Zengezur gibi başka barış koridorları da yolda
- GİRİŞ12.08.2025 08:43
- GÜNCELLEME12.08.2025 08:43
Bu köşeyi takip edenler bizim Zengezur Koridoru ve Azerbaycan konusundaki tavrımızı bilir.
“Zengezur Koridoru açılsın, İstanbul’dan arabama binip Bakü’ye gideceğim” diye yazdığımı da hatırlar.
***
Sayın Cumhurbaşkanı’nın yurt dışı seyahatlerini takip ettiğimizde ve özellikle Azerbaycan dönüşlerinde “Zengezur Koridoru” ile ilgili soruları sormayı da ihmal etmediğimizi yakın çevremiz bilir.
AZERBAYCAN VE ERMENİSTAN BARIŞIRKEN…
Hal böyle olunca, Washington’da Trump’ın gözetiminde, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan arasında imzalanan protokole…
O protokolün bir unsuru olarak, Ermenistan ile Amerika arasında “Zengezur Koridoru’nun 99 yıllığına Amerika tarafından işletilmesini karara bağlayan anlaşmaya” bu köşede yer vermemek olmaz.
***
Öncelikle söylemek isterim. Konuyu uluslararası hukuk ve siyaset bağlamında tartışan… Jeopolitik okumalarına güvendiğimiz bilim insanlarının yorumlarının çok değerli buluyorum.
Biz biraz da Azerbaycan-Türkiye bağlamında meseleye “duygusal” baktığımızı peşinen söyleyelim.
Yanlış anlaşılmasın “duygusal” derken gerçekten duygusallığı kastediyoruz. İşin ekonomisiyle en azından bireysel olarak ilgilenmiyoruz.
KARABAĞ’DA İSTİHDAM ÖNCESİ HIZLI DÖNÜŞÜM
En son Laçin Havaalanı’nın açılışı için Karabağ’a gittiğimizde, uzun sayılacak kara yolculuğu da yapmıştık.
Havaalanı’ndan Laçin’e, Laçin’den Fuzuli’ye uzanan uzun bir karayolu yolculuğu yaptık.
O yolculukta, ufukları kaplayan dağları, yeşil vadileri izlerken istihdamın bir an önce sağlanması için yapılan alt ve üst yapı çalışmalarını görmüştük.
Ermeni işgali altındaki Karabağ’da neredeyse Türk nüfus yok olmuştu. Şimdi evini barkını terk etmişlerin geri dönmesi için gün sayılıyor.
Laçin reyonunda, Şuşa’da, Ağdam’da, Fuzuli’de şimdilerde Hankendi’nde nüfuz asgari düzeyde.
İşte o ziyaretin dönüşünde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a uçakta, “Zengezur Koridoru”nu bir kez daha sormuştuk.
ZENGEZUR KORİDORU GİBİ BAŞKA KORİDORLAR DA BARIŞ KORİDORU OLACAK
Cumhurbaşkanı, daha önce söylediği sözü daha da ileri taşıyarak, sadece Zengezur’un değil tüm koridorların barış koridoru olmasını isteklerini anlatmıştı.
O an, Hankendi’nden, Ermenistan’a geçisi sağlayan tek koridor olan Laçin Koridoru’nu düşündük.
Bizim de kara yolunu kullanırken Laçin’den Şuşa’ya kadar kullandığımız koridorun Ermenistan ile Azerbaycan arasında imzalanacak olan barış anlaşmasından sonra Zengezur kadar dünya ticareti açısından önemli olmasa da bölge için son derece değerli bir koridor olacağına inanıyoruz.
O nedenledir ki Azerbaycan, Laçin Koridoru’ndaki karayolunu yeniliyor. Hatta Fuzuli ile Şuşa arasındaki bölünmüş yol bitmiş durumda. Şuşa ile Laçin arasındaki bölünmüş yolun inşaatına da başlamış durumda.
AMERİKA’NIN ZENGEZUR’DA OLMASI “EHVENİ ŞER”
Zengezur’a Amerikalıların gelecek olması bizim açımızdan biraz kaygı verici.
Lakin İran’ın onca teşvik edilmesine rağmen koridorun kendi topraklarından geçmesine yeşil ışık yakmadığını…
Rusya’nın son dönemde hem Ermenistan’a hem Azerbaycan’a bariyer koyduğunu hatırlayınca…
“Ehveni şer” demekten kendimizi alamıyoruz.
Türkiye’nin bu koridor üzerinden Türk dünyasına uzanacağını biliyoruz. Yine dünya ticareti açısından çok önemli bir işlev göreceğini de Amerika’nın iştahından anlayabiliriz.
Lakin bizi ilgilendiren kısım daha çok, Nahçıvan Özerk bölgesi ile Azerbaycan’ın doğrudan kara ve demir yolu ile birbirine bağlanacak olması.
Böylece Bakü’den çıkan bir otomobil, Nahçıvan’a rahatça oluşacak olması önemli.
Yine İstanbul’dan arabamıza binip, Bakü’ye kadar gidebileceğiz.
TÜRKİYE-ERMENİSTAN SINIR KAPILARI AÇILIR, BARIŞ KORİDORLARININ SAYISI ARTAR
Fakat Laçin Koridoru’nun bilerek zikrettik. Zira Güney Kafkasya için ve özellikle Ermenistan ile Azerbaycan için yeni dönemde Türkiye ile birliktelik önemli olacak.
O zaman Laçin Koridoru gibi, Türkiye ile Ermenistan arasındaki iki sınır kapısının açılması iki yeni barış koridoru anlamına gelir.
Akyaka ve Alican sınır kapıları, Ermenistan ile Azerbaycan’ın barış anlaşmasını imzalamasıyla birlikte açılır.
Böylece, 1993’ten bu yana kapalı olan Türkiye-Ermenistan sınır kapılarının açılmasıyla bölgede barış iklimi tesis edilir.
Muhatabı için küçük bir hatırlatmamız da şu olsun: 200 yıl önce Türk ve Müslüman nüfusu, tehcire tabi tutan Çarlık Rusyası, Zengezur Bölgesi’ni Ermenilere açmıştı. Aslında Zengezur Koridoru diye tartıştığımız mesele bir yönüyle Zengezur Bölgesi’nin tarihsel olarak kime ait olduğunu da tartışmaya açar.
O halde bitirelim.
İki ülke, toprak bütünlüklerine saygıyı prensip olarak kabul etti. Yakın gelecekte Ermenistan’ın anayasası değişecek. Bu Türkiye’yi de ilgilendiriyor.
Azerbaycan tarafındaysa, Aliyev iktidarını pekiştirirken, demokrasi alanında da yeni gelişmeler olacağa benziyor.
Olanda hayır vardır diyerek bitirelim.
Zengezur açıldığında her ne kadar Amerikan denetimi olsa da otomobilimiz ile İstanbul’dan Bakü’ye gitmek için gün sayacağız.
Vesselam.
Hasan Öztürk / Haber7
Yorumlar42