Her ne kadar Obama peşin peşin ödülü almış olsa da, siyasi ömrü barışı görmeye yetmeyecek gibi.

Obama yönetimi gerek Filistin gerekse Ortadoğu’daki diğer sorunlarda İsrail kadar İran’ın da sorumluluğu olduğunu bilen bir politika izledi. Bununla birlikte, önceki yönetimlerden farklı olarak “İran’ı baskılama-İsrail’i destekleme” siyaseti yerine “İsrail’i baskılama-İran’ı destekleme” yöntemini tercih etti. ABD’nin İran’ı desteklemesinden kasıt, gayet tabi bir stratejik ortaklık kurmak çeklinde anlaşılmamalı. Bu daha çok İran’ı kazanma girişimi olarak değerlendirilmeli.

İran’ın kazanılması, bu ülkenin Rusya ya da Çin’e muhtaç kalmasına engel olma girişimi. Dolayısıyla Obama yönetimi İran’ı esas rakipleri lehine bir ağırlık oluşturan ülke pozisyonundan çıkartma derdinde.

Hatırlanacağı gibi nükleer faaliyetleri nedeniyle Batılı ülkeler İran’a ambargo uyguladılar. Her ne kadar bu ambargo çeşitli biçimlerde kırıldıysa da, Avrupa ülkelerinin de en az İran kadar bu süreçten zarar gördükleri ileri sürülebilir. ABD ise ambargo nedeniyle bir zarar görmedi, tam tersine “nükleer” konusu üzerinden İran ile müzakere etme imkanı buldu.

ABD’yi İran’dan uzaklaştırma girişimi

İran’da yönetimin değişmesi ve ABD ile diyalog kurma süreci yaşanırken İsrail de Rusya ile ilişkilerini sıkılaştırdı. Zira süreç içinde Obama ABD’si Netanyahu İsrail’ine açıkça baskı uyguladı. Bu baskı hem Filistin konusundaki uzlaşmaz tavır hem de İran’ın büyük düşman olarak gösterilmesi nedeniyleydi.

Ayrıca İsrail yönetiminin ABD’deki Demokratlar ile değil Cumhuriyetçilerle uyumlu politikaları bulunuyor. Dolayısıyla İsrail ile Obama arasındaki gerginlik, demokrat-cumhuriyetçi gerilimiyle de örtüşüyor.

ABD ve İsrail yönetimleri arasındaki sorunlu ilişki, giderek daha büyük bir krize dönüşebilir. İran ile nükleer müzakereler sürerken gizli belgelerin İsrail casusluk faaliyeti marifetiyle Amerikalı senatörlere iletildiği iddiası var. Senatörlerin cumhuriyetçi oldukları tahmin etmek zor değil. Esas amaç, iddialar doğruysa, gizli görüşmelerin basına sızmasını sağlamak, Obama üzerinde baskı oluşturmak ve “vatana ihanet” eden bir kadro izlenimi yaratmak, dolayısıyla süreci sabote etmek olabilir.

İsrail, İran’ın müzakereler yoluyla zaman kazandığını, aslında nükleer silah üretme sevdasından hiç vazgeçmediğini savunuyor. Bu durumda ABD yönetimi adeta İran’ın atom bombası yapmasına göz yummuş gibi oluyor.

yazının devamı için tıklayınız