Resul KURT
info@resulkurt.com
www.resulkurt.com

Bağ-Kur’lu için reformda ne var  

Sosyal güvenlik reformuyla birlikte Bağ-Kur’lular açısından birçok önemli değişiklik yürürlüğe girecek. Bağ-Kur’lu emeklinin destek primi ödemesinde, Bağ-Kur’luların prim tutarlarında değişiklikler olacak. Yine, Bağ-Kur’lulara da süt parası verilecek. İşte Bağ-Kur’lularla ilgili bazı önemli ayrıntılar:

Bağ-Kur’lu emeklinin destek primi

Reformun ilk halinde en çok yakınılan konulardan birisi olan 5510 sayılı Kanunun yürürlükten tarihinden önce sigortalı olan 4 / (b) bendi kapsamında çalışanların (eski ifadeyle Bağ-Kur’lular) sosyal güvenlik destek primi sorunu çözülüyor. Halen yüzde 10 oranında olan Bağ-Kur destek primi, almakta oldukları aylıklarının yüzde 12’si oranında kesilecek.

Bu oran, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren takip eden her yılın ocak ayında bir puan artırılarak yüzde 15’e çıkacak. Ancak kesilecek olan bu tutar, 4/b sigortalılarıyla ilgili yılın ocak ayında ödenen en yüksek yaşlılık aylığından alınabilecek sosyal güvenlik destek priminden fazla olamayacak. Bu sigortalılardan ayrıca kısa vadeli sigorta kolları primi alınmayacak. Sosyal güvenlik destek primine tábi olanların primleri, aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilecek. Sosyal güvenlik destek primi ödenmiş veya bildirilmiş süreler bu Kanuna göre malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim ödeme gün sayısına ilave edilmeyecek, toptan ödeme yapılmayacak.

Basamak sistemi kalkıyor

Halen yürürlükteki uygulamaya göre, Bağ-Kur mevzuatında 24 gelir basamağı var. Bağ-Kur’daki ‘basamak sistemi’ kaldırılarak beyan sistemi getirildi. Böylece, Bağ-Kur’lulara, asgari ücretle, asgari ücretin 6,5 katı arasındaki tutar üzerinden kendileri tarafından tespit ve beyan edecekleri gelir üzerinden prim ödeme imkanı sağlandı.

Reform 1 Ekim 2008’de yürürlüğe girdikten sonra asgari ücretle (638,70.-YTL) asgari ücretin 6.5 katı (4.151,55.-YTL) arasında dilediği tutar üzerinden Bağ-Kur primi ödeyebilecek. Ancak, Bağ-Kur’lular aynı zamanda işçi çalıştırıyorsa en yüksek ücret ödediği işçisinden daha az prim ödeyemeyecek.

İşçisinden az prim ödeyemeyecek

4/b’li (Bağ-Kur’lu) olmasını gerektirecek bir faaliyette bulunan kişilerin (vergi mükellefiyeti, ticari faaliyet, şirket ortaklığı gibi), asgari ücret ile asgari ücretin 6.5 katı arasında olmak koşuluyla her ay dilediği rakamdan yüzde 33.5’u ve % 39’u arasında oranında prim ödemekle yükümlü olacaktır.

Ancak, 4/b’li (Bağ-Kur’lu) işveren olup işçi çalıştırıyorsa en yüksek ücret ödediği işçisinden daha az gelir beyan edemeyecektir. Aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalının otuz günlük prime esas kazancından düşük olduğu tespit edilen sigortalıların aylık prime esas kazançları, tespit edilen kazanç düzeyine çıkartılarak aradaki farkın primi, 89’uncu madde hükümlerine göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilecek. 4/b’li (Bağ-Kur’lu) işveren olup işçi çalıştırıyorsa en yüksek ücret ödediği işçisinden daha az gelir beyan edemeyecektir. Bu durum, işçi ücretlerinin kayıtdışına itilmesini teşvik etmektedir.

Bağ-Kur’luya süt parası ödenecek

Sosyal güvenlik hakları açısından en kötü durumda olan kesimin Bağ-Kur’lular olduğunu söyleyebiliriz. Halen yürürlükte olan mevzuata göre, SSK’lılara doğum nedeniyle emzirme yardımı (süt parası) olarak 50 YTL, memurlara ise 128,62 YTL doğum yardımı ödeneği veriliyor. Bağ-Kur’luların ise bu hakkı yok. Emzirme ödeneğinden sigortalı kadın, sigortalı erkeğin çalışmayan eşi ile Bağ-Kur’lular da yararlanacak. Bu kişilere, çocuğun yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve SGK Yönetim Kurulunca belirlenen, bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden emzirme ödeneği verilecek.Emzirme ödeneğinden yararlanmak için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olma şartı aranacak.