Hayatımız boyunca hep bir denge ararız. Bir yandan çevremizle uyum içinde olmaya çalışır, diğer yandan kendimizi kaybetmeden var olmaya çabalarız. İşte bu çaba, aslında “benliği koruma” dediğimiz şeyin tam kendisidir. Peki, insan neden benliğini koruma ihtiyacı duyar ve bunu nasıl yapar?

Benlik, kişinin kendine dair algısıdır. “Ben kimim?” sorusuna verdiğimiz yanıtlar, inandıklarımız, değerlerimiz ve sınırlarımız benliğimizi oluşturur. Bu benlik zarar gördüğünde, kendimizi savunmasız ve değersiz hissedebiliriz. Bu yüzden insanlar, çoğu zaman farkında olmadan, kendilerini koruyacak davranışlar geliştirir.

·         Savunma Mekanizmaları

Kişinin benliğini korumaya yönelik en yaygın yollarından biri, savunma mekanizmalarıdır. Bunlar bazen bilinçli, bazen de farkında olmadan ortaya çıkar. Örneğin; eleştiri karşısında hemen kendimizi açıklamaya çalışmamız ya da bir hatayı başkasına yüklememiz, benliğimizi zedelememek için geliştirdiğimiz tepkilerdir. Bu mekanizmalar kısa vadede bizi rahatlatır ama uzun vadede sorunları çözmek yerine erteleyebilir.

·         Sınır Koymak

İnsan ilişkilerinde sınır koymak, benliği korumanın en sağlıklı yollarındandır. Herkese “evet” demek zorunda olmadığımızı bilmek, kendi değerimizi hatırlatır. Hayır demek, bir kayıp değil; bir duruş göstergesidir. Kişi, neye razı olduğunu ve nerede durduğunu bildiğinde kendini daha güvende hisseder.

·         Kendini Olduğu Gibi Kabul Etmek

Benliği korumanın belki de en derin yolu, kendimizi eksiklerimizle birlikte kabul etmektir. Kusurlarımızı saklamak ya da sürekli mükemmel görünmeye çalışmak, bizi yorar. Oysa insan olmak, zaman zaman hata yapmak, yorulmak ve yeniden toparlanmaktır. Kendimize karşı anlayışlı olmak, dış dünyanın eleştirilerine karşı da bizi daha dirençli kılar.

·         Duyguları Tanımak ve İfade Etmek

Duyguları bastırmak, onları yok etmez. Aksine içimizde birikir ve zamanla daha büyük sorunlara yol açar. Kişinin ne hissettiğini fark etmesi ve bunu sağlıklı bir şekilde ifade etmesi, benlik bütünlüğünü korur. Özellikle öfke, üzüntü, kırgınlık gibi duygular zamanında ifade edilmediğinde, ilişkilerde kırılmalara ve içe kapanmaya neden olabilir.

·         Kendine Zaman Ayırmak

Yoğun hayat temposu içinde, çoğu insan kendini unutur. Oysa benliği korumanın yollarından biri de durup kendimizi duymaktır. Sessiz bir yürüyüş, kısa bir mola, sevdiğimiz bir hobiyle ilgilenmek bize “ben buradayım” duygusunu hatırlatır. Bu küçük anlar, ruhsal dengemizi yeniden kurmamıza yardımcı olur.

Benliği korumak, sadece bir savunma değil, aynı zamanda bir özsaygı meselesidir. Kendini tanımak, sınırlarını bilmek ve gerektiğinde “bu bana iyi gelmiyor” diyebilmek, insanın kendine olan saygısını gösterir. Unutmamak gerekir ki, kendini koruyabilen insan; başkalarına da daha sağlıklı bir şekilde yaklaşabilir.