Türkiye, enerji alanında son yılların en dikkat çekici stratejik dönüşümlerinden birini gerçekleştiriyor. Artık yalnızca boru hatlarının geçtiği bir güzergâh değil; fiyatın oluştuğu, ticaretin yapıldığı, arz güvenliğinin şekillendiği çok yönlü bir enerji ticaret üssü konumuna yükseliyor. Avrupa ile Asya arasında yer alan jeostratejik avantaj, güçlü altyapı yatırımlarıyla birleşince Türkiye, bölgesel enerji denkleminde oyun kurucu bir aktör haline geliyor.

TÜRKİYE’NİN ALTYAPI GÜCÜ: DEPOLAMA VE LNG’DE AVRUPA STANDARTLARININ ÜSTÜ

Enerji ticaret merkezi olmanın ilk şartı güçlü altyapıdır, Türkiye bu alanda son yıllarda büyük bir sıçrama yaptı. Silivri Doğalgaz Depolama Tesisi’nin genişletilmesi ve Tuz Gölü Depolama Projesi’nin devreye alınmasıyla Türkiye’nin toplam depolama kapasitesi, Avrupa’nın en yüksekleri arasına girdi.

Aynı zamanda iki FSRU (yüzer LNG terminali) sayesinde, dünyanın farklı noktalarından gelen LNG kargoları Türkiye’nin arz güvenliğini benzersiz seviyelere taşıyor. Bu çeşitlilik, Türkiye’yi hem bölgesel krizlere karşı dayanıklı hale getiriyor hem de Avrupa’ya giden gaz akışında önemli bir dengeleyici merkez olarak konumluyor.

Organize Toptan Doğal Gaz Piyasası: Bölgesel Gaz Hub’ına Giden Yol

Türkiye’nin enerji merkezine dönüşmesinin en somut adımlarından biri Organize Toptan Doğal Gaz Piyasası (OTSP) oldu.

Bu piyasa sayesinde:

• Gaz fiyatı şeffaf biçimde oluşuyor,
• Uluslararası oyuncular işlem yapabiliyor,
• Türkiye, bölgesel fiyat belirleme kapasitesi kazanıyor,
• Piyasa derinliği her yıl artıyor.

Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Moldova ile yapılan kapasite rezervasyon anlaşmaları; Türkiye’nin gazını, altyapısını ve ticari platformunu Avrupa’nın kullanımına açarak gerçek anlamda bir bölgesel gaz merkezi oluşumunun temelini oluşturuyor.

Elektrikte Bölgesel Ticaretin Merkezi: Türkiye’nin Çift Yönlü Enerji Bağlantıları

Türkiye’nin enerji ticaret üssü olma yolunun bir diğer güçlü ayağı ise elektrik ticareti. TEİAŞ’ın Balkanlar, Kafkasya ve Orta Doğu ile kurduğu enterkonneksiyon hatları sayesinde Türkiye; Gürcistan’dan Bulgaristan’a, Yunanistan’dan İran’a kadar geniş bir coğrafyada enerji akışını yöneten bir köprü ülke niteliği taşıyor. 2024 itibarıyla Türkiye, Avrupa’nın en hızlı büyüyen yenilenebilir enerji kapasitesine sahip birkaç ülkesinden biri. Bu durum hem arz güvenliğini artırıyor hem de elektrik ticaretinde Türkiye’yi arz fazlası yaratabilen bir aktör konumuna getiriyor.

ÇEŞİTLENEN KAYNAKLAR, GÜÇLENEN DİPLOMASİ

Enerji, artık yalnızca teknik bir alan değil; uluslararası ilişkiler, güvenlik, ekonomi ve diplomasi ile iç içe geçmiş bir güç unsuru. Türkiye’nin enerji altyapısındaki bu büyük dönüşüm, dış politikada da etkisini artırıyor. Gaz kaynaklarının çeşitlenmesi, elektrik üretiminde yenilenebilir gücün yükselişi ve ticaret piyasalarının uluslararası yatırımcıya açılması, Türkiye’nin bölgesel ağırlığını ciddi biçimde artırıyor. Bugün Avrupa’nın enerji arzı konuşulurken Türkiye’nin adı masada olmazsa, o toplantı eksik sayılıyor. Çünkü Türkiye, artık enerji akışının sadece “üzerinden geçtiği” bir ülke değil; yön verdiği bir ülke.

ENERJİ ÜSSÜ TÜRKİYE: FİYATLARIN BELİRLENDİĞİ, TİCARETİ YÖNETEN YENİ MERKEZ

Önümüzdeki dönemde Türkiye’yi bekleyen en kritik adımlar; ticaret piyasalarının daha da derinleşmesi, depolama kapasitesinin artırılması, yenilenebilir enerji entegrasyonunun hızlandırılması ve LNG ticaretinin çeşitlendirilmesi olacak.

Ancak bir gerçek var ki artık inkâr edilemez:

Türkiye, enerji hatlarının sadece geçtiği bir toprak parçası değil; enerji aklının, ticaretinin ve stratejisinin şekillendiği bir merkez.

Bugün yapılan yatırımlar ve geliştirilen uluslararası iş birlikleri, Türkiye’yi Avrupa ve Asya arasında yeni bir enerji koridorunun kalbi haline getiriyor.

 

 

Enerji Stratejileri Uzmanı

Emrah ÖZGÜL