New York, uzun yıllardır Amerika’nın politik laboratuvarı olarak görülüyor. Kapitalizmin kalbinin en sıcak attığı, dünyanın en büyük metropollerinden New York’ta salı günü belediye başkanlığı seçimi var.

Amerika’nın en önemli metropolündeki tarihi seçimde, sistemin tüm parametrelerini altüst eden yeni bir figür ortaya çıktı: Zohran Kwame Mamdani.

Uganda’da doğan, Hindistan kökenli, 34 yaşındaki Müslüman Mamdani, sadece kökeniyle değil, hikâyesiyle de New York’un ruhunu yansıtıyor.

Afrika, Asya ve Amerika’yı birleştiren çok katmanlı kimliğiyle, kentin sokaklarından yükselen yeni bir politik sesi temsil ediyor.

“Herkes için yaşanabilir şehir” vaadiyle Amerika’nın en büyük metropolünü yönetmeye talip olan Mamdani’nin hayatı, Uganda’dan Queens’e uzanan bir göç, direnç ve adalet arayışının modern hikâyesi gibi.

Demokrat Parti’nin New York Eyalet Meclisi üyesi ve demokratik sosyalist kanadın temsilcisi Zohran Mamdani, partinin geleneksel yapısını sarsarak belediye başkan adayı oldu.

Bugün Mamdani, Demokrat Parti’nin genç ve ilerici yüzü olarak sistemin köklü yapısına meydan okuyor.

Mevcut Belediye Başkanı Eric Adams, görev süresinin son yılında yolsuzluk iddiaları nedeniyle hem kamuoyunda hem de Demokrat Parti tabanında büyük bir güven kaybına uğradı. Partideki desteğini kaybederek bağımsız olarak yarışmaya karar veren Adams, Nisan 2025’te adaylıktan çekildiğini açıkladı.

Mamdani’nin Demokrat Parti ön seçimlerinde eski vali Andrew Cuomo’yu açık ara geride bırakması büyük yankı uyandırdı.

Hakkında birden fazla kadının cinsel taciz ve istismar iddiaları bulunan Cuomo, 2021 yılında valilikten çekilmek zorunda kalmıştı. Ön seçimlerdeki yenilgiyi kabullenemeyerek bağımsız aday olarak seçimlere devam ediyor.

Cumhuriyetçi Parti cephesinde ise tanıdık bir isim var: Curtis Sliwa. Guardian Angels adlı gönüllü güvenlik grubunun kurucusu olan Sliwa, üst üste ikinci kez belediye başkanlığı için yarışıyor.

Mamdani Dalgası: Zenginlere Karşı Halkın Kampanyası

Cuomo ve Sliwa’ya karşı Mamdani’nin kampanyası klasik bir seçim çalışması değil; bir toplumsal hareket havasında ilerliyor. Elinde megafonla sokaklarda konuşan Mamdani, metroda el ilanı dağıtıyor, bağışlarını küçük bireysel destekçilerden topluyor.

Büyük şirketlerden destek almayı reddeden Mamdani, bağışlarının büyük bölümünü 200 doların altındaki küçük bireysel destekçilerden alıyor. Bu, kampanyayı yalnızca ekonomik değil, ahlaki bir manifestoya da dönüştürdü.

New York’un önde gelen 26 milyarderi, seçim yarışında Zohran Mamdani’yi durdurmak için en az 22 milyon dolar harcadı. Bloomberg, Ackman ve Lauder gibi isimler başı çekerken, bağışlar hem liberallerden hem de Trump yanlısı milyarderlerden geldi. New York’un eski belediye başkanı Michael Bloomberg, Cuomo’yu destekleyerek “Fix the City” adlı gruba 8,3 milyon dolar bağışladı.

New York City Seçim Finansmanı Kurulu verilerine göre, 28 Ekim itibarıyla Mamdani kampanyası için 12,8 milyon dolar harcamış durumda ve bankasında 4 milyon dolar bulunuyor.

Cuomo’nun toplam harcaması 12,1 milyon dolar, elinde 900 bin dolar kaldı. Cumhuriyetçi Curtis Sliwa ise 5,1 milyon dolar harcadı ve 866 bin dolar fonu kaldı.

