Büyük imparatorluklar tarihi de, sosyo- politik değişimi de dondurduklarını zannederler.
Ama yıkıldıkları anda, eskisinden çok farklı olan gerçek ve güncel tablo bütün çıplaklığı ve açmazları ile açığa çıkar.
Bu durumu yaşadığımız dönemde Sovyet İmparatorluğu'nun çöküp dağılması ile bir kez daha gördük.
Resmi teoriye göre farklı milliyetlerin emekçi sınıfları "Sovyet Halkı"nı oluşturmaktaydı.
Sovyetler çöküp dağılınca anlaşıldı ki "Sovyet Halkı" diye bir şey yoktu.
Ukraynalı emekçiler bile kendilerini "Ukraynalı" olarak görmekteydiler.
Aynı yanılgıyı Osmanlı tarihine bakarken de tekrarlamamalıyız.

400 yıllık barış mı?
Osmanlı İmparatorluğu'nun Ortadoğu'da egemen olduğu 400 yıl boyunca bu coğrafyada insanların birbirleriyle barış içinde yaşadıkları söylemi, Ortadoğu'da tarihin de sosyo-politik değişimin de 400 yıl dondurulabildiği anlamına gelmez.
Nitekim 1'inci Dünya Savaşı sonunda Osmanlı çöküp dağılınca, Ortadoğu'nun yeni gerçekleri bütün farklılıkları ile haritalara yansımıştır.
Ancak bu haritalarda sınırlar çizilir ve yeni devletler oluşurken, haritaları yapan İngiltere ve Fransa gibi galip büyükler, Ortadoğu gerçeklerini bu devletlerin yönetimlerine de yanlış biçimde yansıtmışlardır.

Bölen yapılanmalar
Bu modelde ülkelerin sahip oldukları etnik veya mezhepsel farklılıklar yönetimlere yansıtılarak, bu ülkelerin asla "Millet" olamayacakları biçimde, sözde dengelenmiştir.
Örneğin Lübnan'da her devlet görevi dine veya mezhebe göre paylaştırıldığı için, bu ülke iç savaşlar sarmalına sürüklenmiştir.
Irak'ta azınlıktaki Sünni'lerin çoğunluktaki Şii'lere üstün olmaları dengesine dayalı bir sürekli kriz yönetimi kurulmuştur.
Amerikan işgalcileri ise bu modeli tersine çevirip, ayrımcılığı, Saddam sonrası Irak'ına model olarak empoze etmişlerdir.
Suriye ise Baas rejimi ile bu modeli, azınlıktaki Nusayri'lerin çoğunluğa ağır basması biçiminde benimsemiştir.

Irak da Suriye de aynı
Sonuçlar ortada.
Ne Irak'ta ne de Suriye'de huzur var...
Bugün tüm dünya Esad sonrası Suriye'de neler olacağını hesaplamaya çalışıyor.

Köşe yazısının devamını özgün kaynağından okumak için tıklayınız

Mehmet Barlas / Sabah