Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün talimatıyla harekete geçen Devlet Denetleme Kurulu'nun olayla ilgili olarak hazırladığı ve geçtiğimiz günlerde kamuoyuna açıklanan "1-2 Temmuz 1993 Tarihlerinde Sivas İlinde Meydana Gelen 'Madımak Olayının' Oluş Şekli, Amacı, Sonuç ve Tesirleri İtibarıyla İncelenmesine ilişkin Araştırma ve İnceleme Raporu" da, olayın bilinmeyenlerine ışık tutmaktan çok,  konuyla ilgili olarak şimdiye kadar yazılan, çizilen ve söylenenleri derli toplu olarak bir araya getirilmesi mahiyetini taşıyor.

Hemen belirtmekte fayda var ki, bu haliyle de olsa oldukça önemli bir metinle karşı karşıyayız. 1.402 sahifelik rapor, gerçeklerinden çok efsaneleri dilden dile dolaşan Madımak Olayı'nın öncesi ve sonrası ile ilgili olarak -mümkün olduğunca- objektif tespitler içeriyor.

Raporun ana metnine değilse de, bir tür özet olarak değerlendirilebilecek 76 sahifelik 'Sonuç' bölümüne Cumhurbaşkanlığı'nın internet sitesinden ulaşabilmek mümkün.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 30 Kasım 2012'deki talimatı üzerine DDK'ca hazırlanmaya başlanan ve 24 Mart 2014'te tamamlanıp, 26 Haziran 2014'te onaylanan raporun, tespit ve değerlendirmeleri içeren sonuç bölümü, 2 Temmuz 1993'de Sivas'ta yaşananların tam bir akıl tutulması olduğunu doğrular nitelikte.

Olayların, 'devlet ve Alevi kolektif hafızalarında "Cumhuriyet karşıtı, şeriatçı bir kalkışma", Sünni kolektif hafızasında "provokasyon ve komplo sonucunda gerçekleşen bir karanlık olay" gibi nitelemelere maruz kaldığı' kaydedilen raporda, Madımak Olayı şöyle değerlendiriliyor:

"Sivas'ta cereyan eden olay; 2 Temmuz 1993 tarihinde düzenlenen etkinlik nedeniyle oluşan bir toplumsal krizin başlangıcından sonuna kadar yönetilmesinde; gerek etkinliğin düzenlenme yerinin belirlenmesi gerekse katılımcı profilinin oluşturulmasında devletin aktif katılımına ve apaçık gerçekleştiği/oluştuğu görülen toplumsal kriz riskine rağmen, gerek yeterli güvenlik önlemleri alınmadan etkinliğin yapılmasına devlet tarafından ön ayak olunması gerekse etkinliği düzenlemeye aktif olarak katılan valiliğe ve katılımcı profiline yönelik olarak ciddi protestoların yaşanmasına rağmen; ortamı soğutmaya ve can güvenliğini sağlamaya yönelik olarak etkinliğin iptali, kalabalığın dağıtılması, katılımcıların otelden tahliyesinin sağlanması, sokağa çıkma yasağı uygulanması gibi tedbirleri almakta ciddi ihmal ve zafiyetler gösterilmesi neticesinde kontrolden çıkan ve kutsalına hakaret edildiğine ilişkin nefret duygularıyla hareket eden şuursuz hale gelmiş kalabalıklarca otelde bulunan 35 kişinin ölümüne yol açılması ile sonuçlanan ve 'katliam' olarak nitelendirilmesi gereken bir toplumsal olaydır."

"Kamu yönetimi'nin olaylar sırasında zafiyet gösterdiği ve kontrolü yitirdiği" bu sebeple de gelişmelerin önünün alınamadığı tezinin ağırlık kazandığı raporda, "Sivas Olaylarının bir komplo ve/veya provokasyonun neticesinde gerçekleştiğine dair herhangi bir illiyet bağı kurulamamıştır" ifadesine yer veriliyor. Ancak hemen bu tesbitin öncesinde yer alan, "Raporun ilgili bölümünde belirtilen kısıtlar çerçevesinde yürütülen çalışmalar neticesinde" ayrıntısı dikkat çekici.

"Yargılanan ve mahkum olan olaylardaki başat kişilerin (toplamda 81 kişi) hiçbirisi ile ilgili herhangi bir illegal örgüt ya da yapı arasında bağlantı kurulamadığı" şeklindeki tespit, raporun bir başka ilgi çekici yönü.

DDK Raporu'nun akla getirdiği temel soru ise şu: Sivas'taki olaylar öncesi yaşanan garipliklerde de rolleri olan Kamu Yöneticileri'nin 'zaafiyetleri ve kontrolü kaybetmeleri', acaba bilinçli miydi?

Olaylar öncesinde, sırasında ve sonrasında yapmaları gereken bir sürü şeyi 'yapmadıkları' anlaşılanlar, bu kadar mı basiretsizdiler, yoksa zaten yapmamaları mı gerekiyordu?..

DDK'nın raporu sonrası olsun, dönemin yetkili isimleri bulunup: "Tamam, olayların çıkabilmesi için ortamı hazırlamış, engellemek için yapmanız gerekenleri de yapmamışsınız...  Peki ama niye yapmadınız?.." sorusuna muhatap olacaklar mı acaba?..

Konuya ilgi duyan ve o gün neler olup bittiğini derli toplu bir şekilde öğrenmek isteyenlere, Raporun sonuç bölümü hararetle tavsiye edilir...

Ekrem Kızıltaş - Haber 7
ekremkiziltas@gmail.com