Türk donanmasının Fransa’da kışlaması ve Nice'in alınması (1543 - 44 kışı)

....

  • GİRİŞ05.12.2020 11:06
  • GÜNCELLEME05.12.2020 12:36

1. François'in annesi Louise de Savoieparmağından çıkardığı hânedan yadigârı yüzüğüne son kez baktıktan sonra yaşlı gözlerle mektubun içine koydu.

 

 

Son cümlesi, "Sultân'ı Cihân'dan inâyet ola biz dâhi Sahib-i Kırân-ı Zamân olan Padişah Hazretlerinin bende-i ihsân-ı olalım" diye biten mektup, Cihân Hükümdarı olan Türk Hâkân'ı Kânûnî Sultân Süleyman'a gidiyordu.

Fransa Kralı 1.François, bütün Avrupa’yı avucuna alan İspanya Kralı Charles-Quint'e Pavia Meydan Muharebesinde esir düşmüş, kapatıldığı Madrid'deki zindandan"Madam, şeref dâhil her şey kaybedildi" diye annesine yazdığı mektubu üzerine harekete geçilmişti.

 

 

Bu şerefi savunmayı Türk Hâkân'ı üzerine aldı. Ispanya'da I.Carlos, Almanya'da Şarlken diye anılan Charles-Quint'e yazdığı mektupla Fransa Kralını esaretten kurtardı yetmedi Avrupa Hükümdarı Charles-Quint'ı yıllarca süren mücâdelede defalarca hezimete uğrattı olmadı, ayrıca denizden haddini bildirmek üzere Kaptan-ı Deryâ Barbaros Hayrettin Paşa'yı Fransa'ya gönderdi.

Barbaros, 28 Mayıs 1943'te yanında Fransız Büyükelçisi ve aynı zamanda bir denizci olan Baron de la Garde (Kaptan Poulin) olduğu halde 154 adet gemiden oluşan donanmayla İstanbul'dan hareket etti. 

Bugün olduğu gibi, sağa - sola yalakalık yaparak kaypak bir siyâset izleyen Fransa ve onun kralı I.François Divân'da sevilmezdi, ancak Fransa üzerinden Avrupa'ya ders vermek gerekiyordu.

Donanma 20 Haziran'da İtalya ile Sicilya arasındaki en dar yeri 3 bin 200 metre olan Messina boğazına girdi. Türklerin geldiğini gören Sicilya tarafındaki Messina ile İtalya tarafında bulunan Reggio şehirleri tek top, tek mermi atmadan teslim oldular. Barbaros bütün kaleleri ve müstahkem mevzileri temeline kadar söktürdükten sonra İtalya'nın batı kıyılarını kuzeye doğru takip ederek Napoli ile Roma arasında Gaeta Kalesi önüne demir attı.

Gaeta'yı savunan İspanyol komutan Don Diego'nun sert fakat çaresiz direnişi, aynı sertlikle karşılık görünce uzun sürmedi. Barbaros sadece üç şehit vererek şehri teslim aldı kuzeye doğru yoluna devam etti. 

Roma'ya 18 km. mesafedeki Roma'nın banliyösü ve limanı Ostia önlerine gelinince, İtalya ve Avrupa'da heyecan dalgası zirve yaptı. Roma ve çevresinden yüzbinlerce bölge insanı "Barbaros geliyooorr" diyerek kuzeye doğru göçe başladı.

Hayrettin Paşa, Hun İmparatoru Atilla'nın o dönemde veba hastalığı çok yaygın olduğu için kapısından döndüğü Roma'ya girerek bütün Avrupa’ya bir gözdağı vermek istiyordu ancak Fransız Elçisi Kaptan Poulin, Barbaros'un ayaklarına kapanarak eğer Roma'ya girilirseHristiyan dünyası ve Papa'nın, kralları I.François'i afaroz edeceğini dolayısıyla fayda yerine zarar verileceğini söylemesi, amirallerininde Divân-ı Hûmâyundan böyle bir emir almadıklarını ve Roma'ya girmenin seferin hedefine zıt olduğunu söylemeleri üzerine Barbaros Roma'ya girmekten vazgeçmiş akabinde Papa'ya ait Latium (Lazio) kıyılarından ayrılmıştır.

