Ülkemiz eğitim sektörü kendine has birçok kavramı içinde barındırıyor şüphesiz.

İşte bu kavramlardan belki de en çok tartışılanlardan bir tanesi de “özel ders” hatta şöyle demek gerekiyor “özel ders sektörü”… Peki nedir özel ders? Kimler talep ediyor, kimler veriyor?

Türkiye’de özel ders sektörü

Özellikle ilkokuldan matematik ve İngilizceyle başlayıp, ortaokul, lise, LGS, YKS süreciyle dallanıp budaklanarak neredeyse sınavlarda sorulan her branşın dersleri ile devam eden hatta DGS, KPSS ve hatta IELTS, TOEFL, YDS gibi sınavlara yönelik olarak da talep gören dil dersleri ile devam eden çok büyük bir sektör halini aldı Özel Ders Sektörü. Ülkemizde her geçen yıl rekabetin arttığı LGS ve YKS gibi milyonlarca öğrencinin yarıştığı sınavlar şüphesiz özel derslerin talep görmesinin temel nedenlerinin başında geliyor.

Özel dersi daha çok aileler mi istiyor yoksa öğrenciler mi?

Ülkemizde özel dersin talep ediliş biçimi şüphesiz aileleri ön plana çıkartıyor. Çünkü aileler çocuklarına en kestirmeden, en sorunsuz, en kaliteli eğitimi ve eğitimciyi bulma telaşı ve arzusuyla son dönemde özellikle sosyal medya ve cep telefonları üzerinden özel öğretmen arayışı içerisine giriyorlar. Şöyle düşünmek gerekiyor bundan 10-15 yıl önce kaldırımda yürürken ağaçların gövdelerine raptiye ya da bantlarla asılmış yatay A4 kağıtlarda ODTÜ’LÜDEN İNGİLİZCE ÖZEL DERS, İTÜ’LÜDEN MATEMATİK DERSİ hatta işin daha da komiği ve ne yazık ki acı tarafı bilmem ne üniversitesi Petrol Mühendisinden ya da x mühendislik mezunundan matematik, ingilizce, fizik vb neredeyse tüm derslerden itinayla özel ders verilir şeklinde ilanları okurduk. Yani demem o ki pedagojik formasyonu olmayan ve sorgulanmayan üniversite öğrencileri ya da mezunları önüne gelene ders veriyorlardı. Şu anda kısmen de olsa pedagojik formasyon sorgulanmadan maalesef bu alışkanlık devam ediyor. 

Özel ders talepleri özellikle öğrencilerin yaşı küçüldükçe ya da ailelerin idealistliği yükseldikçe daha çok anne ve babalar tarafından talep ediliyor.

İyi ama özel ders öğretmenleri kimler?

Oysa 15 Temmuz hain darbe girişimini yaşamış bir ülkenin yurttaşları maalesef benzer tuzakları ve travmaları yine eğitim sektöründen yemek için var gücüyle bilinçsiz bir şekilde özel dersler ve özel öğretmen peşinde koşuyoruz. Dersi veren kişi kim, mezuniyeti ne, tecrübesi var mı başlıkları gibi hayati konular bir yana bir de daha YKS’den yeni çıkmış, üniversite hazırlık sınıflarında okuyan, üniversite bir ya da ikinci sınıfta okuyan öğrencilere olan özel ders talebi haliyle bu dersleri veren kişileri harekete geçiyor. Bu konu çok önemli bir başlık ve maalesef özel ders gibi insanların evlatlarına daha iyi bir eğitim aldırmak, sınavlarda daha çok net yaptırmak arzusuyla girmiş oldukları arayışlar işi rayından çıkararak bambaşka yerlere savurdu. Tahmin edeceğimiz gibi özel ders veren hiç kimse kayıt altında değil, bu sektörde ödenen hiçbir para kayıt altında değil, bu sektörde güvenlik soruşturması var mı kimsenin umurunda değil…

Varsa yoksa yarış atı gibi koşturulan çocuklarımızın netleri ve notları arasına sıkışan velilerin zihinlerinin kendilerini tatmin etmek için, komşu çocuğundan daha çok net yapmak için verilen mücadeleden başka da bir şey değil.

Online platformlar açık ara önde

Pandemi ile birlikte hayatımıza iyice nüfuz eden sosyal medya ve cep telefonu aplikasyonları sayesinde çocuklar artık özel dersleri online alır hale geldiler, aileler de özel öğretmenleri online bulur hale geldiler.

Peki online dersler bir çözüm mü? Gerçekten de fayda sağlıyor mu? Bu konu başlı başına apayrı bir konu ama LGS ve YKS tercih döneminde sosyal sorumluluk projeleriyle buluştuğum binlerce aile, on binlerce öğrenci ile yaptığım görüşmelerde özellikle resmi ya da özel okul öğrencileri arasında eski adı dershane yeni adı kurs olan kurumlara olan ilginin ciddi şekilde düştüğünü gözlemliyorum.

Aslında temel konu “eğitim koçu”, “mentör”, “sınav antrenörü” vb kavramlarla bu sefer karşımıza özel kursların önünü kesen, özel ders sektörünün bir sonraki adımı olan “kursçuk”lar çıkıyor. 

