Rahmetli Celal Bayar'la yaptığım söyleşilerden birinde ona "Ekonomide hangi ekole veya hangi ideolojiye yakın hissediyorsunuz kendinizi" diye sormuştum.
Bayar bu soruma "Ben List'e inanırım" diyerek cevap vermişti.
Bu cevap, Cumhuriyet'in ilk dönemlerine egemen olan ekonomi-politiğin bilinçli şekilde bir modele dayandırıldığını kanıtlamaktaydı.
Alman ekonomisti Georg Friedrich List'in (1789 - 1846) bugüne özetle aktarılabilecek modeline "Ulusalcı ekonomi" adını verebiliriz.
Bu modelde gümrük duvarları ile iç pazar korunur, devlet eliyle sermaye sınıfı yaratılır, demiryolları ile ülke birleştirilir, uluslararası serbest ticarete olumsuz bakılır...
Tarım, sanayi ve ticaret devlet gözetiminde dengeli bir beraberlik oluşturmalıdır bu modelde.

Militarist ağırlıklı
Alman prenslikleri birleşme yolunda ilerlerken bu süreçte ekonomi ile siyasetin birleşik amacı Junkers militarizminin ağırlıklı olduğu bir "Ulusal devlet" yaratmak olmuştur. Kral Friedrich'ten Bismarck'a dayanan sürecin ekonomi-politiği, List'in düşüncelerini de içerir.

(Köşe yazısının tamamını okumak için bu linki kullanabilirsiniz)

Mehmet Barlas - Sabah