Ne oldu da aslında "konsantrasyon ve diri duruş" halini temsil eden bu kelime, tam tersiyle yani dağınıklıkla anılmaya başladı?

Güneş deyince karanlık çağrışım yapmaya başlarsa; güzel kelimesi çirkinlikleri hatırlatırsa, anne kelimesi bebek cinayetlerini aklımıza getirirse ne saçma olurdu değil mi! İşte son yıllarda aynı saçmalığı dikkat ve konsantrasyon halkında yaşar olduk.

Günler hareketli, zihinler dağınık. Büyük çoğunluğun konsantrasyon konusunda zorlandığının farkındayım.

Konsantrasyon bozulması, herhangi bir konu dinlerken/düşünürken, konuyla alakalı veya alakasız birçok konuşma ve resmin beynimize hücum ederek bizi ana konudan saptırmasıdır. Zihin ilgilenmesi gereken konudan öyle uzaklaşır ki taa çocukluk anıları bile her meseleye karışır.

Konsantrasyon bozukluğu başka bir tabirle, günlük hayatımızda çok işimize yarayan ve bizi geliştiren "serbest çağrışımla" düşünme özelliğimizin raydan çıkıp, gereğinden fazla her durumda işlemeye başlaması anlamına gelir. Yerinde ve zamanında gülene "sevimli"; olduk olmadık her yerde gülene "dengesiz" dediğimiz gibi. Konsantrasyon bozukluğuna, serbest çağrışımın raydan çıkmış hali diyebiliriz özetle.

Birilerinin işine yarar ümidiyle toparlayıcı maddeler sıralayayım dedim:

1. Günümüzde güçlü konsantrasyon yeteneği olan kişilerin, olmayanlara göre çok daha başarılı ve aktif çalıştıklarını biliyoruz. Beyin temelde iki türlü çalışır. Birincisini söylemiş oldum az önce, serbest çağrışım. Diğeri bunun tam tersi, güdümlü çağrışım.

Serbest çağrışım beynin olağan düşünme biçimiyken, güdümlü çağrışım "olağanüstü hal" çalışma biçimidir. Yani hiç kimsenin beyni uzun süre sadece tek bir konuya odaklı olarak çalışamaz! Bir süre sonra mutlaka başka anı, olay, resim ve konular hücuma geçer. İşte siz, o kısa sürenin farkında olup, en acil durumlarda elinizdeki dikkati yoğun dakikaları iyi değerlendirme egzersizleri yapacaksınız.
Örneğin kendinize 3 dakika verip, o üç dakikada sadece tek bir konuyu düşüneceksiniz. Sadece o konu. Önüne arkasına başka düşünceler yerleştirmemeye özen göstererek.

2. Bedensel olarak aşırı yorgunluk, gürültülü ortamlarda çalışmak, kendi kendinizle sürekli iç konuşmalar yapmak, duygusal sorunlar yaşamak, mükemmeliyetçi düşünceler, stresli ortam, monoton işlerde uzun zaman geçirmek gibi nedenler güdümlü çağrışımı zora sokar.

Elinizden geldiğince günlük hayatınızın işleyişini, dikkatinizi bozmayacak ve konsantre olmayı kolaylaştıracak bir sisteme oturtmaya çalışın. Örneğin işiniz çok monotonsa, yanınızda taşıyacağınız minik bir oyunla zihninizi harekete geçirmek gibi. Gerçi herkeste akıllı telefonlar var. Bir iki tane fıkra okumak, birkaç dakika dikkat toplayıcı oyun oynamak, hoşunuza giden bir köşe yazarının son yazısına göz atmak, sevdiğimiz bir arkadaşımıza mesaj atmak..vb gibi zihninizi rahatlatan hamleler yapabilirsiniz.

3. Gün içinde sevmediğiniz, üstelik de dikkat gerektiren bir iş yapmanız gerekiyorsa, kendinizi havaya sokmak için sevdiğiniz ve kolay bir işle çalışmaya başlayın. Böylece istemeye istemeye ite kaka tavırla işe başlamak yerine, farkında olmadan havaya girmiş halde çalışmaya başlayacaksınız. Kendi adıma uyguluyorum ve çok işe yarıyor. Ağır spor öncesi, beden ısınma hareketleri gibi, beyin ısınma hareketleri :)

4. Dikkat gerektiren işlerinizde olabildiğince hızlı olun. Çünkü süre uzadıkça dikkat dağılması artıyor. Örneğin yazı yazarken telefonlarımın sesini kısıyorum ve arayan kim olursa olsun bakmıyorum. Zihnin hedeflediği bilgiye ulaşması için tacize uğramaması gerekli. Aksi halde dikkat bozulur, dilimizin ucundakiler unutulur ve yazıya dökülemez.

4. Konsantrasyonun temeli, aynı anda elli tane iş yapmak değil, yapılacak işleri bilinçli şekilde sıraya koyarak; aynı anda sadece bir işle ilgilenmek, ele alınan konuyu kafasını gözünü yarmadan tamamına erdirmektir. Dikkatinizi artırmak istiyorsanız bu ilkeye uymak zorundasınız.

4. Dikkatinizi artıracak oyunlar oynamayı ihmal etmeyin. Günlük gazete veya kitap okurken, elinize bir kalem alın ve bazı harflerin altını çizin. Örneğin k,l,m,r harflerinin. Hem okuyun, okurken bu harflerin altını çizin.
Bol bol bilmece bulmaca çözmek işe yatıyor. Özellikle sudoku, kelime avcılığı, mantık bilmeceleri, labirent, eş bulma oyunları gibi.

...

Eğer psikolojiniz sağlıklıysa, iş yükünüz fazla değilse, stres altında değilseniz dikkat kolay kolay bozulmaz.
Oysa zihinler öyle dolu ki. Sıkıntılar, üzüntüler, geçim derdi, kimsenin sizi anlamadığı kaygısı, yalnızlık psikolojisi, özgüven eksikliği, problem çözme yeteneğinizdeki zaafiyetler, sosyal yaşama adaptasyon zorlukları, evlilik sorunları, ne olacak bu çocuklarımızın hali derdi...vb bir sürü nedenle beyninizin içi bildiğiniz pazar yeri!

O kadar karmaşanın içinde dikkati toparlamak zor tabii.

Tam da bu nedenle dikkati yoğunlaştırmanın ve konsantrasyonu sağlamanın en kalıcı yöntemi terapi desteği almaktan geçiyor. İyi bir terapi ve yaşam koçluğu/eğitmenliğinin ardından taşlar yerine oturuyor.

Sevgiler...

Mehtap Kayaoğlu - Haber 7 (Psikolojik Danışman&Psikoterapist)
Tlf: 0 212 583 00 23
mehtapkayaoglu@gmail.com
mehtap.kayaoglu@yuzlesme.tv
http://www.facebook.com/psk.mehtapkayaoglu / http://twitter.com/mehtapkayaoglu
www.yuzlesme.tv