Bu yazıyı kaleme alırken “Asrın Felaketi” olarak isimlendirilen, 10 ilimizi derinden yaralayan, topyekün ülkemizi hüzne ve yasa boğan depremin bıraktığı enkazdan umutlar yeşermeye devam ediyor. 10 katlı binayı karton gibi tek kata kadar düşüren güç ile 198. saat itibariyle Muhammed Enes ve Abdülbaki’yi yaşatan da O’nun gücü...

Şöyle bir düşünüyorum da...

Son iki yıldır herkesin gündemi ekonomiydi. Ama geçtiğimiz hafta insanoğlunun acziyetini fark ettiği o üzücü tabloyu yaşadığımız andan itibaren ülkemizin ve hatta dünyanın gündemi deprem olmuş durumda.

Allah’ın insanoğluna verdiği belki de en önemli nimetler “inanmak” ve “unutmak” olsa gerek. Zira inanmasa ve unutmasa idik herhalde yaşayamazdık.

Elbette ateş başka bir şey ve elbette düştüğü yeri yakıyor. Ama aynı zamanda bu ateş paylaşıldıkça azalıyor. Şimdi vakit dayanışma, birbirimizle konuşma, depremzede kardeşlerimize sahip çıkma, onlarla dertleşme, sıcak yuvaları temin etme ve en hızlı şekilde onları deprem öncesi yaşam koşullarına eriştirebilme vakti. Giden canlarımızı geri getiremeyiz ama haklarını koruyabilir, onları en azından evlerine ve deprem öncesi sosyo-ekonomik koşullarına kavuşturabiliriz.

Sn. Cumhurbaşkanımız zaten ifade etti. 1 yıl içerisinde tüm konutları yeniden inşa edeceğiz dedi. Vatandaşlarımız hemen her şehirde depremzede vatandaşlarımız için yeni yuvalar oluşturdu. Başta devletimiz, ardında milletimiz, AFAD’ımız koordinasyonunda tüm STK’larımız tek vücut olduk ve yaralarımızı sarmaya başladık.

Seferber olduk...

Tabi böylesi dönemler hayırda ve şerde imtihan dönemleri. Bu dönemde siyasi rant peşinde koşanlardan, sahada eşya çalandan sosyal medyada rol çalanlara, siması 15 Temmuz’dan bize tanıdık gelenlerden, reklam peşinde koşanlara rağmen; toplumun tüm kesimleri ile depremzede vatandaşlarımıza koştuk... Millet olarak dayanışmanın ne demek olduğunu tüm cihana gösterdik. Rabbim birlik ve beraberliğimizi bozmasın. Şimdi topyekün imar zamanı... Sıcak yuvalardan sağlığa, ekonomiden eğitime kadar yeni bir seferberlik zamanı...

Başta ciddi zarar gören altyapı (binalar, doğalgaz, elektrik hatları) olmak üzere stok değişkenler ile istihdam, ihracat, borsa gibi akım değişken giderleri tespit etmemiz bu doğrultuda eylem planlarımızı oluşturmamız gerek. Zira bu ve benzeri hususların tamamı canlarını yitirmiş olan vatandaşlarımız için hem de onların sağ kalan yakınları için boynumuzun borcudur...

Bu değişkenlerden biri de Borsa...

Borsa İstanbul son bir yıl içerisinde ciddi bir başarı öyküsüne imza attı.

Son aylarda seçim takviminin netleşmeye başlamasıyla beraber her ne kadar kar realizasyonları ve onu takip eden kredi kaynaklı küçük yatırımcının panik satışları olsa da ANA SENARYO sabitti. Türkiye Ekonomi Modeli, Kur Korumalı Mevduat ile kurda istikrar sağlamış, kur konusunda endişesi kalmayan, güven duygusu oturmuş vatandaşlar; enflasyonun üzerinde getiri imkanı sağlayan Borsa İstanbul’a yoğun bir teveccüh göstermeye başlamıştı.

İşte böylesi bir dönemde “Asrın Felaketi” yaşandı.

Sadece Borsa İstanbul özelinde verilere şöyle bir baktım:

Hatay 9,6 milyon TL

Adana 20,1 milyon TL

Osmaniye 2,1 milyon TL

Kilis 0,3 milyon TL

Gaziantep 9 milyon TL

Kahramanmaraş 2,9 milyon TL

Şanlıurfa 3 milyon TL

Diyarbakır 3,6 milyon TL

Adıyaman 2 milyon TL

Malatya 3,3 milyon TL

olmak üzere toplam kabaca 56 milyon TL’lik yatırım; deprem bölgesi illerimizden Borsa İstanbul pay piyasasına yatırılmıştır. Bu 56 milyon TL’lik yatırımı

Hatay 60.919 kişi

Adana 111.602 kişi

Osmaniye 20.341 kişi

Kilis 4.025 kişi

Gaziantep 49317 kişi

Kahramanmaraş 29.173 kişi

Şanlıurfa 28.598 kişi

Diyarbakır 34.088 kişi

Adıyaman 16.394 kişi

Malatya 27.006 kişi

olmak üzere toplam 381.463 yatırımcı yapmıştır.

