Değerli Okurlarım,

Gelir Vergisi beyanında artık son birkaç güne girmiş bulunuyoruz. Bayram dolayısıyla süre 7 Nisan’a kadar uzatıldı!

Bildiğiniz üzere, vergilendirilecek gelirinizi hesaplarken, her bir kazanç türüne ilişkin olarak mevzuatın izin verdiği giderleri matrahtan düşebiliyorsunuz.

Bununla birlikte, kazanç türüyle doğrudan ilişkisi olmayan ancak kanunun ayrıca indirim hakkı tanıdığı bazı harcamalar da mevcut.

Bu tür harcamaların beyannamede özel bir yeri bulunuyor. Beyan sırasında bunları ayrıca göstererek gelirinizden indirme imkânınız var.

PEKİ, NELERİ GİDER OLARAK DÜŞEBİLİRSİNİZ?

-Çocuğunuzun eğitim masraflarını.

-Kendinizin, eşinizin ve çocuğunuzun sağlık harcamalarını.

-Bireysel sigorta primlerini.

-Kamu kurumları, kamuya yararlı dernekler ve vakıflara yaptığınız bağışları.

Bu indirimlerden yararlanabilmek için belgelendirme çok önemli. Harcamalarınıza ait fatura ve bağış makbuzlarını beyannameye eklemek üzere hazırda tutmanız gerekiyor.

VERGİ MATRAHINDAN İNDİRİLECEK SİGORTA GİDERLERİ

Gelir vergisi beyannamesinde gelirden indirilen “sigorta gideri” derken, hayat ve şahıs sigortası primlerini kast ediyorum. Bu indirimde, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si, şahıs sigortalarının ise tamamı dikkate alınıyor.

Bu arada, "hayat sigortası" terimi, birikimli hayat sigortalarını belirtirken; "şahıs sigortası primleri" ise ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve eğitim gibi farklı kategorilerdeki bireysel sigorta primlerini ifade ediyor.

Tabii bu indirimlerin yapılması ancak belirli sınırlar dâhilinde mümkün olabiliyor. Beyanname üzerinden indirim konusu yapılacak hayat ve şahıs sigorta primlerinin yıllık tutarı beyan edilen gelirin %15’ini aşamıyor.

Bir diğer sınır ise, yıllık brüt asgari ücret tutarı. Bu tutar 2024 yılı için 240.030 Türk lirası.

Söz gelimi beyan ettiğiniz gelir 2 milyon lira olsun. Bu tutarın %15’i; 300 bin lira ediyor. Ancak bu tutar, 2024 yılı için geçerli yıllık brüt asgari ücret tutarının üzerinde olduğundan; beyannameye en fazla 240.030 lira sigorta gideri yazıp, indirim konusu yapabiliyorsunuz.

Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) ödenen katkı payları ise indirim konusu yapılamıyor!

EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI

Beyanname verirken, sigorta giderlerinin dışında, ilgili yılda yaptığınız eğitim ve sağlık harcamalarını da beyan ettiğiniz gelirden indirebilirsiniz.

Üstelik bu harcamalar sadece sizinle sınırlı değil; eşiniz ve küçük çocuklarınız için yaptığınız eğitim ve sağlık harcamalarını da beyannamenize dahil edebilirsiniz.

Ancak unutmayın, bu harcamaları beyan ettiğiniz gelirin en fazla %10’una kadar indirim konusu yapabiliyorsunuz.

İndirimden faydalanabilmek için bazı şartlar var. Gelin, şimdi bunlara birlikte bakalım:

Eğitim ve sağlık harcamasının;

Beyan edilen gelirin %10’unu aşmaması,

Türkiye’de yapılması,

Gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi,

Mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocukları için yapılması.

HANGİ EĞİTİM HARCAMALARI?

Beyanname üzerinde matrahtan indirebileceğiniz eğitim harcamalarını şu şekilde sayabiliriz:

Özel okul, kreş ve dershanelere yapılan ödemeler.

Dil kursu, sürücü kursu gibi eğitim amaçlı kurslara yapılan ödemeler.

Okul servis ücretleri.

Yurt ve pansiyon ücretleri.

Kitap ve kırtasiye harcamaları.

Tek tip okul kıyafetleri için yapılan ödemeler.

