Döviz fiyatlarının artması ile birlikte iç piyasası ithalata bağımlı olan Türkiye Ekonomisi bütçede açık verme tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Bu nedenle ekonomi yönetimi öncelikle yeni dönemde bütçe disiplinini devam ettirmek için kamu harcamalarını kısacağını ve lüks tüketimi hedef alan vergi artışları ile bütçe disiplinini muhafaza etmeye devam edeceğini belirtti.

Bugüne kadar mali disiplini son derece iyi götüren ekonomi yönetimini bugün zor duruma düşüren, döviz fiyatının artması nedeni ile ortaya çıkan bütçe açığı ihtimaliydi.

İç talebi tamamen ithalata dayalı ekonomik yapıda döviz fiyatının artması hammadde fiyatlarını artırdı ve başta doğalgaz olmak üzere, elektrik, inşaat, tekstil ve diğer sektörlerde maliyet artışlarına sebep oldu.

Geçen haftaki yazımızda da açıkta belirttiğimiz gibi, döviz fiyatının yükselmesinin temel nedeni, ülkede belirli bir dönemde mevcut döviz miktarının ihtiyaç duyulandan az olmasıydı. Dövizin ateşini söndürmeye yönelik Merkez Bankası (MB)’nın döviz satışları devam ediyor. Dün yine MB direk müdahale ile döviz satışı gerçekleştirdi ve yaklaşık 800 milyon dolar civarı bir işlem gerçekleştiği bilgisine ulaştık.

Bugün de yine 700 milyon dolar civarında bir satışın olabileceğinden bahsedebiliriz. Bugüne kadar yaklaşık 6 milyar dolar satış gerçekleşti ve MB ilk satışı gerçekleştirdiğinde dolar kuru 1,79 TL iken 6 milyar dolarlık satış sonucu kur 1,84 TL civarında. Görüldüğü gibi talep yapısı ithalata dayalı piyasanın dövize olan ihtiyacını giderebilmek için sadece döviz rezervlerimizi eritmeye devam ediyoruz. Bu bir süre daha bu şekilde devam edeceğe benziyor.

Zaten MB’nın bu konudaki tavrı net, ateşi söndürene kadar satışa devam edeceklerini açıkladılar. Tabi MB’nın bu tavrının altında, önümüzdeki süreçte eldeki rezerv miktarının dövizi hedeflenen banta çekebilecekleri oranda olduğuna dair inançları yatıyor.

İnşaallah inançlarında haklı çıkarlar. Bu aşamada ihtiyaç duyulan döviz miktarını ülkeye çekmenin bir diğer yolu da faiz artışı olabilir. Bu kesinlikle savunduğumuz ya da olmasını istediğimiz bir durum değildir.

Fakat MB ve ekonomi yönetimi ilerleyen dönemde para politikası aracı olan faizi kullanmak durumunda kalabilirler. Bu da son 1 yıldır ekonomi üzerinde ciddi baskı yaratan “faiz lobisi”nin ekmeğine yağ sürer. 

Dr. Murat Çemberci / Haber 7
muratcemberci@unkar.com