Azerbaycan Rusya ilişkileri hiç olmadığı kadar gergin. Olayların fitili Rus özel polisi OMON’un geçtiğimiz cuma günü Yekaterinburg’ta yaptığı bir operasyonla çekildi.

Operasyonun hedefinde Rusya’nın “mafya” olduğunu iddia ettiği Seferov ailesi vardı. Tutuklanan 50 kişinin arasında Azerbaycan asıllı Rus vatandaşı olan 6 kişi de bulunuyordu. Ancak Seferov soyadı taşıyan iki kardeşin operasyon sırasında yaşamını yitirdiği bildirildi.

Rus polisinin iddiasına göre adamlardan biri baskın sırasında kalp krizi geçirmiş, diğeri ise göz altında iken ölmüştü. İkinci ölüm için soruşturma devam ediyordu.

Ancak cenazeler Bakü’ye vardığında, anlatılan hikâyenin gerçeği yansıtmadığı anlaşıldı. Her iki cenazede de çok ağır işkence izleri vardı. Azerbaycan Başsavcılığı, Seferov kardeşlerin işkence ile öldürüldüğünü duyurdu ve soruşturma başlattı.

Zaten cenazelerin havalimanından alınmasından itibaren Azerbaycan’da bir öfke seli oluşmuştu. Azerbaycan kamuoyu, bir anda Rusya karşıtı bir havaya büründü.

Hükümet, Rusya tarafından organize edilen tüm kültürel faaliyetleri durdurduğunu açıkladı. Azerbaycan polisi, Rusya’nın devlet yayın organı Sputnik’in Bakü’deki bürosuna operasyon düzenlendi, gazeteciler tutuklandı. Ertesi gün bir operasyon da Azerbaycan’da yaşayan bir grup Rus vatandaşına yapıldı. 8 Rus, internet dolandırıcılığı ve uyuşturucu madde kaçakçılığı suçlaması ile tutuklandı.

Pazartesi günü Rusya’dan başka bir operasyon haberi daha geldi. Rusya’daki Azerbaycan diasporasının lideri olarak bilinen Azerbaycan Ural Derneği Başkanı Şahin Şehlinski gözaltına alındı. Şu saat itibarı ile Rusya’da yaşayan Azerbaycanlılara yönelik operasyonlar, tutuklamalar devam ediyor.

Azerbaycan’daki durum da pek farklı değil. Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Rusya’ya resmi olarak nota verdi. Geçtiğimiz aralık ayında düşürülen Azerbaycan Havayollarına ait uçağa dair yeni ses kayıtları yayınlandı.

İlk birkaç gün sessizliğini koruyan Rusya da Azerbaycan’a nota verdi, Rus dışişleri “diplomatlarımız tutuklanan vatandaşlarımızla görüştürülmüyor, kaygılıyız” dedi.

Bunlar, Azerbaycan-Rusya arasındaki yakın ilişkileri bilenler için gerçekten çok tuhaf gelişmeler. İki dost ülkenin bu denli yüksek bir hızla düşman hale gelmesi çok şaşırtıcı. Rusya’nın daha önce de Azerbaycan vatandaşlarına yönelik suçları olmuştu. Ancak hiçbir olayda Azerbaycan bu denli yüksek tepki vermemişti, uçak düşürüldüğüne bile Azerbaycan son derece temkinliydi. Şimdi akıllardaki soru şu: Rusya’nın öldürdüğü kişilerin diğerlerinden farkı neydi ki devletler arası ilişkileri krize sokacak denli yüksek bir tepki ile karşılandı?

Öte yandan iki küçük detay işin başka boyutlarının olduğuna dair ipucu veriyor. Birincisi, Rus polisinin Seferovları öldürdüğü operasyonun sebebi olarak 24 yıl önce işlenmiş bir cinayeti göstermesi. Üzerinden 24 yıl geçmiş bir suç için bu nasıl bir adalet iştahıdır anlamak güç. Belli ki asıl konu bu değil.

Diğer detay ise Rusya’dan gelen bir açıklamada gizli. Rus Dışişleri Bakanlığı, Azerbaycan ile aradaki gerilimde suçu Ukrayna’ya attı, “Ukrayna aramızı bozmaya çalışıyor” dedi. İnsan ister istemez “konunun Ukrayna ile ne ilgisi olabilir?” diye soruyor.

Belli ki Rusya-Azerbaycan gerilimi, bizim bilmediğimiz bazı başka boyutlara sahip. Bakalım işler sonunda hangi noktaya varacak.

Gaffar Yakınca / Diriliş Postası