‘Siyonizm'e içeriden bir başkaldırı: Neturei Karta'nın sessiz isyanı
- GİRİŞ13.07.2025 09:17
- GÜNCELLEME14.07.2025 15:41
2014 yılına ait bir gazete kupürü dikkatimi çekti…
Başlık şöyleydi:
“İsrailli Neturei Karta üyesi İran için casusluk yaptığı gerekçesiyle mahkûm edildi”
Her ne kadar geçmiş tarihli bir haber olsa da devamını büyük bir iştahla okumaya koyuldum;
Aynen şu ifadelere yer veriyordu:
“Siyonizm karşıtı Haredi Ortodoks Neturei Karta tarikatının bir üyesi, İran için casusluk yaptığı gerekçesiyle 4,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı”
*
Neturei Karta…
Sâmî dil ailesinin Kuzeybatı grubuna intisap eden Aramice dilinde bir tamlama…
‘Şehrin Muhafızları’ anlamına gelen bu kavram aynı zamanda Siyonizm karşıtı bir Ortodoks Yahudi oluşumuna da adını veriyor…
1930'larda Haham Amram Blau tarafından kurulan Neturei Karta, ‘Mesih’ geri dönene kadar herhangi bir Yahudi devletinin var olmaması gerektiğine inanmakta…
Bu kapsamda Siyonizm'e ve İsrail Devleti'nin varlığına karşı çıkan söz konusu ultra-Ortodoks Yahudi hareketi İsrail karşıtı eylemlere ve Gazze katliamı protestolarına verdiği desteklerle ön plana çıkıyor.
Dünya çapında Filistin yanlısı mitinglere katılarak görüşlerini çeşitli medya kanallarında dile getirmekten çekinmeyen bu grup Tel Aviv’in başını daha da ağrıtacak gibi görünüyor.
Nitekim Mart 2012'de El Cezire'ye verdiği bir röportajda Siyonizm'i “Yahudi halkına yasak olan bir toprak parçasını elde etmek için ortaya atılan materyalist milliyetçi bir düşünce” olarak tanımlayan Neturei Karta organizasyonunun sözcüsü Yisroel Dovid Weiss’in vizesi geçtiğimiz günlerde iptal edilerek İsrail'e girişi süresiz yasaklanmıştı.
Yaşanan gelişme Siyonizm karşıtı Haham Yisroel Dovid Weiss'in Brezilya'nın ev sahipliğinde, Rio de Janeiro kentinde 17’incisi düzenlenen BRICS Liderler Zirvesi'nde İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile fotoğraf çektirmesi üzerine yaşandı.
Öyle ki konuya ilişkin açıklamada bulunan İsrail İçişleri Bakanı Moshe Arbel’in "İsrail'e karşı hareket eden ve düşmanlarıyla özdeşleşen hiç kimsenin ülkeye girişine izin vermeyeceğim" diyerek oluşumu dolaylı yolla hedef aldığı bile görüldü.
Peki Neturei Karta, muhalif kimliğini söylem üzerinden inşa etmeye devam edecek mi yoksa Tel Aviv yönetimini daha zorlu bir süreç mi bekliyor?
*
Söylemde aktif ve görünürler;
Örneğin, 7 Ekim 2023'te başlayan İsrail-Hamas Savaşı'nda katliama tepki olarak Filistin yanlılarıyla birlikte ellerinde Filistin bayrakları taşıyarak üzerinde İngilizce ve Arapça “Tevrat Filistin topraklarının Filistin egemenliğine geri verilmesini talep ediyor”, “‘İsrail Devleti dünya Yahudilerini temsil etmiyor” yazılı dövizlerle yürürken "Yahudiliğe evet. Siyonizm’e hayır. İsrail devleti ortadan kalkmalı" diyorlar…
Ya da;
2 Ağustos 2024’de İsrail’in Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye'yi hedef alan suikastı üzerine açıklamada bulunan Neturei Karta, Haniye suikastından “Siyonist İsrail rejimini” sorumlu tutmuş ve Haniye'nin ailesine başsağlığı dileklerini ilettiği açıklamasında yaşananların nedeninin “Siyonizmin varlığı” olduğunu belirtmişti...
Fakat bu söylemler Tel Aviv yönetimini tehlikeye atma potansiyeline sahip değil.
Bununla beraber yine de ülkede tüm projeksiyon bu birkaç bin kişiden oluşan Neturei Karta topluluğunun üzerinde…
Çünkü Neturei Karta’nın varlığı, İsrail siyasetinde sadece bir aykırılık değil, aynı zamanda derin bir ideolojik fay hattının da göstergesi.
Sayıca az olmalarına rağmen temsil ettikleri fikir, Tel Aviv’in kurucu paradigmasına doğrudan bir itiraz barındırıyor
Her ne kadar devlet mekanizması tarafından marjinalize edilmeye çalışılsa da Neturei Karta, varlığıyla İsrail’in sadece sınırlarını değil, tanımını da tartışmaya açıyor.
Ve belki de Tel Aviv için asıl tehdit burada başlıyor…
Yorumlar7