New York’un genç seçmenleri için Mamdani, yalnızca bir aday değil, sisteme duyulan öfkenin sesi. Queens, Bronx ve Brooklyn’de özellikle 18-34 yaş arası seçmenlerde güçlü desteğiyle büyüyen yeni bir dalga oluşturuyor.

Ve tüm bu “tabandan gelen” enerjiyle, New York Belediye Başkanlığı yarışında fark yaratıyor.

Kampanyasında ücretsiz şehir içi otobüsler, ücretsiz çocuk bakımı, kiraları sabitlenmiş apartmanlarda kira dondurma, devlet tarafından işletilen marketler gibi iddialı vaatlerle ilerliyor. Bütün bu projelerin “zenginlerden alınacak adil vergilerle” finanse edileceğini savunuyor.

Anketlerde Fark Açılıyor Gençler Mamdani Diyor

Mamdani’nin kampanyası bir seçim çalışmasından çok, bir toplumsal hareket havasında yürütülüyor.

Anketlerde de Mamdani açık ara önde görünüyor. Quinnipiac Üniversitesi New York anketine göre Zohran Mamdani yüzde 43, Andrew Cuomo yüzde 33, Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa yüzde 14, kararsızlar ise oyların yüzde 6’sını alıyor.

Benzer şekilde, Suffolk Üniversitesi tarafından 23-26 Ekim tarihlerinde düzenlenen ankette de seçmenlerin yüzde 44’ü Mamdani’yi, yüzde 34’ü Cuomo’yu ve yüzde 11’i Sliwa’yı destekliyor.

Anket aynı zamanda şehirde belirgin bir kuşak farkı olduğunu da ortaya koyuyor. Mamdani, 18-35 yaş arası seçmenler arasında açık ara öndeyken, 50 yaş üstü seçmenlerde Cuomo güçlü bir desteğe sahip.

Erken oy kullanma işleminin başlamasıyla ilk dört günde 300 bini aşkın seçmenin sandığa gitmesi, yarışın yüksek katılımla sonuçlanacağına işaret ediyor.

Mamdani’nin Yükselişi Trump’ı Çıldırtıyor

Mamdani, rakiplerinin yanı sıra bizzat New York’tan yükselen ABD Başkanı Donald Trump’la da yarışıyor. Çünkü Trump, Mamdani’yi defalarca hedef alarak Truth Social’da yaptığı paylaşımlarda onu “komünist deli”, “New York’u Küba’ya çevirecek radikal” diye nitelendirdi.

Trump, belediye başkanı seçilince Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) görevlileriyle iş birliğinde bulunmayacağını söylediği için Mamdani’yi vatandaşlığını elinden almak ve sınır dışı etmekle tehdit etti.

Bu tehdide Mamdani, “Trump’ın açıklamaları sadece demokrasimize yönelik saldırı olmakla kalmıyor, ayrıca sessiz kalmayı reddeden her bir New York sakinine ‘Eğer sesini yükseltirsen, peşine düşerler’ mesajı da gönderiyor. Bu tehdidi kabul etmeyeceğiz.” şeklinde yanıt verdi.

Mamdani’nin yükselişine tepkisini gizleyemeyen Trump, seçilmesi hâlinde New York’un federal bütçeden aldığı paylarda ve fonlarda kesintiler yapılacağını, ulusal güvenlik muhafızlarını göndereceğini söylemekten çekinmedi. Ancak bu saldırılar ters tepiyor gibi görünüyor; her Trump mesajı sonrası Mamdani’ye destek daha da arttı.

İki Ayrı New York’un Mücadelesi

Trump’ın “başarılı iş insanı” retoriğiyle kurduğu şehir efsanesini, Mamdani “adil şehir” vaadiyle yerle bir etmeye hazırlanıyor.

Trump çizgisinin şehrin ruhuna kazıdığı, başarıyı para ve güçle ölçen denkleme karşı Mamdani, eşit yaşam hakkını öne çıkarıyor. Bir yanda Trump’ın “güç” anlatısı, diğer yanda Mamdani’nin “sosyal adalet” çağrısı var.

