Dağlık Karabağ konusunda Azerbaycan ile Ermenistan arasında 2020’de yaşanan savaşın ardından Ermenistan’ın bazı şartları kabul etmesi sonucu sağlanan anlaşmadan sonra, 12 Eylül Pazartesiyi Salıya bağlayan gece yeniden iki ülke sınırında gerginlikler yaşandı. Bu gerginliklerin ardından 13 Eylül Salı sabahı şiddetli çatışmalar oldu. 

Ermenistan Cumhurbaşkanı Nikol Paşinyan, çatışmaların ardından Salı günü yaptığı açıklamada 49 askerlerinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada ise 42’si ordu görevlilerinden, 8’i Devlet Sınır Hizmetleri askeri personelinden olmak üzere 50 Azeri askerin hayatını kaybettiği duyuruldu. 

Çatışmaların başlatılması konusunda taraflar birbirini suçladı. Ermenistan fitilin çekilmesinden Azerbaycan’ın sorumlu olduğunu iddia ederken, Azerbaycan da çatışmaları Ermenistan askerlerinin başlattığı iddiasında bulundu. Ancak Azerbaycan’ın verdiği bilgiler daha açıklayıcı nitelikteydi. Çünkü Azerbaycan, Ermenistan kuvvetlerinin Azerbaycan ordusunun kullandığı güzergaha ve bazı boş alanlara gece saatlerinde mayın döşemeye çalıştıklarını, Azeri birliklerinin engel olmaya çalışması üzerine de saldırıya uğradıklarını ve çatışmaların bu yüzden başladığını ifade etti. Azerbaycan, Ermeni kuvvetlerinin sınır bölgelerine ve Azeri askerlerin kullandığı alanlara mayın döşemeye kalkışmasını bir provokasyon olarak nitelendirdi, gerginliğin ve çatışmaların da bu provokasyondan kaynaklandığını ifade etti. Olay hızlı bir şekilde büyüdü ve kısa süre içinde iki taraftan toplamda 99 asker ve ordu görevlisi hayatını kaybetti. 

Salı günü Rusya Cumhurbaşkanı Putin’in de devreye girmesiyle ateşkes sağlandığı açıklandı. Ayrıca BM de olayın büyümemesi ve diplomatik yolla çözüme kavuşturulması için girişimde bulunduğunu duyurdu ve Fransa’nın çağrısıyla Güvenlik Konseyi’nin konuyla ilgili toplantı düzenleyeceği açıklandı. 

Salı günü ateşkes sağlandığının duyurulmasına rağmen Çarşamba sabahı yine sınır bölgelerde çatışmalar meydana geldiğine, ateşkese uyulmadığına dair haberler yayınlandı. 

Bu olayların tam da, Ege Denizi tarafından Yunanistan’ın Türkiye’ye karşı provokatif girişimlerde bulunmasıyla ve bir ticari gemiye ateş açmasıyla aynı zamana denk gelmesi acaba bir tesadüf müdür? 

Normalde Ermenistan, Türkiye’nin Azerbaycan’a verdiği destek karşısında yenilgiyi kabul etmek ve Azerbaycan’ın şartlarına göre bir anlaşmaya razı olmak zorunda kalmasından sonra yeniden silahları devreye sokmaya istekli olmadığını, hatta Türkiye’yle ilişkilerini geliştirmeye meyilli olduğunu gösteren bir siyaset izlemeye çalışıyordu. Biri birden değişmesi acaba emrivaki midir yoksa birilerinin onun siyasi tercihlerini etkileyen bazı tahriklerinin veya yönlendirmelerinin etkisinden kaynaklanan tavır değişikliği mi? Bu tavır değişikliğinin tam da Ege Denizi tarafından Yunanistan’ın ortalığı kızıştırma amaçlı girişimlerde bulunmasıyla aynı döneme denk gelmesi zihinlerde bazı soru işaretleri ve tereddütler oluşmasına neden oluyor. 

Çatışmalardan sonra küresel güçler gidişattan endişeli olduklarını belli eden açıklamalar yaptı ve girişimlerde bulundular. Rusya devreye girerek ateşkes sağlanmasına öncülük ettiğini ileri sürdü. Ateşkes ilan edildi ama uygulanmadı. ABD, hadiselerden endişeli olduğunu duyurdu ve bir an önce sükûnet sağlanması yönünde çağrılarda bulundu. Fransa, BM Güvenlik Konseyi’ni toplantıya çağırarak bir an önce meselenin çözüme kavuşturulması talebinde bulundu. Ama acaba bütün bunlar gerek açıklamalarında ve gerekse sergiledikleri tavırlarında yeterince samimi midir? Fitnenin tohumlarını ekenlerin de bizzat kendileri olmadıklarından emin olabilir miyiz? Geçmişte yaşanan tecrübelerden de yararlanarak bu sorulara cevap bulmaya çalışmamız gerekiyor. 

Ama Ermenistan’ın da yakın zamanda yaşadığı tecrübelerden ders çıkarması ve perdenin arkasında duran güçlerin ipleriyle aynı kuyuya girmeye kalkışmaması kendi yararına olacaktır. 

Yeni Akit Gazetesi