Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki gerilim hiçbir zaman iki devlet arasında kalmadı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana bölgede yükselen tansiyon Rusya, İran ve Batı ülkeleri tarafından sürekli kullanılmak istendi.

Ermenistan, 1990'lu yıllarda meydana gelen ilk Karabağ savaşı sonrası Rusya'nın desteğiyle Azerbaycan topraklarını işgal etti. Karabağ'da, Rusya sayesinde varlığını korudu. Bölgedeki Ermeni işgali, yıllarca Rusya'nın Bakü üzerindeki nüfusunu pekiştirmesini ve Ermenistan'ı kontrol altında tutmasını sağladı.

2020 yılına gelindiğinde artık farklı bir manzara vardı bölgede. Türkiye ve Azerbaycan sırt sırta verdi, II. Karabağ Savaşı'nda Ermenistan'a karşı 44 günlük tarihi bir zafer elde edildi. Karabağ kısmen işgalden kurtarılmış, Ermeni işgalciler ateşkes için yalvarıp binbir sözler vermişti. O sözler elbette tutulmadı. Üstüne Azerbaycan Ordusu'na yönelik tehditler, tahrikler, provokasyonlar artarak devam etti, Ta ki 19 Eylül 2023 tarihine kadar.

AZERBAYCAN SABIRLA HAREKETE GEÇECEĞİ GÜNÜ BEKLEDİ

Azerbaycan istihbaratı, yaklaşık 3 yıllık süreçte, bölgedeki Ermeni çetelerin faaliyetlerini adım adım izlemişti. Sayıları 10 bini aşan teröristlerin bölgeye ağır silahlar yığdığı, iş makineleri ile harp için mevziler kazdığı görülmüştü. Bakü, bölgede kan dökmenin hedeflendiğini, Karabağ için özel statü planının devreye sokulacağını fark etti. Doğru anda harekete geçmek için beklemeye koyuldu.

RUSYA'YLA RESTLEŞMELERİ KARABAĞ'IN FİŞİNİ ÇEKTİ

Erivan ile Moskova arasında bu süreçte soğuk rüzgarlar esiyordu. Ermenistan Başbakanı Paşinyan eşini Ukrayna'ya gönderip "Rusya'ya karşı Ukrayna'nın yanındayız" mesajı vermişti. Yetinmemiş, Ermenistan'a geldiği takdirde Putin'in tutuklanmasını sağlayacak Roma Tüzüğünü parlamentoya sunmuştu. Son damla ise Amerika ile gerçekleştirilen ortak tatbikat oldu.

ERMENİSTAN BİR ANDA YAPAYALNIZ KALDI!

Operasyon için vakit gelmişti.

Çünkü Rusya, kendisiyle restleşmeye kalkan Ermenistan'a "Ne haliniz varsa görün" demiş, bir zamanlar koruduğu Karabağ'daki işgalci çetelere "Azerbaycan'a tâbi olun" mesajı yollamıştı. Moskova, iyice arap saçına dönen Ukrayna savaşına odaklanmış, güney sınırındaki jeopolitik gerilimlerin bir an önce çözüldüğünü görmek istiyordu.

Çünkü Amerika'nın bölgede Ermenistan ile askeri ittifak kurmasını kazançlı hale getiren bir çıkarı yoktu. Tatbikat bile yapmayabilirlerdi şu atmosferde. Fakat bu tarz tatbikatlar aylar öncesinden planlanıyor bildiğiniz üzere. İptal etmeye kalksalar “Ruslardan çekindiler” algısı oluşabilirdi. Evet Paşinyan’ı gazladılar doğru. Ancak ABD yönetiminde Ermenilerin Ruslarla fazla kafa kafaya geldiğini düşünenler de vardı.

Nüfusunun neredeyse üçte biri Azeri Türkü olan İran, Ermenistan'a yardım edebilecek durumda değildi. Hem Karabağ'ın Batı güdümünde bölgede yabancı bir çıban olmasındansa Azerbaycan'a ait olması tercih ediliyordu.

Ermenistan yalnız kalmıştı. Avrupa kilometrelerce ötedeydi. Ermeni milletvekili Haçatryan'ın söylediği gibi.. "Batı'ya dönüp güvenlik kaynağı arıyoruz ancak Türkiye'nin batısında Ermenistan var. Fransa değil, başka ülkeler değil, Türkiye" idi.

KARABAĞ'DAKİ OPERASYON TAM VAKTİNDE GERÇEKLEŞTİ

Türk kurmay zekası en uygun zamanda devreye girdi. Karabağ'da şartlar oluşmuştu. Operasyon için ABD ile ortak tatbikatın sona ereceği gün beklendi. Azerbaycan, kararını, BM Genel Kurulu sırasında tüm dünyaya haykırdı. Karabağ’da kalan işgalci çetelerin provokasyonları, tahrikleri ve savaş hazırlıkları, anti-terör operasyonu için start verilmesini sağladı. Ermeni teröristleri öyle bir vuruldu ki 24 saat içerisinde "teslim oluyoruz" açıklaması yapıldı. Oyun bozulmuş, özel statü hayalleri suya düşürülmüş, Karabağ'ın işgalden tamamen kurtarılması için geri sayım başlamıştı.

ERMENİSTAN'IN SEÇENEKLERİ NELER?

Ermenistan doğal gaz bakımından Rusya'ya bağımlı bir ülke. İki ülke arasındaki ticaret hacmi, Ermenistan'ın toplam ticaret hacminin yüzde 37,5'ini oluşturuyor. Paşinyan'ın birinci önceliği Karabağ'ı sonsuza kadar unutup, komşu ülkelerle normalleşmeye çalışmak olmalı. Barış için taviz vermeye hazır bir Paşinyan'ın varlığı, 3+3 gibi formüllerle bölgedeki işbirliğinin arttırılması suretiyle ortak kalkınma sağlanmasına ve Karabağ'daki barışın kalıcı olmasına imkan tanıyabilir. Tavır değiştirmezlerse Erivan'ın tek müttefiği, komşuları İran olacak ve Paşinyan iç siyasette sıkışıp koltuğunu bırakarak tarih sahnesinden silinecek.

RUSYA ERMENİSTAN'DAN VAZGEÇER Mİ?

Rusya elbette Güney Kafkasya'da ipleri elinden kaçırmamak için her şeyi yapacaktır. Bölgede İran ile Kuzey-Güney hattında uzun vadeli enerji işbirliği gayesi taşıyorlar ve bu planları için Azerbaycan ve Ermenistan'a ihtiyaçları var. Ay başında Ermenistan, darbe hazırlığındaki Wagner güçlerine bağlı Ermenilerin yakalandığını açıklamıştı. Az önce bahsettiğimiz gibi komşularıyla uyumlu bir Paşinyan'ın bölgeye olası pozitif etkileri birilerini rahatsız ediyor da olabilir.

BİR SONRAKİ KUTLAMA ZENGEZUR'DA OLACAK!

Bölgedeki gelişmeler Azerbaycan ve Türkiye'ye yarıyor şu anda. Kaybeden tarafta Ermenistan'ın ekürileri Amerika ve Fransa.

Karabağ'da silah bırakmayı reddeden Ermeni çeteler fantezi arıyor. Bölgedeki teröristlerin hepsi yok olup gidecekler. Geriye Karabağ'daki özgür topraklar kalacak. Zengezur Koridoru kalacak. O koridor er ya da geç açılacak. Bir sonraki zaferin adresi de Zengezur olacak inşallah!