Dünyanın barometresi artık yalnızca ekonomiyle değil, silahlanma yarışındaki ivmeyle de ölçülüyor;

Bu sabah elime ulaşan saygın bir düşünce kuruluşunun raporu da, gezegenin nereye doğru savrulduğunu rakamların soğuk yüzüyle anlatıyordu…

Bu muteber uluslararası düşünce kuruluşunun yayımladığı rapor Dünya’da artan askeri harcamaları ele alıyordu…

Sayısal verilere boğulmuş bu analizde, 2024 yılında 2 bin 718 milyar dolara ulaşarak 2023 yılına göre %9,4'lük reel bir artış gösteren Dünya askeri harcamalarında soğuk savaşın sona ermesinden bu yana yıllık bazda en yüksek artışı kaydettiği yazıyordu.

Raporda iki bölge özellikle dikkat çekiyordu: Avrupa ve Orta Doğu

Yani 20. yüzyılın ortalarından bu yana İsrail'in savaşa tutuşmasıyla büyüyen ateş çemberi bölgeye acı, kan ve kaostan başka bir şey getirmezken bir de sistemi silah baronlarının ekmeğine yağ sürer hale getirmişti…

Anlaşılan o ki yirminci yüzyılın ortasında tutuşturulan savaş kıvılcımı, Orta Doğu’yu yıllar içinde kana bulanmış bir haritaya dönüştürürken, bu yangının alevinde yalnızca mazlumların yürekleri değil, silah tüccarlarının kasaları da ısınıyor…

Raporda en çok askeri harcama yapan ilk beş ülkenin ise sırasıyla ABD, Çin, Rusya, Almanya ve Hindistan olduğu görülüyordu

Toplam bin 635 milyar dolarlık harcamayla küresel toplamın %60'ını oluşturan bu beş ülkenin takip ettiği strateji, realist politikanın bir tezahürü olarak değerlendirilebilir…

Bu kapsamda Orta Doğu için ayrı bir parantez açmakta fayda var…

Farklı rakiplerin çoklu çatışmalarıyla 20. yüzyılın ortalarından bu yana dünyanın en istikrarsız bölgesi olan mezkûr bölgede bilhassa bir ülke son dönmede hız kazandırdığı askeri harcamalarıyla dikkat çekiyor…

Bu ülke, ne Orta Doğu’da birden fazla ülkede cephe açarak Arz-ı Mev'ud nosyonu üzerinden bölgeyi kan gölüne çeviren İsrail;

Ne de direniş ekseni söylemiyle Şii milis yapılanmalar üzerinden komşu ülkeleri konsolide etme gayreti içerisinde olan İran…

Raporda, bölgedeki en büyük askeri harcamayı Suudi Arabistan'ın yaptığı; bölgedeki etkinliğini sürdürmesine rağmen İran'ın askeri harcamalarının ise düştüğü belirtiliyor.

Yine aynı analizde İsrail'in askeri harcamalarında en yüksek artışlardan birini gerçekleştirdiğinin altı çiziliyor…

Fakat asıl mesele kimin askeri harcamalarda musluğu açtığı değil;

Harcamaların nereye yoğunlaştığı olsa gerek…

Orta Doğu'daki jeopolitik gerilimler artarken, bölge hem doğrudan hem de vekaleten yürütülen çatışmalar için bir savaş alanı haline geldi.

İran bölgesel milisleri desteklerken, İsrail Hamas ve Hizbullah'ın artan tehditleriyle karşı karşıya.

ABD ise bir yandan ittifaklarını güçlendirmeye devam ederken bir yandan da Yemen'deki Husi isyancılara karşı saldırılar düzenliyor.

Özellikle İsrail ve Suudi Arabistan'ın askeri harcamalarındaki keskin artış, her iki ülkenin de giderek Amerikan silahlarının başlıca müşterileri haline gelmesiyle birlikte, bölgesel savunma önceliklerinde önemli bir değişime işaret ediyor.

Tahmini 80.3 milyar dolara yükselen askeri harcamalarıyla Suudi Arabistan 2024 yılında Orta Doğu'nun en büyük, dünyanın ise yedinci büyük askeri harcama yapan ülkesi oldu.

İran’ın Yemen’deki gücünü kırılması noktasında ABD ile işbirliği içerisinde olan petrol zengini krallık 2015'ten bu yana savunma harcamalarını büyük ölçüde Yemen'deki Husi isyancılara karşı yürüttüğü askeri müdahale sebebiyle artırdı.

Bunun yanı sıra silah modernizasyonu ve ABD ile yaptığı son silah anlaşmaları sayesinde askeri harcamaları önemli ölçüde artıran Suudi Arabistan’ın artan askeri harcamaları, sadece bölgesel güvenlik kaygılarının değil, aynı zamanda küresel güç denkleminde görünür olma arzusunun da bir yansıması…

Yemen’deki yangından İran’a uzanan gölgedeki tehditler, Riyad’ın bütçesini silaha, güvenliğe ve caydırıcılığa yöneltirken; bu süreç, aynı zamanda tahtın istikrarını koruma ve Vizyon 2030’un askeri ayağını inşa etme çabasının da bir parçası olarak değerlendirilebilir.

Yemen durulmayacak,

Suriye’de İsrail bir müddet Dürzi kimliğini suiistimal edecek,

Anlaşılan Orta Doğu daha çok su kaldıracak…