Mayıs ayına girerken!

ABD cephesinden gün aşırı bir şirketin karı açıklanıyor ve sonuçlar berbat. Bu haftaya girerken analistler, 2009 yılı ilk çeyreğinde S&P 500 endeksi şirketlerinin karlılıklarının, geçen senin aynı dönemine göre %35 civarında gerileyeceğini tahmin ediyorlardı. Beklentilerin dahilinde karlıklıklarda gerileme devam ederse – bu yüzde yüz gibi – yedi çeyrek üst üste şirket karlılıkları gerilemiş olacak.

Fakat piyasaya iyimser bakabileceğimiz durumlarda mevcut. Gözlemlediğimiz 2009 yılı ikinci çeyrek finans şirkketlerinin karlıklıklarında son iki haftadır yükselişler görülüyor. Ve finansal hisse fiyatlarının şirket karlılıklarıyla doğru orantılı yol aldığı düşünülürse, borsalardaki düşüş çok fazla devam etmeyecek gibi düşünülebilir.

Uzun süreli endeksleri izlediğimizde -bu konuda ciddi araştırmalarda mevcut- global finans sektörü endekslerinin şirket karlılıklarına paralel olarak düştüğünü farkedebiliyoruz. 2002 – 2007 yılları arasında dünya borsalarındaki finansalların sert yükselişinin direkt olarak suni şekilde ucuz olan kredilere bağlayabiliriz. Finans sektöründen gelen kötü haberlerin direkt olarak hisse fiyatlarına yansımasındaki başlıca sebebinde bu olduğu bir gerçek. Bu sebebten dolayı finans şirketlerinin karlılıkları ve hisse fiyatları kriz başından bu güne yüzde 70 civarında gerileyerek, 1994 yılı seviyelerinin altına düştü.

Fakat finans sektörü dışındaki şirketlerin durumu ise çok farklı. Karlılıklar yüzde 14 civarında düşmesine rağmen bu şirketlerin hisse fiyatları yüzde 50 değer kaybetti. Yani ortada ciddi şekilde panik sebebiyle bir değerleme olduğu görülmekte.

IMKB’nin Kasım ayında, global piyasalarında Ocak ayında gördüğü seviyelerin altını göremeyeceğini bu köşede defalarca tekrarladık. Hatta Kasım ayında dip göründü diye yazı dahi yazmıştık. Çünkü her ayı piyasasında paniğin getirdiği suni dipler olduğu bilenir. Lehman Borthers’ın batmasından daha vahim olanı büyük ülkelerden birinin batmasıdır ki, bu durum ihtimal dahilinde değil. Böyle gelişmiş ülkelerden birinin battığını açıklamasının da mümkün görmediğimizden dolayı, çok daha kötüleri göremeyeceğimizi belirtmiştik.

Bütün bu olumlu yaklaşımların yanında global piyasaların son günlerde yaşadığı yükselişin kalıcı olamayacağınıda belirtmekte fayda var. Finans şirketlerinden beklenmedik toparlanmalar, kalıcı karlılıklar görülmediği sürece biz buralardan kalıcı yükselişler beklemiyoruz. Özellikle vade sonu olan Nisan ayının bitmesi ile birlikte Mayıs ayında aşağı yönlü hareketler görmek süpriz olmaz.

Fakat piyasaların hareketi ile reel sektörü birbiriyle direkt irtibatlandırmak kesinlikle hata olacaktır. Piyasalar dinamiktir ve piyasalarda daha sert hareketler görülür. Reel sektör ise kalıcı ve uzun vadeli hareket eder. Bütün bunlara rağman reel sektöre ilişkin hiçbir olumlu gelişme görülmediğine de hatırlatmakta fayda var.

Döviz cephesinde de Mayıs ayında hareketlenme beklemekteyiz. Global piyasaların yeniden bozulması ile birlikte, paritenin etkisiyle doların daha güçlü seyredebileceği tahmin ediyoruz.

Mayıs ve Haziran ayı piyasalar açısından zor geçecek, peki reel sektörde toparlanma başlar mı? Bunun için de daha erken olduğunu söyleyebiliriz. Unutmayalım ayı piyasasında birçok en kötü yaşanır. Belki en kötüyü Kasım ayında gördük, ama daha kötüler göreceğiz. Reel sektörün eski karlılığına dönebilmesi 2-3 seneyi geçecektir.

M. Ersagun Şimşek / Haber 7
esimsek@terabrokers.com
Director, Institutional Sales & Trading
Tera Stock Brokers Inc