Döviz fiyatı ve dış açık

Geçenlerde Merkez Bankası (MB) Başkanı son bir yılda TL’nin %25 oranında değer kaybettiğini söyledi. Dövizin bu ölçüde pahalılanması, yani Türk Lirası’nın döviz karşısında  % 25 değer kaybetmesi ülke içinde birçok dengeyi bozdu. Varlıkların değeri aşındı, maliyet yapıları değişti. Önceleri bizim de sıkça ifade ettiğimiz aşırı değerli TL, bir yıl içerisinde bu kadar değer kaybederken, ihracat yeteri kadar arttı mı, ithalat geriledi mi sorularını akıllara getirdi. Önceki gün açıklanan Ekim ayı ihracat rakamlarında bir artış, ithalat rakamlarında da gerileme görülüyor. Yatırım malı ve tüketim malı ithalatındaki artış önemli ölçüde gerilerken ara malı ithalatındaki gerileme sınırlı ölçüde gerçekleşmiş. Diğer yandan, ihracat şampiyonu sektörlerin, ocak-ekim döneminde ne kadar ithalat yaptığı açıklıkla görülüyor. İhracat şampiyonu sektörler, ithalatta da şampiyon durumundalar. İşte bu nedenle dış ticaret açığının ekim ayında 7.5 milyar dolara gerilemesine rağmen cari açık 5.5-6.0 milyar dolar dolayında gerçekleşecek. Bu büyük devalüasyondan ve ekonomik büyümeye getirilen bu kadar frenden sonra cari açığın ayda 3-4 milyar dolar bandına oturması bekleniyor.

Enflasyon
Enflasyonun %5 oranında beklenirken %10 civarında çıkması da yine ekonomik dengeleri bozdu diyebiliriz. Dün TCMB, tarafından “Kasım Ayındaki Fiyat Gelişmeleri”ni değerlendiren bir not yayınlandı. Notun sonunda başlıca sanayi gruplarında Kasım ayı itibariyle üretici fiyatlarındaki yıllık artış oranları veriliyor. Sanayi gruplarındaki bu %11-13-18 oranlarındaki yükler, önümüzdeki aylarda tüketici fiyatlarına yansıyacak.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın işçi ve memur temsilicleri ile görüşmelerini dikkatle ve merakla izliyorum. İlk görüşmelerde hükümetin %2 garanti zammı öngördüğünü biliyoruz. 2012 de enflasyonu ve cari açığı tasarrufla kapatma konusunda hemfikiriz fakat, bu oranda zamlarla vatandaşa zorunlu tasarruf yaptırırsınız. Özel sektör de devleti rayiç gösterip zam politikasını belirliyor. Bu ülkede 1 yılda TL lirası ile ücretli çalışan insanların gelirleri ortalama %25 azalmıştır. Borçlu olanların da aynı oranda borcu artmıştır. Enflasyon oranı yeniden çift hanelerde, her ne kadar beklenti 2012 Mayıs ayında tekrar tek hane olsa da en azından yeni yılın ilk yarısında zam oranlarının hakkaniyetli ve ihtiyaca yönelik olması esas alınmalıdır. Hükümet bu bütçe yapısı ile bunu yapamazsa önümüzdeki süreçte de kolay kolay yapacağa benzemiyor diye düşünüyoruz.

Dr. Murat Çemberci - Haber 7
murat.cemberci@cemberci.org
www.cemberci.org