İlaca fazladan 1 milyar dolar gitmiş

2004 yılında Sağlık Bakanlığı, duruma müdahale ederek fiyatları yeniden belirlemesiyle 733 ilacın fiyatını artırmadı. Bu sayede fiyat farkı oyunuyla şirketlere ödenen 1 milyar dolara yakın para devletin kasasında kaldı. Aksiyon dergisinin son sayısında yer alan habere göre belgelerde Başkent Üniversitesi Rektörü Mehmet Haberal'ın da ismi geçiyor. Üniversite bir etkinliği için Profesör Haberal'ın bilgisi dahilinde bir ilaç firmasından 30 bin dolar istiyor. Ancak firma, yarısını verince bu sefer '20 bin dolarlık yol masraflarını karşıla.' talebiyle karşı karşıya kalmış.

Bu arada 2004 yılına kadar SSK hastanelerine hiç indirim uygulamayan ilaç firmaları; sadece 2003 yılı içerisinde Başkent Üniversitesi Hastanesi'ne yaptıkları ithal ürün satışlarında 686 milyarlık indirim yapmış. Hastane bunu gider sayınca; devletin 81 milyar liralık (81 bin yeni lira) vergi kaybı ortaya çıkmış. Bülent Ecevit başbakan iken 2002 yılı Mayıs ayında rahatsızlandığında Başkent Üniversitesi Hastanesi'ne yatırılmıştı. Ancak Ecevit, kendisine komplo kurulduğunu düşünerek tedavisi bitmeden hastaneyi terk etti. İddialara göre; Ecevit hastaneyi terk etmese, ona işgöremezlik raporu verilecek; böylece Başbakanlık'tan ayrılmak zorunda kalacaktı.

Savcı Nazmi Okumuş'un yapmakta olduğu soruşturma sadece Roche ilaç firmasını değil; 33 firmayı ve 209 ayrı ilacı konu alıyor. Bu noktaya dikkat çeken dergi, 2004'e kadar 17 yıl boyunca devlete satılan ithal ilaçlarda 'bilumum masraflar' adı altında yüzde 20-22'lik fahiş fiyat uygulandığının ortaya çıktığını belirtiyor. Haberde, 6 Şubat 2004 tarihinde AK Parti hükümetinin aldığı bir Bakanlar Kurulu kararının ardından Sağlık Bakanlığı'nın 15 Haziran 2004 günü ilaç fiyatlarını yeniden belirlediği vurgulanıyor. Karar üzerine o tarihte Türkiye'de var olan 6 bin 33 ilaçtan 968'inin fiyatında yüzde 80'lere varan indirimler olmuş. Sadece bu indirimle devlet yıllık 600 milyon dolar kazanç sağlamış. Aynı kararla; fiyatlarında artış beklenen 733 ilacın fiyatı da sabit kalırken, bu sayede Hazine kasasında yıllık 300 milyon dolar kalmış. Dolayısıyla söz konusu ilaçlar için yıllar boyu devletin 900 milyon dolar fazla ödeme yaptığı ortaya çıkıyor. Devletin ilaç firmaları ile yaptığı fiyat görüşmelerinin tam 1,5 yıl sürdüğünü aktaran dergide Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun tespitleri de yer alıyor. Buna göre; Türkiye'de 6 bin çeşit ilaç için yapılan yıllık ilaç harcaması 7-8 katrilyon lira arasında değişiyor. Kişi başına sağlık harcamasında 231 dolarla 191 ülke içinde 82. sırada; kişi başına ilaç tüketiminde ise 22. sırada yer alan Türkiye'de halen 218 ilaç firması faaliyet gösteriyor ve bunların 40 kadarı yabancı kökenli. Şu anda dünyadaki 14. büyük ilaç pazarı olan Türkiye; 2005 yılından beri yabancı ilaç şirketlerinin hızlı girişiyle 2009'da dünyanın onuncu büyük ilaç pazarı olacak.

Soruşturma çerçevesinde kelepçelenerek sorgulanan Roche ilaç şirketi Türkiye Genel Müdürü Faruk Yöneyman ile İstanbul Cumhuriyet Savcısı Nazmi Okumuş arasında ilginç bir diyalog yaşanıyor. Aksiyon'un haberine göre emniyetteki sorgusunda 127 sorunun hepsine birden 'Susma hakkımı kullanıyorum.' cevabını veren Yöneyman'a Savcı Okumuş, 'Sen Türk değilsin. Git İsviçre vatandaşı ol. İsviçre nüfüs cüzdanı taşı ve orada yaşa!' diyerek tepki gösteriyor. Bu sözler karşısında şoke olan Yöneyman; serbest kalınca Savcı Okumuş aleyhine tazminat davası açıyor.