Bir süredir Türkiye ekonomisinin gerçekleri ile çelişen ve kağıt üzerinde güzel durduğu halde gerçekte pek de işe yaramayan ekonomi politikası önerileri havada uçuşuyor. Bu bakımdan işin para politikası tarafında geçmişte uygulandığı halde işe yaramayan bazı politika önerilerinin yeniden gündeme gelmesinin fazlaca riskli olduğunu belirterek bugün önemli bir konuya dikkat çekmek istiyorum.

DSGE MODELİ İŞE YARIYOR MU?

DSGE’ler bir süredir para politikası analizlerinde yaygın olarak kullanılan modeller. Açılımı “Dinamik Stokastik Genel Denge” şeklinde. Modellerin teknik detaylarına girip siz sıkmayacağım. Ama bu modellerin en zayıf noktasının finansal sisteme ilişkin değişkenleri doğru yorumlayamaması olduğunu bir kenara not edelim. Zira kağıt üzerinde dengeye gideceği öngörülen modellerin tıpkı 2008 Küresel Finansal Krizi’nde olduğu gibi yeni bir dengesizlikle karşılaşması oldukça muhtemeldir.

DOLARİZASYON ÇÖZÜLÜR MÜ?

DSGE modeline göre para politikasının vadettiği şey, “makul” bir reel faiz vererek, enflasyon sorununu çözeceği ve dolarizasyonu bitireceği. Nasıl? Kulağa hoş geliyor değil mi? İlk duyduğumda ben de bir an dünyanın güzelleştiğini hissetmiştim. Ancak üzülerek söylemek zorundayım ki bu model öyle vadettiği gibi sonuçlar veren bir model değildir.

Aşağıdaki grafikte yüksek faiz verilen dönemlerde de dolarizasyonun çözülmediğini göreceksiniz. Şimdi buna da CDS’le veya piyasadaki güvenle yanıt vermeye kalkarlar ama onun uygulanan DSGE modelleri ile bir ilgisi yok.

YANLIŞTA ISRARIN SONUCU NE OLUR?

Aynı şeyi defalarca deneyip farklı sonuçlar beklemek çok mantıklı değil. Peki aynı şeyi denemeyi önermek? Her neyse ben yüksek faizin her şeyin ilacı olacağına ilişkin ısrarın sonucunu şimdiden söyleyeyim. DSGE modellerinin çalışmayacağını bilen ekonomi oyuncuları Dolar almaya devam edecek. Faiz çıktığı seviyeden düşürülmeye başlandığı anda da sıcak paracılar kaçıp gidecek. Biz de sözde fiyat istikrarı saikiyle durdurduğumuz ekonomide daha fazla dolarizasyon ve daha yüksek faizle baş başa kalacağız.

Yenişafak