Bu sıralarda, uluslararası alanda gündemi meşgul eden birçok önemli gelişmenin bulunması sebebiyle genel anlamda çok fazla dikkati çekmese de İslami camiada az çok zihinlere takılan bir gelişme var: Hamas-Suriye yakınlaşması. Daha doğrusu Hamas’ın Suriye’ye yaklaşması. 

Buna nasıl bakmalıyız? Hamas’ın geri adım atması ve ilkelerinden dönmesi olarak mı okuyacağız? Suriye’de şartların değişmesi ve yeni durumun “anlaşılabilir” olarak görülmesi şeklinde mi yorumlayacağız? Hamas’ın tavrını mazur mu göreceğiz yoksa kesin reddedecek miyiz? Reddedersek Hamas’ı mı reddedeceğiz yoksa Suriye konusundaki hatasını mı?

Bu soruların özet bilgilerle de olsa cevaplandırılmasının faydalı olacağını düşünüyorum. Sanıyorum beni takip edenlerin de konuyla yakından ilgilenen ve Hamas’ın ileri gelenlerinden birçok kişiyle tanışan biri olarak benim bu konudaki fikirlerimi dile getirmemi bekleme hakları vardır. O yüzden bu konu hakkındaki kanaatlerimi dile getirmeyi ihtiyaç olarak görüyorum.

En başta şunu ifade edelim ki, en yakın akrabamız ve dostumuz da olsa kimsenin hatasını savunmak, onaylamak ve sahiplenmek zorunda değiliz. Belki neden hata ettiği üzerinde düşünme ve mümkün olacaksa düzeltilmesine katkıda bulunma çabası gösteririz. Bu mümkün olamayacaksa da en azından teberri ederiz, yani hatasını onaylamadığımızı ifade ederiz. 

Bizim, Suriye’deki Baas zulmü karşısında tavrımız değişmemiştir. Çünkü Baas zulmünün yapısı, karakteri, anlayışı ve çizgisi değişmedi. 

Ama uluslararası ilişkilerde tavırlar ve yaklaşımlar şartlara ve sebeplere binaen değişebiliyor. Şartları genellikle siz belirlemezsiniz, sizin dışınızda gelişir ve siz de ona göre yön belirlemek zorunda kalabilirsiniz. Sebepleri gerekçe olarak öne sürersiniz ama geçerli olanı vardır, geçerli olmayanı vardır. 

Arap Baharı sürecinde olayların Suriye’ye sıçradığı dönemde Hamas’ın Şam’da temsilciliği vardı ve siyasi liderlerinin bazıları burada ikamet ediyordu. Şunu özellikle hatırlatayım ki o zaman Hamas’la Suriye arasında ilişkilerin kopmasına sebep olan Suriye’deki rejimin sergilediği tavır idi. Ben o dönemde Suriye’de ikamet eden bazı siyasi liderlerle şahsen görüşmüştüm. Suriye Başkanı Esed kendilerini çağırmış ve çıkan hadiselerde kendisine destek verdiklerini resmi açıklamayla ortaya koymalarını istemişti. Onlar bunu yapamayacaklarını, çıkan olaylardan dolayı üzgün olduklarını ancak kendilerinin tüm Arap toplumlarıyla ilişkilerini muhafaza etmeye ihtiyaçlarının olduğunu, bu tür çatışmalarda taraf olma anlamına gelecek bir tavır ortaya koyamayacaklarını dile getirmişlerdi. Bunun üzerine Esed onları Şam’dan uzaklaşmaya zorladı. İlişkilerin kopması bu şekilde başladı. Ama Hamas yetkilileri sonrasında da Suriye’deki hadiseler hakkında, tavır koyma, tarafını belirleme anlamına gelecek açıklamalar yapmaktan çekinmeye çalıştı. 

Filistin’deki İslami direnişin bir diğer kanadı durumundaki İslami Cihad Hareketi, Şam’daki ofisini hiç kapatmadı. Ancak o da Suriye’deki olaylar hakkında rejime açıktan destek verdiğini izhar anlamına gelecek bir açıklamada bulunmadı. Ama Esed bu hareketi böyle bir şeye zorlamadı. Çünkü onunla da irtibatı kesmesi durumunda, elindeki Filistin kartının çok zayıf duruma düşeceğini düşünüyordu. 

Hamas’ın Suriye’yle yeniden irtibatı kurma planı birkaç aydan beri konuşuluyordu. Bunda İran ve Rusya tesirinin önemli rolü olduğu tahmin ediliyor. Bu konudaki tavrını açıktan dile getirdiği son açıklamasını, hareketin Siyasi Birim Başkan Yardımcısı Dr. Musa Ebu Merzuk başkanlığında bir heyetin Moskova ziyaretinden sonra yapması bu açıdan dikkat çekicidir. 

İran ve Rusya tesirinin, Hamas’ın Suriye’yle ilgili tavrında etkili olmasının en önemli sebebi ise Arap dünyasının, siyonist işgal rejimiyle ilişkileri normalleştirme yarışına girerken Filistin direnişini köşeye sıkıştırma konusunda ABD ve İsrail’den gelen talimatlara uymasıdır. 

Konu hakkında biraz daha bilgi vermemiz, dolayısıyla yarın da devam etmemiz gerekiyor.

YENİ AKİT