Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan ekonomik reform paketi, içerisinde hem temel makro ekonomik politikalar ile ilgili hem de yapısal politikalar ile ilgili çok geniş bir yelpazede politika seti barındırmaktadır.

MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER

Açıklanan bu reformların en önemli ayağını, Türkiye ekonomisinde yıllarca sorun olan enflasyon, cari açık, yatırım, istihdam, bütçe açığı ve borçlanma konusunda öne çıkan temel makro ekonomik politikalar oluşturmaktadır. Makro ekonomik göstergelerden enflasyonun tek haneye düşürülmesi, fiyat istikrarı sağlanarak kur hareketliliğinin azaltması ve neticesinde dolarizasyonun düşmesi için oldukça önemli bir husus.

Ekonomideki belirsizliklerin azaltılması için atılacak adımlar hem yatırımcılara güven telkin ederek onların yatırım harcamalarını artırması hem de dışarıdan uzun süreli ve önemli miktarda doğrudan yatırımın gelmesi açısından kritik. Özellikle son dönemlerde gelişmekte olan ülkelerde azalan uluslararası yatırımlar nedeniyle artan kırılganlıklar göz önüne alındığında atılacak bu adımların söz konusu kırılganlıkları azaltabilecek olması son derece önemli.

Diğer yandan, ekonomi için sürekli bir tehdit olan cari açığın azaltılması konusunda da hem ithal edilen kalemlerin ülke içerisinde üretilmesinin hem de ihracatın artırılmasının özellikle Covid-19 döneminde ne kadar stratejik olduğu açıktır.

EN ÖNEMLİ ÇIPA: KAMU MALİYESİ

Temel makro ekonomik göstergeler içerisinde en çok vurgulanan konuların başında kamu maliyesi ile ilgili olan bütçe açığı ve kamu borçlanması geliyor. Bütçe giderlerinin azaltılması yanında bütçeye gelir getirecek politikaların uygulanması, bu sayede bütçe açığının ekonomi için bir tehdit olmaması oldukça önem arz ediyor.

Bu nedenle, kamu bütçe dengesinin sağlanması için en önemli hususun kamunun tasarruf dönemine geçmesi olduğunu ifade etmek gerekir. Tasarruf bir yandan bütçe dengesi üzerinde yapacağı olumlu etki sayesinde bütçe açığının azaltmasını sağlarken diğer yandan kamu borçlanma gereksinmesini düşürecek ve kamu borç faizlerinin düşük kalmasına olumlu yönde katkı yapacaktır.

Bu nedenle kamu borcunun GSYH içindeki payı ve bütçe açığının GSYH içindeki payı göstergeleri ekonomi için önemli birer çıpa olmaktadır. Bu ölçütler ekonomide oluşabilecek şokların etkisini azaltarak ekonomik istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak makro ekonomik hususların başında gelmektedir.

YAPISAL REFORMLAR

Diğer tarafta ise, reformların ikinci ayağını oluşturan ve reform denilince sıklıkla gündeme gelen, ekonomide temel makro ekonomik göstergelerin iyileşmesine katkı yapacak, ancak uzun vadede hayata geçecek yapısal reformlar var.

Yapısal reformlar, kurumsal yapıların güçlendirilmesine yönelik adımları, yatırım ortamının iyileştirilmesi için teşvikleri, ticaretin önündeki engellerin azaltılmasını ve rekabetin güçlendirilmesini ve piyasanın gözetilmesini içeren politika uygulamalarını kapsayan önemli hususları içeriyor.

REFORMLAR NASIL BAŞARILI OLUR?

Reformların başarılı olması için reformlarda belirtilen eylemlerin belirlenmiş takvime göre hayata geçirilmesi ve bu eylemlerin sürekli takip edilmesi gerekiyor.

Reformların tavizsiz yerine getirilmesi gerekiyor. Reformların, kamu tarafından eksiklik olmaksızın hayata geçirilmesi, özel kesimin ve vatandaşın da bu sürece katılmasına ve bu reformların benimsenmesine önemli katkılar yapacaktır. Şüphesiz bu da reformların etkinliğini artıracaktır.

En önemlisi de reformlar piyasaya güven vererek son dönemde ekonomide var olan belirsizliklerin giderilmesine katkı sağlarsa oluşacak güven ortamında hem yatırımcı hem de hane halkının Covid-19 nedeniyle değişen yatırım ve harcama davranışlarının yeniden normalleşmesine önemli önemli bir katkı yapacağı açıktır.

Erdal Tanas Karagöl / Yeni Şafak Gazetesi