Türkiye uzun yıllar sonra İstanbul merkezli sarsıntılı bir depremi gündemine aldı.

Riskli yapı stokunun fazlalığı nedeniyle depremle yatıp depremle kalkması gereken 16 milyon nüfuslu megakentte Silivri depremi sonrası en tuhaf yorumları yine uzmanlar yapıyor.

Her deprem uzmanı farklı şey söylüyor. Kimisine göre bu deprem “beklenen Marmara depremi”ni tetikleyecek, kimisine göre “beklenen Marmara depremi” buydu ve risk ortadan kalktı. Kimisine göre artçı sarsıntılar pek sürmeyecek, kimisine göre artçılar aylar boyunca devam edecek ve birkaç ay içerisinde büyük bir depremi daha barındırabilecek...

Aslında deprem hususunda her zaman bu muğlaklık ve farklı yorumlar oluyordu. Bu olağan. Fakat Silivri depremi, uzmanların belki de tamamını deprem konusunda aynı noktada buluşturabilecek bir soru doğurdu.

Depremin yaşandığı 23 Nisan öncesinde deprem uzmanlarına mikrofon uzatılıp şu sorulsaydı..

-Yarın İstanbul’da deprem olacak.

-Depremin şiddeti 6’dan fazla olacak.

-Deprem 15 saniyeden fazla sürecek... Bu durumda İstanbul'da bilanço ne olur?

Uzmanların bu soruya vereceği cevabın büyük ölçüde aynı olacağını tahmin etmek zor değil.

Hemen hepsi bu depremin tahrip edici olabileceğini.. İstanbul’da -az veya çok- binanın yıkılacağını.. Ölü sayısının ciddi rakamlara ulaşabileceğini ve daha pek çok karamsar tablo çizecekti.

Herhangi bir vatandaş da, uzman da aynen böyle söylerdi.

İstanbul’daki çarpık kentleşmenin ürünü binaların ekserisinin sağlamlık durumu malum çünkü.

Fakat şaşırtıcı bir şey oldu..

İstanbul’daki 6,2 şiddetindeki deprem İstanbul’u yaklaşık 15 saniye boyunca yukarıdan aşağıya, sağdan sola defalarca sarsmasına rağmen tek bir bina dahi yıkılmadı.. Bir can kaybı bile yaşanmadı..

Binalar mı sağlamdı veya sağlamlaştı? Kentsel dönüşüm çalışmaları zirve yaptı da meskenler büyük nispette afetlere dayanıklı hale mi geldi? Hayır..

Sıradan günlerde dahi durup dururken yıkılacak kadar zayıf binaların bulunduğu İstanbul’da, İstanbul/Silivri merkezli yaşanan deprem afetinde bina yıkımı olmadı.. İçerisinde insan bulunan hiçbir ilçede hiçbir bina enkaza uğramadı.

Bu durumu fiziki şartlarla izah etmek zor.

Her şeyin “salt madde planında” açıklanamayacağı ve öngörülemeyeceği hakikatini fısıldadı bize bu durum.

***

23 Nisan’da yaşanan deprem sonrası vatandaşlarda oluşan büyük korku ve panik havası hala sürüyor. 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli korkunç depremin tesiri hala üzerinde olan İstanbullular adeta şok yaşadı. Her artçı sarsıntıda bu şok tazeleniyor..

İstanbullular günlerce evlerine giremedi. Hala artçı sarsıntılar sonrası dışarı koşup çadırlara, otomobillere ve güvenli gördüğü alanlara sığınan çok sayıda vatandaş var. Can korkusu bu..

Ayrıca deprem sonrası lüks rezidanslar da dahil olmak üzere kapalı otoparklarda otomobili bulunan binlerce İstanbullu, aracını panikle dış bölgelere taşıdı.. Olası bina yıkımı durumunda sığınabilecek bir liman olması için otomobiller bina altlarından adeta kaçırılırcasına çıkarıldı..

Bir hakikat daha bariz şekilde görüldü ki:

İnsanların belki de bütün servetini döküp satın aldığı, aylık emeğinin büyük bölümünün karşılığında kirasını ödediği o binalar, o meskenler, o evler “insanlara” ait değil..

Bu dünyada mal insana ait değil..

Mülk insana ait değil..

Canın, tenin, nefesin insana ait olmadığı gibi...

Bunların hepsi birer emanet.

Ancak ‘Emanetin Sahibi’ dilediği zaman o binalara girilebilir.. Dilemediği zaman o binalardan kaçılır..

Dilediği zaman nefes alınır, dilediği zaman nefes kesilir..

Dilediği zaman tende can olur, dilemediği zaman ten toprak olur..

Dünyevi bedeli ne pahada olursa olsun satın alınan o evlere bugünlerde giremiyorsa insanoğlu, o mülkün hakiki sahibi olmadığındandır..

Tıpkı kendisinden önceki milyonlarca yılda, milyarlarca insana bu dünyada mal, mülk ve nice maddi değere karşılık gelen hiçbir şeyin kalmadığı gibi... 

Bu nazarla, Silivri depreminin derinlerde oluşturduğu o anlamlı uğultuya kulak vermesi gerekiyor İstanbullu’nun.. Ve bütün dünya ahalisinin…

Faruk Arslan / Haber7