Cuma günü öğlenden sonra hazırlıkları yapıp saat 16:00'da yağmurlu bir İstanbul gününde Taksim'in yolunu tuttum. Saat 19:00'da Taksim'den başlayan ve en fazla 2 saat sürmesini beklediğimiz yolculuğumuz yoğun trafik nedeniyle gece 00:30'da otelin kapısından girmemizle son buldu.

'Zirvenin yağıldığı yere varmak için 'karsız ama çileli bir Kartepe yolculuğu' yapsak da sektöre ilişkin kazanımlarımız zorluklara katlanmamıza değdi. Perakendede organize yerel marketlerin dünya devleri karşısındaki Don Kişotluğuna şahit olduk... 

Peki zirvede neler konuşuldu? İşte cevabı

Türkiye Perakendeciler Federasyonu himayesinde perakende sektörü dergisi Retail News'in işbirliği ile 17-18 Aralık tarihlerinde Kartepe Greenpark Otel'de düzenlediği Perakende Zirvesi ilginç sunumlara sahne oldu.

Her biri kendi alanında uzman konuklar Türkiye'de perakende sektörünü masaya yatırdı. Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı'nın yanı sıra toplantıya çok sayıda bürokrat da katıldı.

TPF Başkanı Selamet Aygün, konuşmasında toptan et fiyatlarında KDV'nin yüzde 1'e indirilmesini olumlu karşıladıklarını belirtirken perakendede yüzde 8 kalmasını eleştirdi. Tüketicinin ucuz et yemesinin ancak perakendede KDV'nin yüzde 1'e inmesi ile mümkün olduğunu söyledi...

Perakende yasasının çıkmamasını da eleştiren Aygün, yerel zincirler olarak Carrefour, Real, Metro gibi dünya devleri ile rekabet ettiklerini hatırlatarak yasanın bir an önce gerekli düzenlemelerle çıkarılmasını istedi.

Adese, Pehlivanoğlu, Çağdaş, KİM, Mopaş, Yunus, Uyum, Çağrı, Akyurt gibi perakende market zincirinin temsilcilerinin yoğun katılımıyla gerçekleştirilen zirvede Kartepe'deki Greenpark Otel tam anlamıyla tıklım tıklımdı. Açılışta konuşan Bakan Hayati Yazıcı sektörün büyüklüğüne dikkat çekti.

Cirodaki başarısına övgüler yağdırdı 2014'te 250 milyar dolar ciro beklendiğini açıkladı. Perakende için eylem planı hazırlıklarının sürdüğünden bahsetti. Konuşması sonrası basın ile bir araya gelen Yazıcı'ya perakendede etteki KDV oranının düşürülüp düşürülmeyeceği soruldu.

Yazıcı perakendecilerin beklediği müjdeyi vermedi sadece çalışmaların yapıldığına dair bilgilendirdi. Hal Yasası ile ilgili de soruları yanıtlayan yazıcı yüzde 25'lik kayıtdışı oranının yasayla kayıt altına alınması sonrası tüketicilere de yansıyacağından bahsetti.

Perakende çalıştayının ilk oturumundan itibaren sektörün sorunları masaya yatırıldı. Konuşmaların büyük kısmında organize perakendenin dünya devi hiper marketlerle mücadelesindeki sıkıntılara değinilirken, rekabet edebilme özelliklerine de övgüler sıralandı.

Perakende Yasası ile ilgili sıkıntılar dile getirildi. Katılımlı gerçekleşen çalıştayda yerel market zincirlerinin yasaya ilişkin umutlarının tükendiği gözlendi. Yasanın uzun zamandır bakanlıktan bakanlığa, bakandan bakana devrolması artık sektör temsilcilerinin canına tak ettiği ortaya çıktı.

Türkiye'deki uluslararası zincirlerin rekabeti çok zorladığı ifade edildi. Teşviklerin olmaması, KOBİ kapsamında sayılmamaları nedeniyle yaşanan bir takım sıkıntıların da çözümü istendi. Sektöre devlet desteğinin şart olduğu öne sürüldü.