Pay senedi piyasasında 2022 Şubat ayında 2,3 milyon yatırımcı ile 532 Milyon TL olan portföy değeri 2023 Ocak ayı itibariyle 1,6 Milyar TL olmuş yatırımcı sayısı da neredeyse 4 milyon kişiye ulaşmış.

Pay senedi piyasasında 2022 Şubat ayında yatırımcıların 2,3 milyonu yerli 13.298’i yabancı yatırımcıdan oluşurken 2023 Ocak ayı itibariyle neredeyse 4 milyon yerli 17.681 ise yabancı yatırımcı bulunmaktadır.

Yani yerli yatırımcılar; tıpkı tüm Türkiye’de olduğu gibi deprem bölgesinde de

Enflasyonun yüksek olduğu

Enflasyon üstü getiri elde edebileceği başkaca yatırım enstrümanı bulunmayan böylesi bir dönemde

Ülkesine güvenmiş

Borsa istanbul’a güvenmiş

Devletinin çağrısına itimat etmiş

Dövize yönelmemiş

Birikimini Borsa İstanbul’da değerlendirmiştir.

Dünyanın en büyük afetlerinden biri başımıza gelmiş.

10 ilimizde vatandaşlarımız can mücadelesine düşmüş.

Devlet millet seferber olmuş. Canhıraş bir mücadelenin sergilendiği günlerden geçmekteyiz.

Böylesi bir dönemde başta depremzede vatandaşlarımızın haklarını korumak üzere bizler de sosyal medya üzerinden “BORSA İSTANBUL’U KAPATIN, DEPREM SABAHI İTİBARİYLE DE YAPILAN İŞLEMLERİ İPTAL EDİN” çağrısında bulunduk.

Elbette Borsa İstanbul yönetimi bu meseleyi masaya yatırmış, kapatmak ve kapatmamak arasındaki farkı simüle etmişlerdir. Bu bağlamda da görünen o ki kapatmanın daha doğru bir karar olduğuna kanaat getirmişler. Ancak 1 yıl içerisinde 2,3 milyondan 4 milyona ulaşmış, borsasına, ülke ekonomisine güvenmiş yerli yatırımcıların kafalarındaki bazı soru işaretlerini de gidermemiz gerekiyor.

Yarın Borsa İstanbul açılacak. Fakat öncesinde yapmamız gerekenler var:

1) Tıpkı o gün yaptığım paylaşımda belirttiğim gibi deprem sabahı itibariyle yapılan tüm işlemlerin iptal edilmesi gerekir. Aksi takdirde deprem günü yapılan işlemler insanların zihninde bir şaibe barındıracaktır. Göçük altında canıyla uğraşanların varlığına kimler göz dikti ise bu işlemler tek tek kontrol edilmelidir. Depremzede sırtından kendileri kar kapısı oluşturmaya çalışanlara müsaade etmememiz gerekir.

2) Yukarıda depremzede 10 ilimizde bulunan yatırımcılar için ise hem işlemler geri alınmalı hem de pozitif ayrımcılık oluşturacak bir mekanizma geliştirilmelidir.

3) Seçim takviminin Sn. Cumhurbaşkanımız tarafından açıklandığı tarih itibariyle; hatta Sögüt’te altın madeni açılışı sonrasında kimler satılamaz kaydıyla ödünç işlemi yaptı? Kimler bu süreçte küçük yatırımcıyı kendi ayak oyunlarına alet etmeye çalıştı? Varsa bunlar tespit edilmeli yine varsa haklarında en ağır hukuki süreç ve cezai süreç başlatılmalıdır.

Kimsenin ama hiç kimsenin devletine, milletine, Borsasına güvenen küçük yatırımcının kafasında soru işareti oluşturmaya hakkı yoktur.

Borsa İstanbul yönetimine düşen ise çok daha sık biçimde yazılı ya da sözlü açıklamalar ile böylesi zor bir dönemde küçük yatırımcıyı ve kamuoyunu aydınlatıcı beyanlardır.

Bize düşen ise;

Nasıl ki afetzede vatandaşlarımıza canhıraş koşarak yaralarını sardık. Şimdi de benzer şekilde Borsa İstanbul’umuza koşarak ona sahip çıkmaktır.

Borsa İstanbul bizimdir.

Borsanın açılacağı ilk gün itibariyle bu güne kadar Borsa İstanbul’a nasıl sahip çıktıysak, Borsa İstanbul yatırımcısına nasıl kazandırdıysa,  Borsa İstanbul’a nasıl güvendiysek bundan sonra da yukarı yönlü trendi koruyacak şekilde pozisyon almaktır.

MEYDANI BORSANIN KAN EMİCİ SİMSARLARINA BIRAKMAYALIM

ÜLKEMİZE GÜVENELİM

DEVLETİMİZE GÜVENELİM

BORSAMIZA GÜVENELİM.

Doç. Dr. Yüksel OKŞAK

@yukseloksak

yukseloksak16@gmail.com