Petrol fiyatları daha da yükselebilir!

 Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti ve Sabancı Üniversitesi'nde kurulu İstanbul Uluslararası İklim ve Enerji Merkezi(IICEC) Uluslararası Danışma Kurulu Başkanı Dr. Fatih Birol, "Petrol fiyatları şu an itibariyle son derece yüksek düzeyde ve bu da ekonomileri tahrip ediyor. Arz güvenliği sorunu gündemde. Nükleer enerji programları ya erteleniyor ya da iptal ediliyor. Eğer petrol üretiminde artış olmazsa ve talep de büyümeye devam ederse petrol fiyatları bugünkü 100 dolarlık seviyelerinin de üzerine çıkabilir" diye konuştu.

IICEC Enerji Forumu kapsamında Sabancı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nihat Berker ile bir basın toplantısı düzenleyen Fatih Birol, petrol fiyatları üzerinde eksik üretim ve yüksek talep baskısının sürdüğünü, nükleer enerji programlarının revize edildiğini vurgulayarak, "Şu anda petrol fiyatlarının hem cari açığa hem de enflasyona baskı yapması konusunda çok önemli riskler var" dedi.

-“OLUMSUZ BEKLENTİLERİMİZ TAMAMEN GERÇEKLEŞİYOR”-

Libya'nın yaşanan son olaylar öncesinde günlük 1.6 milyon varil petrol üretirken, şimdi bu ülkenin piyasalardan tamamıyla çekildiğine işaret eden Birol, "Libya'nın ürettiği petrolün cinsi kaliteli. Bunun piyasadan çekilmesi büyük etki yarattı" diye konuştu. Şu anda piyasalarda talep artışının devam ettiğini, ancak üretimdeki artışın yeteri kadar hızlı olmadığını söyleyen Birol, bunun petrol fiyatlarının 100 liranın üzerinde seyretmesine neden olduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu:

"Ocak ayının başında yüksek petrol fiyatları dünya ekonomisinin toparlanmasına engel teşkil edebilir diye konuşmuştuk. Şu anda bu tamamen gerçekleşiyor. ABD ekonomisi ciddi etkileniyor. ABD ekonomisinin GSMH büyümesi beklentilerin son derece altında. Bu, hepimiz için son derece kaygı verici. ABD ekonomisinde sallanma olursa bunun dünyanın geri kalanı için ne demek olduğunu 2008'de kavradık. Çin'de büyüme rakamlarında zayıflama olabilir, oradaki enflasyon baskısını artırabilir. Petrol fiyatları bu seviyede kalırsa dünya ekonomisi için riskli bir durum ortaya çıkabilir."

Dünya petrol üretimindeki büyümenin yüzde 90'a yakınının Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinden gelmesinin beklendiğini ancak, bu üretim artışını sağlamak için bu bölgelere yatırım yapılması gerektiğini vurgulayan Birol, "Şu andaki jeopolitik durum içerisinde aranan yatırımların o bölgeye gideceğinden son derece şüpheliyim. Yatırımcılar risklerin çok yüksek olduğunu düşünebilirler. Bu, dünya petrol piyasalarının önümüzdeki 2-3 yıl içinde şimdikinden bile daha zor koşullarla karşılaşmasını getirebilir" dedi.

-“NÜKLEER PROGRAMLAR REVİZE EDİLİYOR”-

Fukuşima'daki nükleer kazadan sonra bir çok ülkenin mevcut nükleer programını revize etme durumunda olduğuna işaret eden Birol, nükleer enerjinin maliyetinin artacağına dikkat çekerek şunları söyledi:

“Nükleer kapasite artışının dörtte üçünün gerçekleşmesinin beklendiği Çin, Hindistan ve Rusya'nın mevcut nükleer programlarında önemli değişikliğe gitmeyecek. Eğer nükleer büyümezse başka bir şey büyüyecek. Üç aday var. Bunlar kömür, doğalgaz ve yenilenebilir enerji. Bu, daha fazla kömür ve doğalgaz tüketimi ve bunların fiyatlarının yukarıya doğru gidebileceği demek. Elektrik üretiminde nükleerin payı şu anda yüzde 14 civarında, bu aşağı doğru giderse enerji çeşitliliği açısından iyi bir haber değil. Sepette daha az yumurta olacak."

-“ÜÇ FAKTÖR FİYATLARI ARTIRABİLİR”-

Toplantıda soruları da yanıtlayan Birol, petrol fiyatlarına ilişkin olarak şöyle konuştu:

"Petrol fiyatları şu an itibariyle son derece yüksek ve ekonomileri tahrip ediyor. En büyük kaygım şu, dünya petrol talebi önümüzdeki 6 ay içerisinde üç faktörden dolayı hızlı şekilde artabilir; Birincisi ABD'de insanların tatile çıkmaya ve arabalarını daha çok kullanmaya başladıkları döneme giriliyor. ABD'de talep artacak. Avrupa'daki rafinerilerin bir çoğu bakımdaydı, bunlar bakımdan çıkıyorlar ve burada günlük 2.5-3 milyon varil artış olacak. Libya petrolüne ihtiyaçları var. Üçüncüsü ise Çin'de büyük bir kuraklık var ve bu yaz Çin'de önemli elektrik kısıtlamaları olacak. Bunu gidermenin yolu dizel jeneratörleri kullanmak. Bu da Çin'in petrol talebinin artışına neden olacak. Üretim artmazsa bununla birlikte fiyatların bugünkü fiyatlardan daha da fazla artacağını düşünüyorum. 8 Haziran'da petrol ihraç eden ülkeler toplanacak. Umuyorum ki petrol üreticileri şu andaki petrol fiyatlarının dünya ekonomisine zarar vermekte olduğunu görüp, hızlı gelişen talebi ne ton edip buna uygun kararlar alırlar."

-“ENERJİ FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ TÜRKİYE İÇİN HANDİKAP OLUŞTURABİLİR”-

Güler Sabancı'nın toplantıda yaptığı konuşmada, “Türkiye gaz fiyatlarının tespit edildiği bir nokta olabilir" sözlerinin hatırlatılması üzerine de Birol, şu yanıtı verdi:

“Türkiye'nin böyle bir potansiyeli var. Rusya, Azerbaycan ve Nabucco projesi ile Türkiye'den gaz geçebilir. İran, Irak'ta gaz rezervleri var. Bütün bu şartlar bir araya gelirse Türkiye buna çok önemli bir aday."

Fatih Birol, petrol fiyatlarındaki artışın cari açığa etkilerini de değerlendirirken, "Şu andaki petrol fiyatlarının hem cari açığa hem de enflasyona baskı yapması konusunda çok önemli risk olduğunu düşünüyorum. Petrol fiyatlarındaki artışın doğalgazı tetiklemesi, cari açık tablosunu ve enflasyonu yukarı doğru çekme konusunda Türkiye ekonomisinin gidişatında önemli bir handikap olabilir. Özellikle doğalgaz konusunda Türkiye'nin bence bundan sonra yapacağı anlaşmalarda, doğalgaz piyasalarındaki rahatlamadan mümkün olduğu kadar faydalanması gerektiğini düşünüyorum" diye konuştu.