Sektörün sorunları bir bir masaya yatırılırken marketlerin açılmasının özellikle büyük şehirlerde kentleşme düzenine sekte vurduğu ve trafik ve park problemlerine neden olduğu belirtildi.

Ayrıca mahalle aralarına kadar giren müşteri servislerinin de ayrı bir külfet getirdiği bunun da çözülmesi gerektiği ifade edildi. Türkiye'de bir ''market enflasyonu' yaşandığına değinildi, alışveriş merkezlerinin neredeyse yanyana açılmasına dikkat çekildi.

Alışveriş merkezlerinin açılmasının izne bağlı olması ve herkesin istediği yer market açmasının engellenmesi istendi. AVM'lerin ve hipermarketlerin şehir dışına çıkarılmasının aciliyet arz ettiği ısrarla vurgulandı.

Konuşulanlar arasında yaklaşık 600 bin kişiyi ilgilendiren bir konu daha vardı ki o da düzensiz çalışma saatleriydi. Çalışma saatlerinin düşürülmesi de talep edildi.

Sabah 10 Akşam 10 arası çalışan personelin veriminin düşeceği ifade edildi. Uzun zamandır tartışılan Pazar günlerinin tatil olması fikrinin de herkes tarafından benimsenmesi gerektiği ve yurtdışındaki perakende sektörünün çalışma sistemlerinin daha faydalı olacağı ifade edildi.

Eğitim konusu da bir başka başlık olarak tartışıldı. Sektörün yetişmiş elemana ihtiyacı olduğu, bu konuda iş garantili kurslar düzenlendiği, üniversitelerle işbirliği yapıldığı aktarılsa da sektör için yeterli olmadığı sonucuna varıldı. Üniversitelerde perakende bölümü açılması da talepler arasındaydı.

Marjinal çıkışlar da vardı sektörün önünün ve ufkunun açılması için yalnız personelin değil 'patronların da eğitilmesi'nin şart olduğuna vurgu yapıldı.

Perakende yasasında yerli ürünü destekleyen ve aynı zamanda da tüketiciyi koruyan bir yasa olması istenildi. Organize perakendede yerli marketlerin yerli ürün satmaları gerektiğinin altı çizilirken ithal ürün satışına 'dur' denilmesi gerektiği de kaydedildi.

Zirvede bir diğer ilginç eleştiri de organize perakendenin erkek egemen olması idi. Bir kadın katılımcı sektörde kadınların da teşvik edilmesini ve yol gösterilmesini istedi.

Zirvede sektörün oyuncularının kendilerini değerlendirirken 'Geliştirmek, güçlendirmek, rekabet edebilirlik, kalıcı rekabet, sürdürülebilir büyüme ve marka olma'ya yönelik alanlarda kendilerini değerlendirmeye tabi tutmaları tavsiye edildi.

Zirvenin en vurucu özeleştirisi 'mağazaların tek bakış açısının fiyat olması ve '1 kuruş ucuza satabilir miyim?' düşüncesine hakim olunması eleştirisiydi.

Kısacası yerel market zincirlerinin geleneksel hale getirdiği zirveden çok önemli sonuçlar çıktı. Yerel market zincileri dünya devleri hipermarketlere meydan okuyacak kadar cesurdu.

İstihdama büyük katkıları olan, ciroları ile iştah kabartan sektör özverileri karşısında çıkması yılan hikayesine dönen Perakende Yasası'nın artık çıkmasını istedi. Yasa 3 Bakan değiştirdi hala sonuçlanmadı...  Şimdi de Bakan Yazıcı'nın önünde...

Yerli üreticinin desteklenmesi, yeni istihdamların ortaya çıkması yerel zincirlere uzanacak bir elle mümkün...

Hakan GÖKSEL - Haber 7
Twitter: hakan_goksel
hakan.goksel@haber7.com