Yasa hazır Türkiye uzaya adımını atıyor

Selim Kuvel'in haberi

Ulaştırma Bakanlığı, Türkiye'nin uzaydaki hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla çalışmalar yapmak üzere 'Türkiye Uzay Kurumu (TUK)' kurulması için kanun taslağı hazırladı.

Çalışma, Başbakanlık'a gönderildi. Biri başkan 8 kişinin yöneteceği özerk kurum, geniş yetkilerle donatılacak. İhtiyaç gördüğü yeri kamulaştırabilecek.

Alanında uzman kişilerden kurullar oluşturabilecek. Hazırlanan taslakta kanunun amacı, "Türkiye'nin uzay ve havacılıkla ilgili politika ve stratejilerinin belirlenmesi, uygulanması, izlenmesi, uzaydaki hak ve menfaatlerinin korunması." şeklinde açıklandı.

Tasarıya göre, Türkiye Uzay Kurumu, Türkiye'nin Milli Uzay Politikası ve programını hazırlayacak. Bu program, Bakanlar Kurulu'nun onayından geçtikten sonra kesinlik kazanacak.

Program ve politika çerçevesindeki hedeflere ulaşabilmek için de, kurul ve kurumlar oluşturulacak. Bu kurul ve kurumlar; Türkiye Uzay Kurumu ile Türkiye Uzay Kurulu, Uzay Politikası Yüksek Kurulu, Uzay Konseyi ve Uzay Akademisi olarak sıralandı.

Ankara merkezli olacak özerk kurum geniş yetkilerle donatılacak. İhtiyaç gördüğü yeri kamulaştırma yetkisine sahip TUK, uzay çalışmaları yapan bütün kamu kuruluşlarından belge talep edebilecek. Alanında uzman kişilerden Bilim ve Teknoloji Danışma Kurulları oluşturabilecek.

Şirket kurabilecek, yardım ve bağış toplayabilecek. Kamu İhale Kanunu kapsamında olmayacak ve Sayıştay tarafından da denetlenmeyecek. Şirketlerin denetimini TBMM yapacak. Vergi de ödemeyecek.

Hızlı hareket edilmesi için verilen geniş yetkileri sayesinde kurumdan bir an önce uzay araçlarıyla ilgili tasarım ve üretim yapması bekleniyor. Uzay araçları, alçak veya yüksek irtifa balonları, hava platformları tasarlayacak.

Bunların testlerini yapacak ve prototipler geliştirecek. Kurum bunları yapmak için tasarım, entegrasyon ve test merkezleri, araştırma laboratuvarları kuracak.

Fırlatma araç ve sistemlerini geliştirecek, kuracak ve işletecek. Uzay araştırma ve faaliyetleri için gerekli olan her türlü yakıt ve kimyasal madde türevlerini de imal edecek. Fırlatma araçlarında kullanılacak yakıt, roket motoru gibi teknolojilerini geliştirecek.

Türkiye Uzay Kurumu'nun karar organı olan Türkiye Uzay Kurulu, biri başkan 8 kişiden oluşacak. Kurulun başkanı aynı zamanda kurumun başkanı da olacak.

Başbakanın başkanlığında, Ulaştırma, Milli Savunma, Sanayii ve Ticaret bakanları ile Hazine'den sorumlu devlet bakanı ve Türkiye Uzay Kurumu başkanından oluşan Uzay Politikaları Yüksek Kurulu oluşturulması öngörülüyor. Mart ve eylül aylarında 2 defa toplanacak.

Ulusal güvenlik için kullanılacak

Olağanüstü hâller, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş halinde tüm uzay sistemlerinin ulusal güvenlik ihtiyaçları doğrultusunda kullanılmasını sağlayacak.

Kodlu ve kriptolu haberleşme yapmaya yetkili olacak.

Milli uzay politikası doğrultusunda planlama yapacak.

Türkiye Uzay Kurumu'nun hissesi yüzde 50'den fazla olan şirketler vergiden muaf olacak.

Havacılıkla ve uzayla ilgili standart belirleyecek.

Uzay sistemlerinin tasarım, üretim, entegrasyonu teşviklerle destekleyecek.

Uzay alanında ayrılan kaynakların verimli kullanılabilmesi için tüm sivil, askerî, ticarî, sanayi, eğitim kuruluşları arasında gerekli eşgüdümü tahsis edecek.

Uzayla ilgili beyin gücünün yetiştirilmesini sağlayacak. Uzaya yönelik eğitim-öğretim faaliyetlerinin geliştirilmesi, desteklenmesi ve teşvik edilmesi amacıyla; burs, ödül, yurtiçi ve yurtdışı eğitim imkânı sağlamak. İnsanlı ve insansız uzay programları için araştırma ve uygulama amacı ile personel yetiştirecek.