Yine bu kursçukların da güvenli olup olmadığı, milli eğitimin ya da devletin kayıtlarına alınıp alınmadığı meçhul olan binlercesi sosyal medya reklamlarında cirit atıyor.

Tam bu noktada aileler ne yapmalı?

Aileler kesinlikle çocuklarının netleri ve notlarına odaklandıkları için ne özel ders veren öğretmenlerle ne de bu kursçukların kurucuları, ortakları ile ilgilen-e-miyorlar… Ama bir gerçek var ki o da biricik evlatlarını “tanımadıkları”, tanımak için çaba harcamadıkları bu insanlara emanet ediyorlar.

En azından bulundukları il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerine sorabilir, dilekçeyle başvurabilirler…

*** 

Ülkemizdeki özel ders kaosu ve eğitim koçu vb kursçuklar ciddi anlamda eğitim dünyamıza zarar verebiliyor. Tabi ki bu işi layıkıyla yapan öğretmenler ve eğitim kurumları şüphesiz büyük bir takdiri hak ediyor.

Öyle ya da böyle özel ders ya da başkaca danışmanlıklara başta maddi olmak üzere ulaşamayan, erişemeyen aileler ve öğrenciler için MEB’in hayata geçirmiş olduğu ve çokça talep gören üç ayrı platformu sizinle paylaşmak istedim.

Millî Eğitim Bakanlığı şüphesiz eğitimin çatı kuruluşu… MEB eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak adına 3 ayrı platformda öğrencilere, velilere ve öğretmenlere çok önemli bir hizmet sunuyor. Bu platformlar sırasıyla:

1) EĞİTİM BİLİŞİM AĞI (EBA)

Gerçekten de ülkemizde hizmet veren EBA aynı zamanda dünyanın önde gelen en büyük içerik üreticilerinden birisi. Özellikle her kademedeki öğrencilere hitap eden içerikleri mevcut. Kısacası her kademedeki öğrenci rahatlıkla erişebilir ve faydalanabilir. Öğrenciler, ihtiyaç duydukları sınıf düzeyinde eksik oldukları müfredata göre ünite, konu bazında EBA'dan ihtiyaç duydukları dersin ilgili test, materyal, PDF olarak ders anlatımı ya da video formatında ders anlatımına bilgisayarları, tabletleri ya da cep telefonları üzerinden tek bir tuşla ulaşabilirler.

2) MEBİ

MEB tarafından geçen yıl hizmete açılan MEBİ platformundan sadece YKS adayları yararlanabiliyordu. Bu yıl LGS adayları için de içerikler hazırlanarak hem lise hem de ortaokul öğrencilerine yönelik hizmet vermeye başladı. Yapay zekâ destekli tasarlanan MEBİ’de "canlı dersler", “özet kitaplar”, “önceki yıllarda sorulan sınav soruları”, "deneme sınavları" ve diğer modülleriyle öğrencilere hem sınav materyalleri anlamında hem de çalışma ajandası, rehberlik hizmetleri gibi modülleriyle de rehberlik ve ölçme-değerlendirme alanında destek oluyor. Dijital ve interaktif materyaller, öğrencilerin derslerini daha iyi anlamalarına, konu tekrarlarını müsait değiller ise müsait oldukları anlarda ulaşmalarına olanak veriyor.

Yapay zekâ tabanlı tasarlanan MEBİ’nin en büyük farkı “KANKA” adındaki sanal asistan ile interaktif şekilde iletişim kurulabiliyor olması.

Ayrıca MEBİ’de şu modüller bulunuyor: Takibimdekiler bölümü ile sorulara ve konulara kolay erişim imkânı sağlanıyor. Takibimdekiler bölümü, "gözden geçireceklerim" ve "favorilerim" olmak üzere iki ayrı modülden oluşuyor. "Raporlarım" modülünde ise sınavların raporları derinlemesine incelenmekte. Ayrıca YKS hazırlık aşamasındaki tüm deneme sınavlarının gelişim grafiği takip edilebiliyor. 

MEBİ’de ayrıca geçmiş yıllarda sorulan sorular ve kitaplara da erişim mümkün.

3) DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI (DYK)

MEB’in bir başka hizmeti de Destekleme ve Yetiştirme Kursları (DYK)… DYK’lardan 8 ve 11'inci sınıf öğrencileri en fazla 6 dersten, 12'nci sınıf, örgün ve açık ortaöğretim kurumları mezunları ise en fazla 8 dersten faydalanabiliyor. Haftalık ders süresi 8 ve 11'inci sınıflar için en fazla 18 saat, 12'nci sınıf ve mezunlar için ise 24 saat. Kurslara e-Kurs modülü üzerinden başvuru yapılabiliyor.

*** 

Gençlerimizi netler ve notlar arasından bir an olsun kurtaracak, onların bilişsel ve bedensel gelişimlerine katkı sunacak, nefes aldıracak sanatsal ve sportif faaliyetlerin okullarımızda daha da artması, yaygınlaşması ve onlarla buluşması en büyük arzum.

Günün Sözü:

“Sağlıklı olmak bir beden işi değil, bir kafa işidir." (Seneca)

İsmail Yolcu
Eğitimci-Yazar
Haber7.com yazarı