YKS tercih sürecinde ailenin tutumu ne olmalı?

Değerli aileler öncelikle şunu bilmeli ki, üniversite hazırlık sürecinde sergilenen sabır ve özverinin belki de çok daha fazlası bu süreçte işinize yarayacak. YKS maratonunun son etabı olan tercih süreci başladı. Öncelikle tercih etabının sınav etabından en büyük farkı hata götürmemesi. YKS’de yapılan hataların telafisi hem sınav öncesinde hem sınav sonrasında yapılabiliyordu. Yanlış yapılan bir soru, fazladan yapılan bir soru ile, çalışmadan geçirilen bir gün fazladan bir gün çalışılarak hep kendini toparlayan bir süreçti. Ancak tercih sürecinde yapılan bir hatanın bedelini öğrencilerimiz maalesef yanlış bir bölüm/meslek bazen de yanlış bir üniversite ile ödeyebiliyorlar.

Üniversite tercihi yapmak sıralamalara göre, üniversitelerin bulunduğu şehre göre, akademik kadroya göre seçim yapmak, staj ve yurtdışı imkanları ile karar vermek değil gençlerimizin geleceğine yön verecek çok önemli ve çok profesyonel yapılması gereken bir iştir.

Bu nedenle anne ve babaların da tercih süreciyle ilgili doğru bilgilere ulaşmaları, çocuklarına yol göstermeleri, onların ilgilerine, yeteneklerine ve isteklerine muhakkak kulak vermeleri gerekmektedir. Eğer şu ana kadar yazılanlarla ilgili şüpheleri, eksiklikleri ya da ciddi anlamda yardıma ihtiyaçları varsa kesinlikle profesyonel destek almaları şarttır.

Aileler 2025 tercih döneminde neler yapmalı?

Karar verin (Olmak ya da olmamak işte bütün mesele bu)

Öncelikle çocuğunuzun aldığı puan öyle ya da böyle elinizdeki en büyük veri. Çocuğunuzun bugüne kadarki hedeflerini, ilgi ve yeteneğini biliyorsunuz. Elinizdeki puan hoşunuza gitse de gitmese de atılacak ilk adım KARAR VERMEK. Çocuğunuzun 2025 YKS puanı ile tercih yapmalı mısınız, yapmamalı mısınız? Kararsızlıklar neticesinde her yıl on binlerce gencimiz istemediği bir bölüme yerleşmekte ve yeniden sınava girmekte maalesef.

Kılavuzu muhakkak okuyun!

Her yıl yayınlanan üniversite tercih ve kontenjan kılavuzu öncelikle kontenjan sayısı başta olmak üzere, özel koşullar da dahil olmak üzere değişiklik gösterebilir. O nedenle kılavuzu okumadan asla tercih sürecine başlamayın.

Tercih sürecinde öğrenci dışarıda bırakılmamalı (Anlayışlı olun)

Tercih sürecinde aileler beklenilen puanın altında alan öğrencileri kısmen de cezalandırma anlamında tercih sürecinin dışında bırakabiliyor. “Tüm yıl senin dediğini yaptık, tercih sürecinde bizim dediğimiz olacak!” şeklinde bir diyalog maalesef hiç istenilmeyen bir durum. O nedenle öncelikle öğrencinin ilgi, istek ve yeteneklerini masaya yatırın, son olarak da aldığı puanı.

Karar verme sürecinde yardımcı olun (Doğru bir iletişim ortamı oluşturun)

Tercih sürecinin en büyük kaosu öğrencilerin hayallerinin anne ve babaların istekleri ile örtüşmemesidir. Öncelikle çocuğunuzun ilgi, beceri ve yetenekleri hedeflediği bölümle ya da sizin istediğiniz bölümle örtüşüyor mu? sorusu ile başlamalısınız. Unutulmamalı ki, bölüm seçiminde çocuğunuza söz hakkı vermeyi başardığınızda onun hayatının geri kalan kısmında kendi mesleği ve hayatı için sorumluluk almasını sağlamış olacaksınız.

Cilalı taş devrinden kurtulduk ama cilalı sosyal medya reklamlarından kurtulamadık!

Maalesef tercih sürecinin en tehlikeli durumu, yapılan sosyal medya reklamlarından da görüleceği üzere, ülkemizde kötü üniversite yok, kötü bölüm yok… Yani üniversiteler öylesine reklamlar, öylesine süslü rakamlar açıklıyorlar ki zannedersiniz ülkece dünya bilimine yön veriyoruz. En önemli uyarım, sevgili öğrenciler ve kıymetli anne-babaların sosyal medya reklamları yerine, tercih edecekleri üniversitenin kampüsüne ayak basmaları, rektör, dekan, bölüm hocaları ile tanışmaları, akademik kadronun derinliğini, staj imkanlarını, tıp seçecekler ise kadavra sayısını, hastane büyüklüğünü, mühendislik seçeceklerse laboratuvar imkanlarını ve daha fazlasını muhakkak bizzat deneyimlemeleri. Eğer şehir dışında ya da ulaşamayacakları bir zamansızlık ve imkânsızlık içindeler ise o zaman aileler muhakkak üniversitelerin resmi web sayfaları üzerinden araştırma yapsınlar, en azından ulaşabilirlerse öğrenci işleri, kurumsal iletişim birimleri ile iletişime geçsinler.