Sardunya ile Korsika adalarının arasından geçen Barbaros, Fransa'nın liman şehri Toulon'a geldi. Bir kaç gün sonrada daha batıda bulunan Marsilya'ya geçti.

Marsilya limanındakiFransız savaş gemileri direklerine Türk Bayrakları çekerek Barbaros'u selâmladılar. Bütün bölge halkı Türkleri görmek için limana yığılmıştı.21 Temmuz günü Limanda Barbaros Hayrettin Paşa'yı, Fransa deniz kuvvetleri komutanı ve aynı zamanda Enghien Dukası olan Prens Amiral François de Bourbon yanında Provence genel valisi Baron Grignan ve pek çok Fransız asilzâdesi A Protokolü kurallarına göre karşıladılar.

Barbaros Marsilya'da 16 gün kaldıktan sonra, 50 kadar Fransız gemisininde katıldığı donanmasıyla Antibes'e (ressam Picasso'nun şehri) uğradıktan sonra Monaco'ya 21 km. mesafede bulunan Nice önlerine geldi.

Amacı o güne kadar İspanyollarda olan Nice şehrini alıp Fransa'ya vermek ve Charles-Quint'ı sıkıştırmaktı. Donanmaya bombardıman talimatı verdi.

Savaşın en şiddetli anında Fransız gemileri ateşi kesti. Nedeni soruldu barutları bitmişti. Barbaros çok kızdı Prens Bourbon'u amiral gemisine çağırdı ağır hakaretler ettikten sonra kovdu. Çünkü Fransızlar, barut fıçısı yerine şarap fıçıları yüklemişlerdi. İş yine başa düşmüştü.

Fazla oyalanmadan top bataryalarıyla destekli askerlerini karaya çıkardı. Şehrin etrafına hendekler kazıp tabyalar yapıldı. Hem denizden, hem karadan dövülen şehir fazla direnemedi 20 ağustosta teslim oldu.

Barbaros, Nice'i Fransızlara teslim ederek şehirden ayrıldı. Ancak teslim olan şehir uluslararası savaş kurallarına göre yağmalanamazdı. Fransızlar öyle yapmadışehri talan ettiler, ardından yaktılar ve bunuda şehri çoktan terketmiş olan Türklerin üstüne atmaya kalktılar.

Prens Bourbon'un amcası ve şu anda Nice'de kendi adına mahalle olan Vieille-Ville Markisi kaleme aldığı hatıralarında şöyle demektedir. "Nice şehri teslim şartlarına aykırı olarak yağmalandı sonrayakıldı ve bu olay Türklere yüklenmek istendi. Hâlbuki yağma başlamadan önce bütün Türkler çoktan uzaklaşmışlardı."

Hayrettin Paşa anlaşma gereği kışı geçireceği Toulon'a geldi demirledi.

Türk askeri burada kalacağı için şehir ona göre dizayn edildi. Bütün resmi binalarına Türk bayrağı çekildi.1544 Nisan'ına kadar şehirde 5 vakit ezan okundu. Şehir ve civar halk o yıl vergilerini Türk memurlarına ödediler.

İkinci bir Preveze yaşamak istemeyen düşman donanması ortalıkta gözükmedi ve Fransızlarlaanlaşma yapmak zorunda kaldılar. 

Barbaros dönüşe geçtiğinde Toulon Belediye Sarayına Fransız bir şâirin şiiri tablo olarak asıldı. Şâir son iki mısraında şunu söylüyordu:

C'est Barberousse et son armèe 

Venant nous secourir trèstous.

"Bu gördüğünüz, hepimizin imdadına gelmiş olan Barbaros ve ordusudur."

Barbaros Hayrettin Paşa nihayet İstanbul'a dönmüştü. 16 bin esirle İstanbul'a girişide muhteşem oldu yüz bine yakın halk Barbaros'u alkışlamak için sahilleri doldurmuştu. 80 yaşına yaklaşan paşa bir daha sefere çıkmadı. İki yıl sonrada İstanbul'da vefât etti. Mekânı Cennet olsun.

YENİ AKİT GAZETESİ

Bu yazıya ilk yorum yapan sen ol

Haber7 Mobil Sayfa Banner'ı Kapat