı'nın İran'a uyguladığı ama "ilaç ambargosu değil" dediği yaptırıma dikkati çekmek bir kampanya başlattığını anlatan Saberivand, 4 bin kişinin hazırladığı kartpostalları BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun’a gönderdiklerini söyledi. Saberivand, “Bu yaptırım da haberlerin içinde kaybolmuştu. İran’da birçok insan bu ilaçsızlık yüzünden ağırlaştı ya da öldü çünkü ilaç gelmiyordu.” dedi.

- "Türkiye’deki insanların sığınmacılarla duygudaşlığı çok güzel"

Saberivand, sanatıyla bu sorunlar için farkındalık yaratırken dünya siyasetçilerinden çok insalığa seslenmek istediğini belirterek, “Çünkü onlar (politikacılar) yapacaklarını yaptılar zaten zamanında. Bundan sonra da etki edeceğine ümidim yok. Görmüyorlar ve duymuyorlar. Meramım insanlığa seslenmekti, amacım grafiti sanatıyla düşüncelerimi, kelimelerle değil, evrensel bir dille insanlığa aktarmak, insanlarla fikirdaşlık etmek.” diye konuştu.

Bu noktada Türk dostlarına teşekkür etmek istediğini ifade eden Saberivand, şu değerlendirmede bulundu:

"Türkiye’deki insanların sığınmacılarla duygudaşlığı çok güzel. Geçen sene İstanbul’daydım, sokaktaki Suriyelileri görüyordum. Çoğunun evi barkı yoktu ama insanların onlarla duygudaşlığını, yanlarında olduklarını gördüm ve bu dünyada böyle bir şeyin çok az olduğunu biliyorum. Çok güzel bir şeydi. İnsanların çok güzel dayanıştığına ilişkin çok güzel kareler gördüm.”

Touraj Saberivand, İzmir'de geçen hafta sergilediği enstalasyonda, Avrupa'ya geçmek isterken Ege ve Akdeniz'de yaşamını yitiren 2 bin göçmenin anısına kağıttan yaptığı 2 bin kayığı denize bıraktı.