Her halde dünyanın en büyük serveti; boğazıyla, tarihsel eserleriyle ve kültürel desenleriyle İstanbul. Bu nedenle çok pahalı ve çok para getirecek bir mülkiyet!

Küreselleşmenin trendlerinden yararlanarak Türkiye, üretim yapmak yerine bu şehri satsa iyi olacak sanırım!

Hatta İstanbul belediye başkanlıklarını da ihale usulü yapalım. En iyi para veren holding ya da şirket kendi yöneticisini (şimdi CEO diyorlar ya) atasın. Ne güzel bir serbest piyasa usulü yapmış oluruz!

İstanbul’un kimliğini oluşturan, ona Müslüman ve Türk varlığını veren, tarihsel anlamını dışa vuran birer sanat şaheseri olan yapılar bir bir şirketlere aktarılıyor.

Bu süreçle beraber, kamusallığın ortak kullanım imkânları kapanmaya başlanıyor millete. Belli şirketler, kesimler ve ezici çoğunluk olarak burjuvazi tekel oluşturmaya başlıyor. Örneğin şehir merkezindeki kamu üniversitelerinin yüzyıllık varlıkları yok sayılarak İstanbul boğazından kenara çekiliyor. Öte yandan Holding Üniversiteleri bu merkez kamu tarihi saraylara yerleşiyorlar.

Boğaz, yeni dönemde holdinglerin turizm, üniversite ve iş merkezlerine dönüşüyor. İstanbul, İstanbul olmaktan çıkarak yeni bir sınıfın varlığında yeniden üretiliyor.

Erdoğan’ın İstanbul’da başkan olmasıyla beraber yaptığı en büyük değişimlerin başında orta ve alt sınıf insanların boğazdaki küçük saraylarda dolaşması, yiyip içmesi ve elitlerle aynı mekânlarda dolaşmaya başlamasına yol vermesiydi.

O yıllarda “kast mekânlarında postalı çamurlar” demiştim bu değişime. Erdoğan’ı iktidarda var kılan sosyolojik gerçekliğin temelinde bu tutum bulunmaktadır.

Bugün İstanbul, Erdoğan’ın başlattığı dönüşümden farklılaşmakta ve yeniden boğaz özelleşme üzerinden holdinglerin site alanı haline gelmektedir. Boğaz boyunca bütün tarihi binalar ve saraylar holdingleşerek ortak kullanım imkânlarından uzaklaşmaktadır. Sanat, estetik, tarih ve milletin ortak yaşam alanı olmaktan çıkarak serbest piyasanın Amerikan tarzı holding sahibi ve yöneticilerinin emrine girme arayışları gündeme gelmektedir. Elbette A. Hamdi Tanpınar’ın boğaz kıyısı boyunca sıralanan çirkin depo binalarının kaldırılması ve yerlerine boğazın siluetine uygun olanların inşası için özel mülkiyet kesimlerinden yararlanılması olağandır. Olağan olmayan Kuleli Binası, Haydar Paşa garı ve Eminönü Posta hanesi gibi yapıların müteahhitlere/holdinglere devredilmesidir.

Eğer bahsedilen ya da öngörülen tarihi yapıları özelleştirme projesi devam ederse yeni bir site devleti doğacağından emin olabiliriz. Öteden beri üretilen Ortodoks devleti olmayacak elbette bu. Bunun yerine çok rafine bir biçimde holding sahipleri, yöneticileri, üst düzey medya, eğlence ve siyaset adamlarının birlikte yaşadığı bir “boğaz içi site devleti” doğacaktır.

Boğaz içi site devleti, evrensel olacak. Dünyanın bahsettiğim sınıfından insanlar burada yerleşmeye başlayacaklar. Tokyo’dan Dubai’ye, New York’tan Londra’ya, Petersburg’dan Kahire’ye…

Dünya kentlerinin burjuva sınıfının en gözde site devleti “Boğaz içi Site Devleti” olacağından eminim. Elbette, bu süreç İstanbul’a belli bir zenginliği de getirecek. Ancak bu zenginlik hiçbir zaman tabana yayılmayacak.

İstanbul, tarihsel varlığından ve orta zamanlar tecrübesinden koptukça “karşı fetih” olgusuyla yüz yüze gelmektedir. Ancak bu karşı fetih askerler ve ordular yerine başka varlıklarla yürümektedir.

Doç. Dr. Ergün Yıldırım - Haber 7
drergun@hotmail.com