Son dönemde Ukrayna için diplomasi fırtınası estiren Beyaz Saray’da Avrupa liderlerini adeta hizaya dizerek şovunu yapan ama Gazze’de İsrail’in soykırım politikalarına kesintisiz desteğini sürdüren ABD Başkanı Donald Trump bir anda ortadan kaybolması Amerika gündemini sarstı.

Bu baş döndürücü görüşme maratonunun ardından Trump’ın birkaç gün boyunca ekranlarda görünmemesi, artık gizlenemeyen sağlık sorunlarıyla birleşince sosyal medyada “ABD Başkanı Nerede?” sorusu “Öldü” spekülasyonlarıyla büyüdü.

Daha dikkat çekici olan ise Trump ve ekibinin bu söylentilere günlerce sessiz kalmasıydı. Sanki bu dedikodular onun etrafındaki efsaneyi daha da büyütüyor, Trump da bu gölgeli oyundan besleniyormuş gibiydi.

Tüm bu yaşananların ardından Trump tamda kendine özgü bir zamanlamayla torunu Kai Trump’la birlikte golf sahasına giderken görülmesiyle sosyal mecralarda en üst sıralara çıkan “Öldü” iddiaları boşa düştü.

Sosyal medyanın dezenformasyonu bakımından ilginç bir örnek olan bu durum, Trump’ın çok sevdiği medya üzerinden güç gösterisinin de son örneği.

Bu yaşanan spekülasyon gösteriyor ki elindeki morluklar ve bacağındaki şişliklerle artık iyice görünür olan sağlık sorunları Amerika gündemini daha çok meşgul edecek.

Beyaz Saray’dan Trump’ın kronik venöz yetmezlik (CVI) teşhisi aldığı duyurulmuştu. Yaşlı yetişkinlerde yaygın görülen, yaşamı tehdit etmeyen, genellikle baldır ve ayak bileklerinde kan birikmesine ve deri değişikliklerine sebep olan bir rahatsızlık olduğu da açıklanmıştı.

Aynı zamanda Trump’ın elindeki morlukların aspirin kullanımı ve sık el sıkışmaya bağlı minör doku tahrişi olduğu, zaman zaman makyajla kapatıldığına dair görüntüler de yansımıştı.

ABD Başkanlarının Saklanan Sağlık Sırları

Amerikan başkanlık tarihinin en çarpıcı gerçeği şudur: Bir başkanın sağlığı sadece şahsi bir mesele değildir; ulusal güvenlikten küresel ekonomiye kadar her şeyi şekillendiren stratejik bir sırdır.

Bugün Donald Trump’ın sağlığı etrafında yeniden alevlenen tartışmalar, aslında bu tarihsel sürekliliğin güncel bir yansımasıdır.

ABD Başkanı Woodrow Wilson’ın sol tarafını neredeyse tamamen işlevsiz hâle getiren, konuşmasının bozulmasına, görme ve zihinsel sorunlara neden olan ağır felç kamuoyundan, hatta çoğu devlet yetkilisinden gizlendi.Birçok kararı kendi başına alan eşi Edith Wilson adeta “gölge başkan” haline geldi. Kabine üyeleri bile onun sağlık durumunun ciddiyetinden habersiz kaldı. Bu süreci bazı tarihçiler “ilk kadın başkanlık dönemi” olarak bile nitelendirdi.

Yine başkanlardan Roosevelt’in geçirdiği çocuk felci nedeniyle hayatı boyunca tekerlekli sandalye kullandığı da Amerikan kamuoyundan saklandı. Halkın önünde genellikle destekli bacak demirleri, bastonlar ve yanında duran yardımcılarla ayakta gösteriliyordu.

Fotoğraf ve kamera çekimlerinde özel protokoller uygulandı: Roosevelt’in arabadan inip kürsüye giderken yardımla ilerlediği anlar asla kaydedilmedi. Başkan, halka hitap ederken genellikle kürsünün arkasına demirle bağlanmış şekilde dimdik duruyormuş izlenimi verildi.

Beyaz Saray ekibinin onun engelliliğini sistematik biçimde gizleyerek oluşturduğu bu algı yönetimi sayesinde Roosevelt, “güçlü ve dimdik duran lider” imajıyla, ABD tarihinin en uzun süre (1933–1945) görevde kalan lideri oldu. Halk onun tekerlekli sandalyeye tamamen bağımlı olduğunu 1945’te öldükten sonra ortaya çıkan belgeler ve fotoğraflar sayesinde öğrenebildi.

Bu tarihsel süreç içerisinde Dwight Eisenhower’ın kalp krizinin saklanması, John F. Kennedy’nin gizli sırt ağrılarıyla mücadele etmesi ve Ronald Reagan’ın ikinci döneminde zihinsel sağlığının sorgulanması gibi birçok örnek sıralanabilir.

