Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu’l-Ğayt’ın görev süresinin önümüzdeki yıl sona ermesi beklenirken Arap sokağında bugünlerde yeni genel sekreterin seçimiyle ilgili tartışmalar yaşanıyor.

Arap Birliği’nin kurulduğu 1945 yılından bu yana genel sekreterlik koltuğuna oturanların biri hariç hepsi Mısırlı.

Ebu’l-Ğayt’ın ardından yeni genel sekreter adayı olarak Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli’nin ismi gündemde.

Suudi Arabistan’dan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) bir başka ülke vatandaşı daha güçlü bir diplomatın bu göreve getirilmesi ve hatta Arap Birliği Genel Merkezi’nin Kahire’den taşınması çağrıları geliyor.

Arap Birliği’ne yönelik eleştirilerin büyük çoğunluğu haklı eleştiriler.

Kahire’de bulunan Arap Birliği Genel Merkezi uzun süredir Mısır Dışişleri Bakanlığı’na bağlı bir ofise dönüşmüş durumda.

Bir zamanlar Arap dünyasının en etkili ülkesi olan Mısır ağırlığını çoktan kaybetti.

Zengin Körfez ülkeleri, askeri vesayet ve kötü yönetim sebebiyle her yönden gerileyen, ekonomisi iflas eden, borca gark olan ve “dilenci” konumuna düşen Mısır’dan çok daha etkili.

Arap Birliği’nde reform talepleri bugün ortaya çıkmış değil.

2023 yılında Cidde’de yapılan zirvede birliğin yeniden yapılandırılması için Suudi Arabistan başkanlığından bir komite kurulması kararlaştırılmıştı.

Komite, göreviyle ilgili konuları görüşmek üzere Mart 2024’te Kahire’de toplandı.

Reform süreci ağır aksak da olsa devam ediyor.

Genel sekreter seçimiyle ilgili tartışmanın son günlerde alevlenmesinde ise Suudi Arabistan ve Mısır arasında yaşanan gerginliğin etkisi var.

Suudi Arabistanlılar Arap Birliği Genel Merkezi’nin Riyad’a taşınması çağrısında bulununca BAE’liler de devreye girerek Abu Dhabi’nin daha uygun olduğunu söylemeye başladılar.

Her iki ülkenin de Arap Birliği’ni -Mısır’ın bugüne kadar yaptığı gibi- kendi çıkarları doğrultusunda kullanmak istediğinde şüphe yok.

Suudi Arabistan’ın genel sekreter adayı Adil el-Cübeyr, BAE’ninki ise Enver Gargaş.

İkisi de dışişleri bakanlığı yapmış deneyimli diplomat.

Daha başka adaylar çıkmazsa Mısır, Suudi Arabistan ve BAE arasında sıkı bir rekabet yaşanacak.

Mustafa Medbuli’nin seçilme şansının çok zayıf olduğunu söyleyen birçok Mısırlıya göre Kahire, kimsenin itiraz edemeyeceği daha güçlü bir ismi aday göstermeli.

Örneğin, Mısırlı muhalif lider Eymen Nur, el-Ezher Şeyhi Ahmed et-Tayyib’i öneriyor.

Arap Birliği’nin ölü bir kurum olduğunu, dolayısıyla genel sekreterin kimliğinin pek fazla bir şey değiştirmeyeceğini düşünenlerin sayısı da az değil.

Mısır, 1979’da barış antlaşması imzalayarak İsrail’i ilk tanıyan Arap ülkesi oldu.

Söz konusu anlaşmanın ardından Arap Birliği Genel Merkezi Tunus’a nakledildi ve Mısır birlikten kovuldu.

Mart 1979 - Eylül 1990 arasında genel sekreterlik görevi Tunuslu diplomat eş-Şazili el-Klibi tarafından yürütüldü.

Mısır’ın 1989’da birliğe dönmesiyle birlikte Arap Birliği Genel Merkezi de yeniden Kahire’ye taşındı.

Gelecek yıl görevi sona erecek Ahmed Ebu’l-Ğayt’ın ardından yeni genel sekreter başka bir ülkenin vatandaşı olursa Mısır ciddi nüfuz kaybına uğrayacak.

Üzerine bir de Arap Birliği Genel Merkezi’nin Riyad’a ya da Abu Dhabi’ye nakli gelirse Kahire asıl darbeyi işte o zaman yemiş olacak.

Diriliş Postası