İsrail küçük; ama kolları oldukça uzun bir ülke. Bu kollar zaman zaman kendi sınırlarından çok uzaklara da uzanabiliyor, uzanılan yerlere zarar verebiliyor.

Bu kollar son yıllarda askerî operasyonlar olarak çeşitli yerlere ulaşmış bulunuyorlar. 2007 yılının eylül ayında bu kollar Suriye'nin bizim sınırlarımıza yakın El Kibar bölgesindeki bir tesise kadar uzanarak tesisi havadan bombardımanla imha etmişti. İsrail bu tesisin Suriye'nin Kuzey Kore ile birlikte inşa etmekte olduğu bir nükleer reaktör tesisi olduğunu iddia etmiş, Suriye ise bunun doğru olmadığını, tesisin bir zirai araştırma istasyonu olduğunu söylemişti. Hatırlanacağı gibi, İsrail uçakları bu operasyon sırasında bizim Hatay bölgesine bir de fazla yakıt tankı bırakmış, bu tank da daha sonra bulunmuştu...

Uzun kollar geçen yılın haziran ayında bu defa büyük çaplı bir hava tatbikatı şeklinde kendilerini göstermişti. Bu tatbikatta İsrail hava kuvvetlerine ait 100 kadar savaş uçağı, tanker uçağı ve helikopterler Akdeniz üzerinde ve Yunanistan hava sahası üzerinde İran'a yapılması planlanan hava saldırısının provasını yapmışlardı. Tatbikatta menzil yaklaşık 1.500 kilometreydi ve bu da İsrail'den İran'ın nükleer tesislerine olan uzaklık kadardı.

İsrail genelkurmayı tatbikatı doğrulamış, açıklamasını da 'İsrail hava kuvvetleri İsrail'in karşı karşıya olduğu tehditlere karşı koymak amacıyla düzenli olarak bu tür tatbikatları yapmaktadır.' şeklinde yapmıştı.

Bu anlattıklarım son yıllarda ortaya çıkan uzun kol harekatlarının bazıları. Daha önceleri mesela bir de Irak'ın Osirak adlı nükleer tesisine yapılan harekat var. 1981 yılında yapılan ve adı 'Opera Harekatı' olan bu hava saldırısında İsrail savaş uçakları söz konusu tesisi yerle bir etmişti.

Bugünlerde İsrail'in yine bir uzun kol harekatı söz konusu. Bu defa kol büyük bir ihtimalle Sudan'a kadar uzanmış bulunuyor.

Önce Amerikan CBS, sonra The New York Times ve daha sonra başkaları tarafından ortaya atılan haberlere göre, kimlikleri tespit edilemeyen savaş uçakları Sudan içlerinde Mısır sınırlarına yakın bir bölgede hareket halinde olan bir kamyon konvoyuna iki defa saldırı düzenleyerek konvoyu ve içindekileri imha etmiş.

Haberlere göre, bu harekat İsrail'in geçen ocak ayında Gazze'de icra etmekte olduğu 'Dökme Kurşun Harekatı' sırasında yapılmış; ancak dünya bundan yeni haberdar olmuş bulunuyor. Bunun sebebi de tam belli değil; ancak ortaya çıktığı için Sudanlı yetkililer de artık harekatın yapılmış olduğunu kabul ediyor. Nitekim, çeşitli gazetelerde Sudanlı yetkililerin bu konuda demeçleri ve harekatın ayrıntıları da yer alıyor.

Sudanlı yetkililer önceleri harekatı Amerika'nın yaptığını söylerlerken artık bundan vazgeçerek şimdilerde harekatın büyük ihtimalle İsrail'in eseri olduğunu iddia ediyor. İsrail ise bu konuda her zaman yaptığı gibi suskunluğunu koruyor; harekatı ne doğruluyor, ne de yalanlıyor. Ancak Başbakan Ehud Olmert, Herzliya'da birkaç gün önce yapılan bir konferans sırasında harekat haberleri ile ilgili olarak '..İsrail'in dünyada ulaşamadığı hiçbir yer yoktur. Terörist altyapıya karşı biz her yerde harekat yaparız. Yakında, uzakta caydırıcılığımızı artıracak her yerde yaparız. Çeşitli olaylarda bu kuzeyde de, güneyde de gerçektir. Burada ayrıntılara girmenin lüzumu yoktur. Herkes hayal gücünü kullanabilir. Bilmeleri gerekenler İsrail'in harekat yapamayacak bir yer olmadığını bilirler. Böyle bir yer yoktur.' şeklinde konuşarak açıkça olmasa bile harekatın kendileri tarafından yapıldığını güçlü bir şekilde ima etmiş oldu.

Bu son Sudan harekatı hakkında muhtemelen başka bir haber ya da bilgi çıkmayacak. İsrail yaptığını resmen kabul etmeyecek; ancak bu tür harekatları her zaman yapabileceğini de hasımlarına bir kere daha hatırlatmış olacak.

İsrail uzun kollarının uzandığı ülkeler de ne yazık ki bu harekatları sineye çekip konuşmayacak, zaaflarını saklamaya çalışacak ve bu arada uzun kollar da beklemede olacak...
 
FİKRET ERTAN - ZAMAN
f.ertan@zaman.com.tr