IKB Başbakanı Mesrur Barzani 17 Mayıs'ta Washington’ı ziyaret etti. Ziyaret sırasında Amerikalı enerji şirketleri HKN ve WesternZagros ile 110 milyar dolarlık anlaşmalar imzalandı. Anlaşmaya göre şirketler, Süleymaniye’deki önemli sahalarda doğalgaz ve petrol çıkarma işlemleri yapacak.

Şu anda bölgenin elektrik üretim kapasitesi yaklaşık 8.189 megavat, ancak yeterli gaz temin edilemediği için bu kapasitenin sadece 4.500 megavatı kullanılabiliyor. Yeni gaz sahalarının devreye girmesiyle, elektrik üretiminin artması ve bölgedeki enerji sıkıntısının azalması bekleniyor. Aslında buraya kadar kağıt üzerinde her şey iyi. 

Ancak Irak merkezi hükümeti, IKBY'nin bu anlaşmaları Bağdat'ın onayı olmadan yapmasını anayasaya aykırı bulduğunu ve kabul etmediğini açıkladı. Irak Petrol Bakanlığı, bu tür enerji projelerinin merkezi hükümetin yetki alanında olduğunu belirterek, anlaşmaların geçersiz olduğunu ifade etti., Irak Parlamentosu'ndaki bazı Şii milletvekilleri, bu anlaşmaların iptali için Irak Federal Mahkemesi'ne başvuruda bulundu.

MEMUR MAAŞI ÖDEMELERİ DURDURULDU

Irak Maliye Bakanlığı 29 Mayıs'ta aldığı bir kararla IKB'deki memur maaşlarının gönderilmeyeceğini ve 2025 için Erbil'in payına düşen tüm paranın gönderildiğini duyurdu. Bu açıklama son birkaç haftadır yükselen tansiyonu daha da tırmandırdı. 
Bu olayın arka planında Trump yönetiminin, bölgedeki İran etkisini azaltma stratejisi olabilir. ABD, Irak'ın İran'a enerji konusunda bağımlı olmasını istemiyor. Washington yönetimi Bağdat'ın İran'dan aldığı doğalgaza artık muafiyet tanımayacaklarını (2018’den beri tanınıyordu.) ve Irak'ın yeni seçenekler üzerinde durması gerektiğini resmi olarak duyurdu.

KDP NASIL HAREKET EDECEK?

KDP, Irak Maliye Bakanlığı'nın maaş ödemelerini durdurma kararını, anayasa ve hükümet kurma anlaşmasının temellerine aykırı bulduğunu ifade etti. Bu kararın halkın temel ihtiyaçlarını siyasete alet etmek anlamına geldiğini belirtti.

Irak Parlamentosu Başkan Yardımcısı ve KDP üyesi Şêxwan Abdullah, Kürtlerin Irak hükümetinden çekilme zamanının geldiğini aktardı. 

Eğer KDP, yani Kürdistan Demokrat Partisi, Irak merkezi hükümetinden fiilen çekilirse—ki bu, bakanlıkları ve parlamentodaki temsilini bırakması anlamına gelir—o zaman Irak’ta yalnızca bir hükümet krizi değil, bölünme riski ortaya çıkabilir. Önümüzdeki günlerde Irak’ı çok hareketli günler bekliyor olabilir. 

BARZANİ DAHA ÖNCE DENEYİP KOLTUĞUNU KAYBETMİŞTİ

2017’ye dönelim. IKBY lideri Mesud Barzani'nin öncülüğünde, bağımsızlık referandumu yapıldı. Sandıklar sadece IKBY sınırları içinde değil, tartışmalı bölgeler olarak bilinen Kerkük, Hanekin, Sincar gibi şehirlerde de kuruldu. Katılım oranı %72 Evet oranıysa %92’ydi. Bu, halkın duygusal olarak bağımsızlığa hazır olduğunu gösterdi.

Referanduma İsrail dışında hiçbir devlet açık destek vermedi. Kürt diasporası ve yerel halk referandumu millî bir hak olarak gördü. Irak merkezi hükümeti referandumu "anayasaya aykırı" ilan etti. İran ve Türkiye sert şekilde tepki gösterdi. Irak ordusu ve İran destekli Haşdi Şabi milisleri, referandumdan birkaç hafta sonra Kerkük’e girdi. Peşmerge çatışmadan geri çekildi. Barzani hükümeti birkaç saat içinde Kerkük gibi sembolik bir şehri fiilen kaybetti.

29 Ekim 2017'de Barzani, “başkanlık yetkilerimi devrediyorum” diyerek görevden çekildi. “Referandum bizim için bir zaferdi ama düşmanlarımız birleşti” diyerek suçu isim vermeden ABD ve diğer dış faktörlere yükledi. 

Eğer Mesrur Barzani bugün aynı yola girmeye niyetlenirse, Kerkük’ün hayaleti yeniden karşısına çıkabilir: Hazırlıksız cesaret, akıllı bir geri çekilmeden daha fazla yıkım getirir.

Bartu Eken / Haber7