“721 yıl sonra Osmanlı’nın ilk fetihlerinden biri sahada doğrulandı: Keşif anına tanıklık eden akademik çalışma tarihe ışık tutuyor.”

Osmanlı Beyliği’nin kuruluş safhasına ışık tutan en önemli kaynaklardan biri olarak kabul edilen 1304 tarihli Çadırlı Kalesi fetih hadisesi, uzun yıllar boyunca tarihçiler tarafından yalnızca kroniklerde yer alan bir kayıt olarak değerlendirilmişti. Ancak Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi’nde Doktora eğitimini tamamlayan Mehmet Can ÇETİN, saha ve arşiv verilerini birleştirerek bu kalenin ilk kez yerinde tespit edilmesini sağlayan dikkat çekici bir akademik çalışmaya imza attı.

Osman Gazi’nin 1304 yılında fethettiği kayıtlarda geçen Çadırlı Kalesi’nin konumu, yapılan tapu-parsel incelemeleri ve bölgesel arazi araştırmaları sonucunda Bilecik Bayırköy beldesi Sakarya Nehri kıyılarında yeniden ortaya çıkarıldı. Kalenin tespit edilmesi, yalnızca bir arkeolojik keşif olmanın ötesinde, Osmanlı’nın kuruluş devrine dair bilinen tarihsel anlatımları güçlendiren önemli bir akademik bulgu olarak değerlendiriliyor.

Bu kapsamlı çalışmanın detaylarını ve keşif sürecinin perde arkasını konuşmak üzere Mehmet Can ÇETİN ile özel bir söyleşi gerçekleştirdik. “Osman Gazi’nin 1304 yılında fethettiği kale Çadırlı” başlığıyla hazırlanan söyleşide, hem kalenin tarihsel rolünü hem de saha araştırmaları sırasında yaşanan heyecan verici keşif anları masaya yatırıldı.

“Keşif anına tanıklık eden doktora çalışması, Osmanlı’nın kuruluş devrine dair bilinenleri yeniden yorumlama imkânı sunuyor. Tarihten araziye uzanan bu araştırmada Cemil Şahin soruyor, Dr. Mehmet Can Çetin yanıtlıyor.”

Öncelikle bu çarpıcı çalışmadan dolayı sizi tebrik ediyorum,kimdir  Mehmet Can Çetin. Bu keşif süreci nasıl başladı?

Mehmet Can ÇETİN Kimdir?

Mehmet Can ÇETİN:16.08.1994’te doğdum. Bilecik Dodurga Beldesindenim. İlk, Orta ve Lise öğrenimimi Bozüyük’te tamamladım.2013 yılında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Tarih Bölümüne başladım.2017 Lisans,2020 Yüksek Lisans ve 2025’te aynı üniversitede Prof.Dr. Refik ARIKAN danışmanlığında Doktora Eğitimimi tamamladım. Osmanlı Kuruluş Devri üzerine Doktora tezi hazırladım ve bu dönem üzerine çalışmalarımı sürdürmekteyim.

Akademik Çalışmalarınızdan bahsedermisiniz ?

Mehmet Can ÇETİN:İlk olarak 2017 yılında lisans bitirme tezim olan Nefs-i Karadona Nam-ı Diğer Bozüyük(Cami ve Türbeler) başlıklı tezimi kitap olarak yayınladım.Ardından 2019’da Eşim Hamiyet ile birlikte Bilecik-Pazaryeri Osmanlı Nufus Defteri ve Kitabeleri,Hocam Prof.Dr.Refik Arıkan ile birlikte Bilecik Küplü Osmanlı Mezar Taşları ve Kitabeleri başlıklı iki kitabı aynı yıl yayınladık.2021 yılında Bilecik Dodurga Osmanlı Nüfus ve Temettuat Defterleri başlıklı kitabı Dodurga Belediyesinin destekleri ile yayınladım.Son kitap çalışmam ise Yüksek Lisans Tezim olan Ertuğrul Sancağında Demiryolu İnşa Faaliyetlerini Bilecik Valiliği ve Bilecik Ertuğrul Ocağı Derneğinin destekleri ile 2025 yılında yayınladım.Bunların yanı sıra farklı üniversite ve belediyelerin organize ettiği uluslar arası ve ulusal olmak üzere toplamda 9 sempozyum bildirim,4 tane akademik dergilerde yayınlanan makalem var.Bu çalışmaların büyük çoğunluğunu genellikle Danışman Hocam Prof.Dr.Refik ARIKAN ve Eşim Hamiyet BİLGİLİ ÇETİN ile yürütüyorum.

Çadırlı Kalesinin Osmanlı Kuruluşundaki önemine değinirmisiniz ?

Mehmet Can ÇETİN:Çadırlı Kalesi Osmanlı Kuruluş döneminde 1304 tarihinde Osman Gazi tarafından fethedildiği ve kale komutanının Osman Gazi tarafına geçtiğini ilk dönem Osmanlı kroniklerinden olan Aşıkpaşazade,Neşri Cihannüma,Anonim Tevarih ve bir çok kaynak açıkça ifade etmektedir.Kale Bizans tarafından İznik’e gelebilecek tehlikeleri önlemek maksadıyla Sakarya Nehri kenarına inşa edilmiştir.Bu bağlamda son derece önemli bir konumdadır.

Osmanlı Kuruluşunda Çadırlı Kalesini özel kılan durum nedir kalenin keşif hikayesini anlatırmısınız ?