Sağlığını Bile Gösteriye Çevirebilen Lider: Trump

Yakın tarihe bakacak olursak; 2016’da Hillary Clinton’un 11 Eylül törenlerinde fenalaşması seçmen güvenini sarstı ve belki de Trump’ın seçimleri kazanmasının yolunu açtı.

Aynı dönemde Trump sağlık belgelerini Dr. Mehmet Öz’ün televizyon programında açıklayarak popüler bir şova dönüştürmüş, “Ben en sağlıklı başkanım” iddiasıyla seçmeni ikna etmeye çalışmıştı.

COVID-19 süreci, sağlığı bile siyasetin aracı haline getiren bu tavrı zirveye taşıdı. Trump’ın hastalığını gizlemeye çalışması, ardından kaldırıldığı hastane odasından destekçilerine el sallaması, oksijen desteğine rağmen “güçlü lider” görüntüsünden taviz vermemesi dikkat çekti.

Sonrasında hızla iyileştiğini ilan etmesi ve maske takmayı reddederek mitingler düzenlemesi sadece sağlık politikaları değil, liderlik algısı açısından da derin tartışmalara yol açtı.

Joe Biden’ın başkanlığı boyunca sık sık unutkanlıkları ve yaşına dair eleştiriler Trump tarafından alay konusu yapılmıştı. Trump, kendinden önceki Başkan Biden’a “Uykucu Joe” (Sleepy Joe) lakabını takmış, sağlık ve yaşını siyasi bir saldırı aracı haline getirmişti.

Ama şimdi roller tersine dönmüş görünüyor: Aynı şüpheler, aynı sorular ironik bir şekilde bu kez Amerika’nın “en yaşlı başkanı” unvanını taşıyan Trump’ın üzerine yöneliyor.

Trump’ın “Hayatta mı, değil mi?” tartışmalarının ardından golf sahasında ve Beyaz Saray kapısında görüntülenmesi, onun siyaseti yalnızca fikirlerle değil, sağlığıyla da oynayabildiğini gösteriyor.

Sağlık spekülasyonları Trump için bir zayıflık değil, tersine bir propaganda aracına dönüşüyor. Kendisini ölmüş ilan edenlere inat dimdik ayakta durmak, destekçileri için adeta bir güç gösterisine dönüşüyor.

Vance Trump’ın Gölgesinde Ama Onun Yokluğuna Hazır

Trump’ın kitlelerden aldığı enerji, gösterilerden beslendiği kadar söylentilerden de besleniyor. Sağlığı üzerindeki her gölge, bir “diriliş hikâyesine” çevriliyor.

Ama kısa bir kayboluş bile Amerika’da yeni bazı senaryolara kapı araladı.

Sosyal medyada “Öldü” iddiaları hızla büyürken Başkan Yardımcısı JD Vance’in Trump’ın sağlığında korkunç bir trajedi yaşanırsa göreve hazır olduğuna ilişkin tuhaf ama iddialı çıkışları dikkat çekti.

Trump’ın bir önceki Başkan Yardımcısı Mike Pence’in sessiz ve silik profiline kıyasla Vance, daha hırslı ve enerjik bir alternatif görüntüsü veriyor.

Trump’ın kendi gölgesini paylaşmaya tahammülü olmasa da, ardında kimi işaret edebileceği sorusu giderek daha fazla gündeme geliyor.

Vance’i parlatmak, Trump’ın iktidar sonrası da siyasetin merkezinde kalma stratejisinin bir parçası olabilir. Ama unutulmamalı: Trump için sahnenin ışıkları yalnızca kendisine aittir. O ışık bir başkasının üzerinde fazla parladığında Trump’ın rahatsızlığı kaçınılmazdır.

Trump hâlâ sahada ama geleceği tartışılıyor; sağlık gölgesi ise üzerine düşmüş durumda.

Henüz kırklarının başındaki genç muhafazakâr Başkan Yardımcısı, ABD’nin en yaşlı Başkanının alternatifi olarak şimdiden öne çıkıyor.

Ve bir kez daha görülüyor ki; Amerikan siyaseti için sağlık yalnızca tıbbi bir gerçek  değil, siyasi propaganda silahı olarak da kullanılmaya devam edecek.

Not: Anadolu Ajansı ABD eski Temsilcisi Ertuğrul Cingil, Haber7 için kaleme aldığı bu analiz yazısında, ABD Başkanı Donald Trump’ın sağlık sorunları ve dört günlük kaybolması üzerinden sosyal medyada büyüyen “ölüm” iddialarını tarihsel bir perspektifte ele aldı.