Nereden mi çıkarıyorum?

‘Üniformaları çıkarıp mitinge katılın’ talimatı olmayınca cılızlaşıveren...

Ankara’daki dünkü mitingdeki kimi sinyallerden...

Cumhuriyetçi ile demokrat farkı nereden doğuyor?

Cumhuriyetçi, halkın oyuna girmesi halinde ‘laiklik’ elden gidecek diye korkuyor ve Anıtkabir nezdinde askeriyeye sığınıyor... Ve sadece ‘laik cumhuriyetten’ söz ediyor... Demokrasiden ve halk yığınlarından hoşlanmıyor hatta şüpheleniyor... Askeri vesayetten ve darbelerden memnun ve taraf duruyor...

Ancak belki hepsini de ayna kaba koymamak lazım... Belediye işletmelerindeki temel hak ve özgürlüklerle çelişen yasaklardan, insanlığın onuru olan sanat eserleriyle uğraşmaya ve liyakatten ziyade ‘benzerlerle’ işbirliği yapan kapalı anlayışa kadar, özellikle orta sınıf kent kadınlarını ürküten uygulamalar nedeniyle siyasal iktidara karşı çaresizce karşı çıkanlar var... Onlar çok haklı olarak ‘din devleti’ istemiyorlar ama çareyi demokraside aramak ve demokratik bir güç oluşturmak yerine, Anıtkabir’den ya da askeriyeden medet umuyorlar...

Ama bir de ‘fanatik cumhuriyetçiler’ var... Bizim halkımızı beğenmeyip, demokrasiden de nefret edenler... Onlar 1930’lu yılların ‘laik cumhuriyet’ anlayışından milim öteye gitmeyi istemiyorlar ve ordu korumasında halka karşı bir iç sömürge mantığıyla egemenliklerini sürdürme peşinde koşuyorlar... Fanatik takım, kendini ‘modern, çağdaş, Batılı’ filan sanmasına rağmen ‘dünyalaşmaya’ da, AB’ye de sonuna kadar düşman... Yeter ki demokrasi olmasın,1930’lar devam etsin... Yoksa birinin hem ‘laik’ hem de bunun güvencesi olan ‘AB’ye karşı’ olmasının izahı yok...

Demokratlar ise, temel hak ve özgürlükleri temel alan ve onu geliştirmeyi amaçlayan bir ‘demokratik cumhuriyetten’, halk iradesinden ve Türkiye halkından yana tavır alıyorlar... Halka güveniyorlar, Müslümanlığın ille de demokrasiyle çelişmediğine, Türkiye’nin Müslüman kimliğiyle çağdaş demokratik ölçülere saygılı bir devlet ve toplum olacağına inanıyorlar... Askeri vesayete ve darbelere de sonuna kadar karşı çıkıyorlar. 

* * * 

Dün...

Mitingde konuşan kimi fanatikler sadece ve sadece ‘laik cumhuriyet’ deyip, oyuna halkın girmesini esas kabul eden ‘demokrasiden’ cüzzam görmüş gibi kaçsa da, hem katılan insanlarda, hem de Ankara’daki afişlerde ‘demokrasiye’ vurgunun çoğaldığını, yaygınlaştığını ve cumhuriyetle birlikte anıldığına şahit oldum...

12 Eylül Darbe Anayasası bile Cumhuriyet’in birbirleriyle eş düzeydeki niteliklerini belirtirken ‘demokratik’ kimliğini de ihmal etmiyor...

Fanatik Cumhuriyetçiler, Cumhuriyet’in ‘demokratik, sosyal ve hukuka dayalı’ kimliğini pas geçip, sadece ‘laik’ kısmı üzerinde kımıldamadan duruyorlar... 

* * * 

Dün, ‘din devletine’ karşı olan ve samimi endişelerini dile getirenlerle...

Demokrasiye ve halka düşman olanlar arasında bir ayrışma sezinledim.

Samimi olanlar, ‘demokrasiyi’ keşfettikçe... Eğer gerçekten ‘din devletine dönüşme’ gibi bir tehlike söz konusuysa, buna karşı ‘çare’ demokrasi mi, askeriye ve darbe mi, bunun ayrımına vardıkça... ‘Fanatiklerden’ ayrışıp uzaklaşacak gibi görünüyorlar. 

* * * 

Samimi ve endişeli cumhuriyetçilere bir sorum var.

‘Laikliği’ ne sağlamlaştırır?

Hiç tartışmasız toplumsal zenginlik... Mezradaki çaresiz bir insanın ‘şeriat ya da laiklik’ umurunda mıdır?

Toplumsal zenginleşmeyi, ekonomik kalkınmayı, bu süreçteki AB’nin çok önemli rolünü tartışmadan ‘laik’ olmak, bizde ‘darbeye yazılmakla’ özdeş...

Laiklik elden gidecek diye ürküyorsunuz, ‘Atatürk devrimlerinin’ oturmadığını düşünüyorsunuz, o halde ‘neden oturmadı’ diye de ciddiyetle sorgulamak gerekmez mi? 

* * * 

Dünkü mitingden umutlandım...

Çünkü ‘üniformaları çıkarıp mitinge katılın’ talimatı ortadan kalkmıştı...

Hem de ‘siyasal iktidarın’ gereksiz tasarruflarından ürkenler ‘demokrasiye’ saygılı yolların da varlığının farkına varır gibiydiler...

Ne yapacaksınız, tek parti rejiminden gelip, onun zihniyet ve ruhundan sıyrılamamış bir ülkede ‘demokrasi kültürü’ kolay değil...

Nerdeyse her kesimde bu kültürün eksikliğini görüyorsunuz. Bu nedenle Türkiye’de ‘demokrat’ olmak çok zor zanaat...

Mehmet Altan - Star
mehmetaltan@stargazete.com