Merkez bankası merakla beklenen Temmuz ayı faiz kararını açıkladı. Piyasa beklentisi 250 bp faiz indirimi yönündeyken, Merkez Bankası beklentilerin üzerinde 300 bp’lik indirim yaptı. Faiz kararı açısından değerlendirdiğimde kısmi güvercin bir Merkez bankası vardı diyebilirim.

Aslında 50 bp daha fazla indirim yapmanın neresi güvercin diye düşünenler de olabilir elbette. Ama son dönemde hem stopajın artırılmış olması hem de Merkez Bankası başkanı Fatih Karahan’ın Londra’da yatırımcılarla yaptığı toplantıda, faiz indirim kararlarında TL ve döviz mevduat tercihlerini de dikkate alacaklarını belirtmesi sonrasında, faiz indirim beklentileri epey bir törpülenmişti.

'BİRAZ SÜRPRİZ OLDU'
200 bp ve hatta onun daha da altında faiz indirimi gelebilir beklentisi artmıştı. Haliyle böylesi bir konjonktürün ardından 300 bp’lik indirim bir miktar güvercin bir sürpriz oldu diyebilirim.

Gelelim toplantı metnine. Para politikası kurul metnini (PPK) güvercin bulanlar da var, şahin bulanlarda. Ben de metnin kısmi de olsa güvercin olduğunu düşünüyorum. Metni şahin bulanların en temel gerekçesi metinde bundan sonra ne kadarlık bir faiz indirimi gelebileceğinin sinyalinin açıkça verilmemiş olması. Bu kesime göre metindeki “Adımların büyüklüğü, enflasyon görünümü odaklı, toplantı bazlı ve ihtiyatlı bir yaklaşımla gözden geçirilecektir” cümlesi oldukça ihtiyatlı ve temkinli bir sözel iletişim.

Şahin metin savunucularına göre bu cümle ile Merkez Bankası bundan sonra her toplantıda benden 300 bp beklemeyin mesajı veriyor. Tam da bu noktada Bana göre metin tam da bu cümle nedeni ile daha güvercin diyebilirim. Sebebi de şu; bu cümle bundan sonra faiz indirimlerinin az veya çok gelmesini garanti ediyor diye düşünüyorum. Ama hatırlarsak geçen senenin sonunda faiz indirimlerine başlayan Merkez Bankası faiz indirim sürecini daha belirsiz bırakıyordu. Örneğin geçen yılki faiz indirimleri sürecinde üstü kapalı gerekirse faizi indirmem pas geçerim veya gerekirse de faiz artışına devam ederim iması vardı. Ama şimdi öyle değil, faiz indirmeye devam edeceğim ama ne kadar olacağı belli değil diyor. Bir diğer deyişle faiz indirimi daha kesin ama kesin olmayan 300 bp mi değil mi olduğu.

Temmuz ayı faiz indiriminin sürpriz olmasına ilişkin şöyle bir yorum da var; Merkez Bankası tüm kesimleri memnun etmek adına orta noktada buluşmak istediği için 300 bp indirimle geldi. Ne demek istiyorum? Temmuz ayı faiz indirimi gelmeden önce çok farklı beklentiler vardı. 250 bp’nin altında bekleyenler olduğu gibi 350 bp’nin üzerinde bekleyenlerin de sayısı az değildi. 250 ve altında bekleyenlerin en temel gerekçeleri enflasyon düşüyor olsa da seviye hala yüksek ve son iki aydır enflasyonda katılık kendini daha da belli eder oldu.

Yine daha düşük faiz indirimi olmalı diyenlerin bir diğer gerekçesi de stopaj sonrası faiz indirimleri ile dövize yönelim riski. Daha güçlü faiz indirimi bekleyenlerin en temel gerekçesi ise çok güçlü reel pozitif faiz veriyor olmamız. Örneğin gerçekleşen enflasyona göre Temmuz ayı faiz indirimi öncesi 11 puan reel pozitif faiz veriyorken, beklenen enflasyona göre yani Merkez Bankası’nın sene sonu üst bant hedefine göre 17 puan reel pozitif faiz veriyorduk. Ayrıca bu kesime göre  yüksek faizler şirketler için güçlü finansman maliyeti yaratarak arz enflasyonu da yaratmaya başladı. Ağustos’ta da bir toplantı olmadığına göre neden 250’nin üzerinde faiz indirmeyelim diye düşündü bu kesim. İşte tam da bu noktada Merkez Bankası bu iki ayrı uçtaki kesimin ortası diyebileceğimiz 300 bp indirimle geldi. Kanımca bu indirimle özellikle de zor durumda olan reel sektör kısmi de olsa önceliklendirilmek istendi.

Merkez Bankası beklenti üstü faiz indirimi yapınca Eylül ayında 250 bp’lik hakim beklentinin 300 bp’ye yükseltildiğini görüyorum. Ben de o kesim arasındayım. Merkez Bankası’nın şimdiki koşullara göre Eylül ayında 300 bp indirim ile geleceğini düşünüyorum.

Şimdiki koşullara göre diyorum, çünkü Eylül toplantısına yaklaşık 45 gün var. Bu süre zarfında iki enflasyon verisi alacağız. Piyasada dövize yönelim ne yönde olur buna da bakılacaktır. Tüm bu gelişmelerde olumlu ya da olumsuz sürprizler olmaz ise 300 bp indirim ihtimali oldukça güçlü. Sene sonu enflasyon beklentimi de %36’dan %35’e revize ettim. Bir diğer deyişle Eylül sonrasındaki iki toplantı da 250 bp’lik iki indirim olabilir.

Doç. Dr. Filiz Eryılmaz / Haber7