Research in Motion’un (RIM) şaşalı günleri geride kaldı. BlackBerry cephesinde, ne ürün alanında, ne de servis alanında iyi haber alınamıyor artık. Durum böyle olunca, yakın geçmişte Mike Lazaridis ve Jim Balsillie adlı üst düzey yöneticilerin istifa etmesi kimseyi şaşırtmadı. RIM, çıkışı farklı bir CEO’da aramayı daha uygun gördü. Peki RIM’ın yeni CEO’su Thorsten Heins, BlackBerry’yi eski günlerine geri getirebilecek mi? Yoksa bu değişim sonun başlangıcı mı?

Bu soruyu cevaplamak için RIM’in dünkü ve bugünkü durumuna iyice bakmak gerekiyor. 1999 yılında ilk BlackBerry telefonunu piyasaya süren RIM, iki farklı rakibe sahipti; bunlar da Nokia ve Microsoft’tu. Nokia, S60 platformu ile iş çevrelerini hedef almıştı. Microsoft, Windows Mobile platformuna ek olarak multimedya özelliğini dahil etmişti. Yine de RIM kendini çok farklılaştırıyordu. Çünkü RIM, özellikle servisleri ve güvenli internet haberleşmesi ile büyük beğeni toplamıştı. Bu özellikler sayesinde iş çevrelerinin bir numaralı telefonu olmaya hak kazanan RIM, gerek donanım gerekse de yazılım alanında açık ara liderliğe oynadı.

Yılların geçmesi ile birlikte RIM iyice güç kazandı. Hem yazılımlarını geliştirdi, hem de yeni ürünler piyasaya sürdü. Kurumsal alanda en çok tercih edilen ürün oldu. Fakat son kullanıcı tarafında istediği ilgiyi ne yazık ki göremedi.

Apple ve Android, RIM’in Tahtını Tehlikeye Soktu

Apple 2007 yılında ilk iPhone ürününü piyasaya sürdü. RIM buna çok aldırış etmedi. 2008 yılında ikinci iPhone ürünü de süren ve inanılmaz bir başarı elde eden Apple, RIM fark etmese de ciddi bir rakip olma yolunda ilerliyordu. 2009 yılında pazara Android işletim sisteminin dahil olması ve 2010 yılında çok büyük bir başarı yakalaması, RIM’i endişelendirdi. RIM artık tahtının yavaş yavaş elden gideceğini anladı.

Akıllı telefonların çok fazla ilgi görmesi, RIM’i zor duruma soktu. Verilere baktığımızda her çeyreğin başında BlackBerry’nin ciddi pazar kayıpları olduğunu söylemeliyiz. Kullanıcılar multimedya alanında zayıf olan BlackBerry ürünleri yerine, kameraları güçlü ve uygulamaları zengin olan ürünler tercih ediyor.

Rakipler buna ek olarak, kolay kullanım ve çeşitli fonksiyonların entegrasyonu ile prim yapıyor. Ayrıca yeni nesil telefonlarda Microsoft Exchange ve VPN eklentisinin eklenmesiyle, iş çevrelerinin bu tür telefonları tercih ettiklerini de görmüş durumdalar.

Durum böyle olunca özellikle iPhone, iş çevrelerinde çok daha fazla tercih edilmeye başlandı. Benzer bir durum Android için de geçerli. RIM’ın ayarlarının karmaşık olmasının ve bazı servisleri kurmak için ciddi anlamda uğraşılmasının, ona büyük bir güç kaybettirdiği ortada. Bunu bilen RIM, 2009 yılında kendi uygulama dükkânını açtı. Fakat bu da çok işe yaramadı. Çünkü Apple, Android ve Microsoft/Nokia bu alanda kullanıcılara çok fazla seçenekler sunuyorlar.

İçeriğin Kalitesi Geleceği Belirleyecek

Üreticilerin hayatta kalmasını cihazlarının kaliteleri belirlemeyecek. Cihazlarla birlikte sunulan servisler ve kaliteli içerikler, üreticilerin hayatta kalmalarını sağlayacak. RIM, bu treni kaçırdı. Çünkü bu pazarın hakimi Apple/iOS ve Google/Android. Microsoft bile, her ne kadar bu alanda çok uğraşsa da çok zor durumda olduğunu söylemeliyiz.

İşin ilginç tarafı, Android ve iOS’un pazarda daha da büyüyecek oluşu. Önceki yılda her iki şirket, pazarın %42’sine sahip olurken, günümüzde bu değer %68’e çıkmış durumda. BlackBerry’nin %15’lik bir pazar payından %11’e gerilemesine bu yüzden şaşırmamak lazım.

Durum böyle olunca RIM’in bir an önce ciddi bir çözüm geliştirmesi şart. Esasında bu çözümler hazır fakat bu çözümlerin piyasada tutulmasının birkaç ay alacağı tahmin ediliyor. Örneğin uzun zaman önce yapılması gereken BlackBerry OS 10 güncellemesi, 2012’nin son çeyreğinde hazır olacak. Buna ek olarak multimedya alanında da söz sahibi olacak modeller de yakın bir gelecekte piyasaya sürülecek.

Ne olursa olsun RIM’in yeni CEO’su Thorsten Heins’in verdiği kararlarda acele etmesi şart. RIM’in gelecekte iOS ve Android karşısında nasıl bir yol izleyeceğini zaman gösterecek. Fakat bilinen şu ki, Apple ve Google dersine çok iyi çalıştı. Donanım ve yazılımın hem kişisel hem de iş çevrelerinde nasıl kullanılacağını çok iyi biliyorlar. İçerik ve kullanılabilirlik epey önemli. RIM, gelecekteki planlarını bu yöne doğru götürmezse, Symbian ve WebOS gibi bir sona ulaşması beklenildiğinden çok daha erken olabilir.

Ecevit BIKTIM
ecevit@scroll.com.tr
www.twitter.com/ecevitBIKTIM