Mehmet Can ÇETİN:Kuruluş dönemindeki her kale aslında özel ve kıymetli Çadırlı kalesini diğerlerinden ayıran nokta bu zamana kadar Osmanlı Kuruluş dönemi ile alakalı yapılan çalışmalarda hiçbir araştırmacı tarafından kalenin net olarak yerinin bulunamaması bu kalenin yerini bulma konusunda aslında dikkatimizi cezp etti.Kale diyoruz ama aslında o bölge kalenin etekleri ve aşağısında bulunan düzlük köy tehlike anında insanlar kaleye sığınıyorlar.Nitekim Osmanlı Vakıf kayıtlarında Çadırlı Köyü diye bir köyde var.Vakıf kayıtları üzerinden ilk olarak hareket ettik.Çadırlı Köyü sakinlerinin çeltik tarımı ile uğraşmaları onların su kenarında bir yerde olabileceğini düşündürdü.Ardından Tapu Parsel kayıtları üzerinden Bilecik ve çevresindeki nehir ve su kaynaklarının etrafını incelemeye başladım.İncelemenin ikinci gününde Bilecik Bayırköy Beldesinde Sakarya Nehri kenarındaki tepenin altında düzlüğün adının Çadırlı olarak tapu parsel kayıtlarında geçtiğini gördüm.Son derece heyecanlandım burasının adı çadırlı ise muhakkak bir kale olmalı hevesiyle Bayırköy’den Emekli Öğretmen Ali Osman Kavuştu’ya ulaştım.Köyünde kale olup olmadığını sordum Asar Kayası adında bir kale olduğunu çocukluğunda çobanlık yaparken kale merdivenlerinde oyun oynadığını anlattı.Kimin kalesi bu  dedim Çadırlar Tekfuru derler demesi üzerine Hocam bizi kaleye götür dedim.Ardından Saha çalışmalarımın profesyonel Ekip Lideri Ağabeyim İrfan ŞİŞMAN,Ali Osman KAVUŞTU Hoca ve Eşim Hamiyet BİLGİLİ ÇETİN ile beraber kaleye tırmandık tepenin son düzlüğüne yaklaştığımızda kalenin Bizans döneminde yapıldığı açıkça belli olan sur duvarlarını gördüğümde Osman Gazi’nin fethettiği Çadırlı Kalesini bulduğumuzu anlamıştım.Son derece heyecanlı ve mutlu bir andı daha sonra farklı zamanlarda çeşitli dost ve büyüklerimizle bu alana defalarca tırmanışta gerçekleştirdik.

 

Çadırlı Kalesi gibi başka keşfe muhtaç kaleler,köyler ve arkeolojik alanlar mevcut mu ?

Mehmet Can ÇETİN:Osmanlı Kuruluş Dönemi ve Arkeolojisi ile alakalı birçok keşfe muhtaç alan mevcut.Şu anda Prof.Dr.Refik ARIKAN Danışmanlığında eşim Hamiyet BİLGİLİ ÇETİN’nin Doktora tezi olan Orhan Gazi Dönemini çalışıyoruz o dönemde kroniklerde bahsi geçen köy,kale ve farklı mimari yapıların gerçekliği üzerine saha çalışmaları ve arşiv verileriyle incelemelerde bulunuyoruz.

Bu eşsiz çalışmayı özetleyecek olursak;

1.    “Bu keşif, yalnızca geçmişi aydınlatmakla kalmıyor; maziden atiye uzanan medeniyet yolculuğumuzda tarihe yeniden ‘şahitlik’ etme fırsatı sunuyor.”

2.    “Elde edilen bu bilimsel bulgu, Osmanlı’nın kuruluş devrine ışık tutarken, tarihimizin hâlâ keşfedilmeyi bekleyen nice hakikatler barındırdığını bir kez daha hatırlatıyor.”

3.    “Tarih yazmak fetihle başlar, anlamlandırmak ise ilimle tamamlanır; bu çalışma da ilmin fetihle buluştuğu nadide örneklerden biri olarak hafızalarda yer edecektir.”

4.    “Osmanlı’nın ilk adımlarına tanıklık eden bu araştırma, geçmişimizi anlamanın geleceğimizi inşa etmedeki önemini güçlü bir şekilde ortaya koyuyor.”

5.    “Bugün Çadırlı’da yapılan bu keşif, dünün fetih ruhunu bugünün akademik azmiyle buluşturarak tarihe yeni bir not düşmüştür.”

6.    “Son söz olarak; 721 yıl önce çadırlarla başlayan bu yürüyüş, bugün bilgiyle, araştırmayla ve inançla sürdürülmektedir.”

7.“Fetihle açılan kapılar, ilimle aydınlanır; bu çalışma da o ışığın bugüne düşen en kıymetli izlerinden biridir.”

8. “Tarih, bize yalnızca geçmişi değil, ona sahip çıktığımız ölçüde geleceği de armağan eder.”

9. “Bu çalışma, tarihe gösterilen hürmetin ve ilme duyulan sadakatin sessiz ama güçlü bir ifadesidir.”

“Netice itibarıyla bu çalışma, yalnızca bir kalenin yerini tespit etmekten ibaret değildir; 721 yıl önce Osman Gazi’nin attığı adımı bugün ilim yoluyla yeniden okuyarak, maziden atiye uzanan medeniyetimizin köklerine ışık tutan kıymetli bir araştırma olarak tarihe geçmiştir.”

Cemil Şahin

Fotoğraf Sanatçısı-Araştırmacı Yazar