İndirilemeyecek giderleri ise şöyle sıralayabiliriz:

Yabancı ülkelerdeki eğitim kurumlarına yapılan ödemeler.

Okullarda verilen ve bedeli ayrı olarak belirlenen yemek hizmetine ilişkin harcamalar.

Okul aile birliği ve okul koruma derneklerine yapılan bağışlar.

Gelir veya kurumlar vergisine tabi olmayan okullara ödenen eğitim ücretleri.

Devlet okullarına ödenen harçlar.

HANGİ SAĞLIK HARCAMALARINI İNDİREBİLİRİZ?

Beyannamede gider olarak gösterebileceğimiz sağlık harcamaları şunlardır:

Tahlil, ameliyat, fizik tedavi, diş tedavisi ve hastane giderleri.

İlaç, sağlık malzemesi, gözlük ve lens alımı için yapılan giderler.

Örneğin; diş tedavisi için veya göz için lazer tedavisi (refraktif cerrahi) nedeniyle yapılan sağlık harcamaları matrahtan indirilebiliyor.

Ancak psikolojik danışmanlık hizmeti için yapılan ödemeler, sağlık harcaması kapsamında kabul edilmiyor.

ÖDEME VE BELGELENDİRME ÇOK ÖNEMLİ

Yapılan sigorta, eğitim ve sağlık harcamalarının beyanname üzerinde indirim konusu yapılması için mutlaka belgelendirilmesi gerekiyor. Sigorta giderleri için sigorta poliçesi ve primlerin ödendiğine dair makbuz veya kredi kartı ekstresini beyannameye eklemeniz lâzım.

Ayrıca sigorta sözleşmesinin Türkiye’de kurulmuş olan ve merkezi Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması gerekiyor.

Yabancı ülkede kurulu sigorta şirketine ödenen primler kabul edilmiyor.

Eğitim ve sağlık harcamalarında ise belgenin mutlaka gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinden alınması gerekiyor. Maliye harcamaların belgelendirilmesi için fatura veya serbest meslek makbuzunu kabul ediyor. 

Yazar kasa fişleri (ÖKC) “tevsik edici belge’’ olarak kabul edilmiyor.

Burada önemli bazı noktalar var.

Özellikle eğitim harcamalarında, ödemenin yapıldığı yıl esas alınır.

Diyelim ki özel bir okulla hem 2023-2024 hem de 2024-2025 eğitim yılları için anlaştınız ve her ay taksit ödüyorsunuz. Bu durumda, 2024 yılı beyannamesine sadece 2024 içinde ödediğiniz taksitleri dahil edebilirsiniz.

Eğitim dönemi değil, ödemenin fiilen yapıldığı tarih esas alınır.

Benzer şekilde, ödemeyi kimin yaptığı ve kimin adına düzenlendiği de oldukça önemli.

Örneğin; özel sağlık sigortası poliçesinde sigorta ettiren olarak kardeşinizin adı yer alıyorsa ve ödemeler de kardeşiniz tarafından yapıldıysa, bu harcamayı kendi beyannamenizde indirim konusu yapmanız mümkün değildir.

Harcamaların hem sizin, eşinizin ya da küçük çocuğunuzun adına yapılmış olması hem de ödemenin sizin tarafınızdan gerçekleştirilmiş olması gerekiyor.

BAYRAMINIZ MÜBAREK OLSUN!

Hazır Beyan Sistemi, gelir vergisi beyannamelerinin internet üzerinden kolayca hazırlanıp gönderilmesine imkân tanıyan oldukça pratik bir uygulama. Üstelik her geçen yıl daha da gelişiyor. Bu yıl, eğitim ve sağlık harcamalarına ilişkin e-Arşiv faturalar sisteme otomatik olarak yansıtılıyor — bu da mükellefler için büyük kolaylık sağlıyor.

Bu mübarek Ramazan ayında vergi beyannameleriyle uğraşmak zaman zaman yorucu olsa da, gelir vergisi beyan dönemi sona ermek üzere. Şimdi sırada, Nisan ayıyla birlikte başlayacak olan kurumlar vergisi beyan dönemi var.

Tüm okurlarımın Ramazan Bayramı’nı en içten dileklerimle kutluyor; sağlık, huzur ve mutluluk içinde nice bayramlara erişmenizi diliyorum.

İsmail Vefa AK - Haber7

Twitter: @Ismail_Vefa_AK