Üniversiteler neye göre değerlendirilmeli? (Aman burslara dikkat)

- Akademik olanaklar

- Uluslararası olanaklar

- Fiziksel olanaklar

- Burs olanakları (Özellikle vakıf üniversitelerinde hem tercih bursları örneğin ilk 3’e yazılıp tercih edildiğinde ilgili üniversite öğrenciye tercih bursu veriyor ya da ÖSYM bursu, örneğin %50 şeklinde farklı burslar vardır. Tercih aşamasında özellikle üniversitelere sormanız gereken en önemli şey, bursun kesilip kesilmediğidir. Üniversiteler kendileri açısından bursların kesilmediğini söylediklerinde, ikinci soru olarak şu soruyu sorun, 4 yıllık eğitim hayatım boyunca mı kesilmiyor yoksa maksimum 7 yıllık eğitim hayatım boyunca mı kesilmiyor. Yani 4 yılın sonunda örneğin 3 dersten kaldınız ya da dönem uzattınız ya da yıl uzattınız. İşte tam olarak bu şekilde sorunuzu iletin lütfen)

- Kariyer ve mezun destek olanakları

GENÇLİĞİNİZDE ULAŞAMADIĞINIZ HAYALLERİ ÇOCUKLARINIZA PEŞKEŞ ÇEKMEYİN!

Çocuğunuzla birlikte, şehir, üniversite, bölüm, meslek her konuda birlikte araştırmalar yapın, en güncel bilgilere sahip olun. Tercih listenizi oluştururken tercih edeceğiniz bölümlerin sunduğu olanakları ve mezuniyet sonrasında artık diplomalı bir meslek sahibi olduktan sonraki iş imkanlarını araştırmak gerekir. “4 yıl sonra mezun olursun, hemen devlette işe başlarsın: BURAYI YAZALIM!”, “4 yıl sonra alırsın diplomayı, olursun hemşire. Amcaoğlu Almanya’da o sana bir hemşirelik ayarlar: BURAYI YAZALIM!”, “Bendeki çevre kimsede yok. Sırf bizim memleketliler gelse köşeyi dönersin, en çok davaya bakan avukat sen olursun: BURAYI YAZALIM!”, “Gel sen öğretmen ol. Zaten yüzün çok güleç, senden iyi kimi bulacaklar: BURAYI YAZALIM!”, “Senin parmakların çok ince ve uzun, senden müthiş bir cerrah olur: BURAYI YAZALIM!”, “Bizim oğlan çocukluktan beri bozulan her şeyi tamir etmeyi severdi zaten kereta. Tam mühendis kafası var: BURAYI YAZALIM!” bu liste uzar gider. Günün sonunda öğrencilere kendi isteklerini sormadan, puan türüne, başarı sırasına bakmadan, aileler maalesef gençliklerinde ulaşamadıkları bölümleri, meslekleri kısacası hayalleri çocuklarına peşkeş çekiyorlar.

Hatta anne ve babalar emeklilik planlarını da çocuklarının tercih dönemine göre planlıyorlar. “Yavrum yazalım eczacılığı, emekli olurum, sana deniz kenarında bir de eczane açarız!: “BURAYI YAZALIM!” Kızım, ben zamanında Eczacılık tutuyordu babam göndermedi. İçimde ukde kaldı. Ohhh mis gibi…

Güvenlik şart! “Kızım avukat olacaksın, ofisine zaten bissürü sabıkalı insan gelecek, gerginlikler yaşanır; ben de emekli olur, açarım sana bi ofis, otururum bi odaya, hem göz kulak olurum sana, hem de getir götürünü yaparım: BURAYI YAZALIM!” Hem zaten benim hayalimdi avukat olmak…

Allah başka zeval vermesin! Uzun uzun kurulan kariyer hayalleri, gördüğünüz gibi EYT ile kesintiye de uğrayabiliyor. Anne – babalar maalesef kendi konfor alanlarını yaratmak, kendi keyiflerini sürmek için çocuklarının konfor alanlarına müdahale ederek, onların keyfini bozmaya çok yatkınlar.

Uzman desteği şart

Tercih listesi oluşturmak gerçekten çok profesyonel bir yetkinlik ister. O nedenle gerek üniversitelerin bizatihi kendileri özellikle meslek/bölüm tanıtımı bazında çok büyük kolaylıklar sağlıyorlar bu dönemde. Yine tercih danışmanları çok iyi bir fırsat. Özellikle rehber öğretmen ve psikolojik danışmanlardan da Millî Eğitim Bakanlığı aracılığıyla destek alabilirsiniz.

 

Evet, bu hafta üniversite tercihlerine bir giriş yapmış olduk. Haftaya daha detaylı bir yazı ile sizlerle olacağım.

Ülke TV Genç Vizyon programı ile her gün saat 16.00’dan 18.00’e kadar, tercihlerin son günü olan 11 Ağustos tarihine kadar sizlerleyiz.

Ayrıca tercih süreci boyunca ücretsiz olarak sosyal sorumluluk projesi kapsamında Ankara Bilim Üniversitesi’nde lisanslı tercih programım ile birlikte her sabah 08.00 ile 15.00 saatleri arasında öğrenci ve ailelerle buluşuyorum, desteğe ihtiyacı olan tüm aileleri ve öğrencileri beklerim.

2025 tercih döneminde yapılan tüm tercihlerin başta gençlerimiz, aileleri ve güzel vatanımız için hayırlı olmasını canı gönülden diliyorum.

 

Günün Sözü:

“Üniversite tercih sürecinde tercih yapan gençlerimiz 4 yılın peşinde, biz uzmanlar ise geriye kalan 44 yılın peşinde.” (İsmail Yolcu)

 

İsmail Yolcu

Ankara Bilim Üniversitesi

Eğitim ve Kariyer Uzmanı

Eğitimci, İletişimci ve Yazar

ismail.yolcu@ankarabilim.edu.tr