Birinde “korku siyaseti”, diğerinde “umut dili” var. Trump’ın “Amerikan rüyası” gökdelenlerde yükselirken, Mamdani’nin “yeni rüyası” metro istasyonlarında başlıyor. Birinde varlıklı yatırımcı sınıfın sesi, diğerinde dar gelirlilerin geçim sıkıntısı, evsizler için barınma hakkı, çocuk bakımında zorlanan annelerin fısıltısı var.

Trump’ın inşa ettiği “ben-merkezli Amerika”ya karşı Mamdani, “biz-merkezli bir şehir” fikrini savunuyor.

Trump’ın göçmenleri “tehdit” olarak kodladığı dönemde Mamdani, göçmen kimliğini siyasetin merkezine taşıyor: “Benim hikâyem, Amerika’nın hikâyesidir: göçmenlerin alın teriyle ayakta duran bir ülke.” söylemleriyle yükseliyor. Bir kuşak, Mamdani’nin diliyle kendini buldu.

Mamdani’nin Filistin Duruşu Demokrat Statükoyu Sarsıyor

Aslında Mamdani, hem Trumpçılığa hem Demokrat statükoya aynı anda meydan okuyor. Çünkü Demokrat Parti içinde Mamdani’ye bakış çelişkili.

Partinin merkez kanadı, özellikle Wall Street’e yakın çevreler, onun “fazla sol” olduğunu düşünüyor. Bu kesim Mamdani’nin vaatlerini “ekonomik olarak sürdürülemez” ve “politik olarak fazla radikal” olarak görüyor.

Ayrıca Mamdani, Filistin’e verdiği güçlü destek ve İsrail’in Gazze’deki insan hakları ihlallerine yönelik sert eleştirileriyle öne çıkıyor.

Gazze’deki İsrail saldırılarını soykırım olarak tanımlamaktan çekinmeyen Mamdani’nin polis teşkilatına yönelik eleştirileri, parti merkezinde tereddüt yaratmış durumda.

Ancak Demokrat Parti’nin genç ve ilerici kanadı, onu açık biçimde sahipleniyor. Parti içi denge açısından Mamdani, yeni kuşak demokratların sesi.

Partinin yeni yıldızlarından Alexandria Ocasio-Cortez, Cori Bush ve Ilhan Omar gibi isimlerle yakın bağları var.  Mamdani’nin Demokrat Parti'nin ilerici sol kanadında güçlü bir figürlerinden olan Vermont bağımsız senatörü Bernie Sanders ve Cortez gibi isimlerin açık desteğini alması, New York’ta sol ittifakın fiilen oluştuğu anlamına geliyor. Yani Mamdani, parti içinde ideolojik fay hatlarını ve kuşak farklılıklarını da harekete geçirmiş durumda.

Yükselen bu dalgaya Demokratların en önemli başkanlarından Barack Obama bile kayıtsız kalamadı ve Mamdani’yi telefonla arayarak desteğini açıkladı.

Bu seçim yalnızca bir belediye başkanlığı yarışından ibaret değil; Demokrat Parti’nin geleceğini, New York’un ruhunu ve Amerika’daki ilerici hareketin yönünü belirleyecek bir dönüm noktası olabilir.

Aslında seçim, gücün, paranın, gökdelenlerin, yatırımcıların, emlak baronlarının şehir tercihiyle dar gelirli halkın, yeni kuşakların, göçmenlerin ve kiracıların New York’u arasında geçecek.

ABD Başkanı Trump’ın kibirli güç gösterisine karşı Mamdani, mütevazı halk yürüyüşüyle New York’u yönetmeye emin adımlarla ilerliyor.

New York’un dar gelirli bölgelerinden finansal kalbine doğru esen güçlü rüzgar, Mamdani’yi başarıya taşırsa eyalet tarihinde ilk kez Müslüman bir belediye başkanı tarafından yönetilecek.

Amerikan siyasetinin geleneksel dengelerini birçok yönüyle yerinden oynatma potansiyeli taşıyan bu önemli seçim, Trump sonrası Amerika’nın yönünü de belirleyebilir.