Takvimler, 13 Kasım 1918 Çarşamba gününü gösteriyor. İstanbul’da Kasım ayı için güzel bir hava var. Gökyüzü güneşli ama, halkın pek de keyifli olduğu söylenemez. Çünkü, Boğaz önlerinde güneş vurdukça parıldayan şeyler, işgal gemilerinin camlarından, bacalarından başka bir şey değil.

Mondros Mütarekesi’nin üzerinden henüz 14 gün geçti. Bir gün önce demirleyen 61 düşman gemisine birkaç gün içinde onlarcası daha eklenecek. Bunların 67’si İngiliz, 22’si Fransız, 10’u İtalyan ve 1 tanesi de Yunan savaş gemisi. Yanlarında pek çok yardımcı gemi, bordalarında binlerce silah ve on binlerce işgal askeri getirmişler.

İstanbul’un Türk ve Müslüman ahalisi için bundan daha karanlık bir gün olamaz. Yüzlerce yıllık ihtişamlı bir tarihin adeta son gününü yaşıyorlar. Evlerin perdeleri çekilmiş, dükkanların kepenkleri kapalı, kahveler tenha, cami cemaatlerine bile yılgın bir sessizlik var.

Şehrin her yanına ağır bir kasvet ve hüzün hâkim. Bir yer hariç: Beyoğlu veya Cadde-i Kebir… Şehrin her yerinden Rumlar ve diğer azınlıklar buraya akın etmiş, cadde boyunca Rumlara ait dükkanlar ve kiliseler Yunan bayrakları ile donatılmış. Yer yer İngiliz, Fransız ve İtalyan bayrakları da göze çarpıyor.

Önce Pera tarafından bando mızıkanın sesi duyuluyor, sonra işgal ordusu beliriyor. Kalabalıkta muazzam bir coşku, yer gök “zito” çığlıkları ile yıkılıyor. İşgal kuvvetleri komutanı Henry Maitland Wilson, iki seyisin çektiği atının sırtında gururla kalabalığı selamlıyor.

13 Kasım’da şehri işgal eden ilk güç 3.626 askerden oluşuyor. Bu askerlerin 2.000 kadarı Beyoğlu civarına yerleştirilirken kalanı diğer semtlere gönderiliyor. Komutan Wilson da işgal karargahı olarak Beyoğlu’nu, bugünkü Oda Kule’nin karşısına düşen İngiliz Kız Lisesini seçiyor.

Bundan sonraki beş yıl İstanbul’un en karanlık dönemidir. İşgal askerlerinin sayısı zaman içinde 50 bine çıkar. Halkın işgalcilerden gördüğü zulmün haddi hesabı yoktur. Boğaz’ın iki yakası arasında seyahat vizeye tabi tutulur. İşgalciler özel mülklere bile canlarının istediği gibi girip çıkarlar, istedikleri yerlere el koyarlar. Rum kiliseleri Yunan ordusunun gönderdiği silahlarla cephaneliğe çevrilir, yerli Rumlar Müslüman komşularına her türlü hakareti ve zulmü yapmaktadır. Günler geçtikçe işgalin şiddeti artacak, vatanseverler için her gün Beyazıt Meydanı'nda darağaçları kurulacaktır. İşgalciler ve azınlıklar, bin yıllık bir kinle intikam almak peşindedir. Müslüman Türkler, artık bu şehrin sahipleri değil, köleleridir.

İstanbul’un tarihindeki bu karanlık sayfa ancak 6 Ekim 1923 tarihinde, Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu şehri teslim alınca kapanır. Türk ordusunun İstanbul’u geri alışı Beyoğlu’nda şenliklere kutlanır. Bu sefer Altıncı Daire (şimdiki Beyoğlu Belediyesi), tüm Cadde-i Kebir ve Taksim Kışlası dolayları Türk bayrakları ile bezenmiştir. Halk, gözyaşları içinde yeniden kazandığı “hürriyet ve istiklali” kutlamaktadır. İşgalin sembolü olan Beyoğlu, şimdi kurtuluşun sembolüne dönüşmüştür.

Bunun için Cumhuriyetin ilanından sonra, 1927 yılında caddenin adı İstiklal Caddesi olarak değiştirilir.  İstiklal artık sadece bir cadde değildir, milletin hürriyetini ve bağımsızlığını da temsil etmektedir.

İstiklal Caddesindeki alçak saldırının işgalden tam 104 yıl sonra, yine bir 13 Kasım gününe denk gelmesi çok manidar. Terörün siyasi hedefinin Türkiye’nin istiklali olduğunu biliyoruz. Terörün arkasındaki güçlerin yüz yıl önce ülkemizi işgal eden emperyalistler olduğunu da biliyoruz. İçişleri Bakanı’nın söylediği gibi: Mesajınızı aldık. Ve biz de size yüz yıl önceki gibi, unutamayacağınız bir cevap hazırlıyoruz.

AYDINLIK